Filmopname congres Toegankelijkheid

Vincent Bijlo: een bijzonder goeie morgen welkom bij dit congres. De week van de toegankelijkheid is vanmorgen geopend door Ieder(in), de voormaleige gehandicapten en chronisch ziekenraad. Illyja komt vanmiddag hierheen en wij openen hier de week van de toegankelijkheid in Amsterdam en ik heb van Illya een stokje gekregen. Een estafettestokje voor mensen die initiatieven ontplooien voor toegankelijkheid. Dat stokje gaat Cathelijne vanmiddag, ik denk dat ik nu ongeveer naar Cathelijne wijs.... ☺ gaat statstokje doorgeven aan iemand in de zaal die een gewel dig initiatief op gebied van toegankelijkheid heeft. Ik neem aan dat jullie dat allemaal hebben en hebben we 230 stokjes nodig om dat te doen. Want initiatieven toegankelijkheid moeten vanzelfsprekend zijn en uiteindelijk moet dat zelfs overbodig worden om dat alles inclusief zou moeten zijn. Dat is toekomstmu ziek. En gaan we het over hebben. Alle sprekers moeten zichzelf omshrijven als ze op het podium staan en ook als ze op het podium voor de audiodescriptie, even omschrijven voor blinde mensen en moeten ze... Even... Maakt een raar dansje.

Dat is audiodescriptie. En ik ben Vincent Bijlo en ik heb een paars pak aan, ik heb geen idee wat bruin is, ken het van bruine cafe's en boterhammen, bruin is een gezonde kleur maar ook een bemette kleur in het kader van de bruin hemden. We gaan vandaag een gevarieerd programma, met alle vrmen van toegankelijkheid. En we hebben praktisce deel programmas Minister Helder komt ook kijken van langdurige zorg en sport. En we presenteren ook het boek dat Cathelijne heeft geschreven Rijksmuseum Onbeperkt Toegankelijk. Dat bieden we aan aan de Minister. Er zijn tolken vandaag. Schrijftolken, er is boventiteling, is dat er eigenlijk?

Zaal: ja Wat staat er dan nu?

Er staat nu: "Wat staat er dan nu?" ☺ Er zijn tolken Nederlands naar Nederlandse gebarentaal en vice versa, Sandra en Renske. En er is een mobiele ringleiding, die heb ik zelf even getest. Die doet het goed. En daar staat: "Radio 1 op." ☺

Er is audiodescriptie, sprekers moeten zich omschrijen een een rolstoeltoegankelijk toilet en de picknickruimte is prikkelarm. Geen keihard applaus vandaag. We doen het zo dat we roffelen en zwaaien. Met de rechterhand slaan we op de boven nbeen als we klappen. Dat klinkt lief he? Maar dan zwaaien wij... En dan doen we zo met de linkerhand... Dus we hebben een soort... Nee nu hoor ik getik. Jullie doen het tegelijk. Zwaaien jullie ook? Even audio descriptie, je moet zwaaien roepen als je zwaait. Zwaai!!

Goed... Dan gaan we dat allemaal vandaag doen. Onbeperkt toegankelijk is een thema wat heel erg leeft. Dingetje is even.. Oh ja, hoe enthousiaster je bent en sneller je roffelt, dus niet harder roffelen. Een enthousiast bovenbeentje... Ja dat is goed. Precies de juiste prikkel voor nu. er zijn hosts met gele badges en je kunt aan de host vragen stellen. De badges zijn niet in braille, ga niet voelen of iemand host is. Je kunt ook gewoon als je een host nodig hebt roepen "Host" ! doe dat niet te hard. Dan heb je weer teveel prikkels.

De directeur van dit Rijksmuseum waar we te gast zijn. mag ik uw aandacht voor Taco Dibbits applaus.

Taco: dank je Vincent. Ik zal mezelf ook even kort omschrijven, ik ben heel traditioneel gekleed met een donkerblauw pak en geen gel in mijn haar omdat ik vanmorgen mijn haar niet heb gewassen. toegankelijkheid, eigenlijk... Dit is een open deur maar zouden wij hier niet moeten staan op de week van de toegankelijkheid aan te kondigen of te openen, want we moeten als Rijksmuseum en samenleving altijd toegankelijk zijn. Ik denk dat dat iets is wat ook voor Cathelijne en die... Onze manager toegankelijkheid is. Een streven is. Wat ze allemaal hopen. En... Dat was niet altijd het geval. Toen i voor het eerst in 1992, heel lang geleden, als pas afgestudeerde stagiaire heel even in het Rijksmuseum werkte, werd daar niet over gesproken. Toen ik hier langer werkte en naar de ope ning van het Rijksmuseum werkte in 2013, bijna tien jaar geleden, toen zeiden we: "Het Rijksmuseum is van iedereen." En... Dat vonden we gewoon, we zijn het museum van Nederland voor de wereld en van iedereen. En eigenlijk werd er toen niet nagedacht over de vraag, waar was ik zelf ook onderdeel van, dat ik er niet over nadacht: "Zijn we wel voor iedereen toegankelijk? " ik denk dat het iets is waar we vooral door de komst van Cathelijne, o ver zijn gaan nadenken. En waar we ontzettend veel vragen over hebben. Aan de ene kant denk ik dat we goed op weg zijn. Maar er is nog een hele lange weg te gaan en daarom ben ik heel erg blij dat u er vandaag allemaal bent. Om ervaringen uit te wisselen, om kennis uit te wisselen, en te hopen dat we met elkaar een stap verder komen. Ik dewk dat één van de dingen die... bij mij en ik hoop bij de mede wer kers van het museum is gegroeid,, dat we vinden dat we ook echt moeten proberen als Rijksmuseum als je een kreet, loze kreet doet "We zijn voor iedereen toegankelijk" dat we eraan werken en ook werken aan het bewustzijn werken van alle medewerkers en ook de beoekers dat toegankelijkheid een recht is en bijdraagt aan het museum zelf en aan de rijkdom die we hebben in het museum.

En één van de dingen daarvan was, zult u het vandaag ook waarschijnlijk vaak over hebben, één van de dingen daarbtij was dat we vroege categorisch waren. Als we dan toch toegankelijk willen gaan voor die groep, moet ook alles zo. En werd gezegd: "Dan kan die andere groep niet komen." " dan doen we het maar niet." belangrijk is dat we van elkaar leren dat je elkaar op gemeen plaatsen noem ik het maar, dat je elkaar vindt. En waar je elkaar juist... Kan versterken. En waar je elkaar... Overlapt. Waar toegankelijk betreft. En dat je ook niet... Categorisch of principieel moet zijn. Het gaat erom dat we... Dat iedereen er is. Dat iedereen zich ook herkent, in het museum en dat iedereen voelt dat die welkom is. En ik hoop dat u zich vandaag welkom voelt. U kunt naar iedereen die er is inderdaad met gele sticker of met een... Hoe zeg je dat? Een koordje om zijn hals, kunt u het vragen aan de buurman of buurvrouw wie het zijn. Dat u daar vragen aan kunt stellen en opmerkingen en suggeties kunt achterlaten. Dat kan altijd bij Cathelijne Denekamp, en ik geloof, mag ik Vincent Cathelijne het woord geven of doe jij dat?

Vincent: nou dat mag je daan. Maar er staat hier...: "Vraag aan Taco" .

Taco: oh ja, jullie mogen vragen stellen. Er komen dan waarschijnlijk 3 vragen van mij terug.

Vincent: je wilt onderduiken: "Ik krijg geen vragen. " Ik zou jou willen vragen wanneer ist het voor het eerst geweest dat jouw ogen geopend werden voor het feit dat een museum misschien niet optimaal toegankelijk zou zijn? Kun je je dat nog herinneren?

Taco: we hadden een fonds bij het Rijksmuseum, je kunt schenkingen geven aan het Rijksmuseum, die heten dan fondsen. En we hadden een fonds Bas ten Haaf fonds. En dat was één van de eerste fondsen bij het Rijksmuseum voor toegankelijkheid. En eigenlijk gebeurde daar niks mee. En dat was heel vreemd. Dus... Je hebt zelfs... Het was niet een gigantisch fonds maar je hebt financiële mogelijkheden en daar gebeurde niks mee. Toen organiseerden we een tentoonstelling over Haverkamp, hij was slechthorend. En... Daar hadden we ik weet niet wie, maar we hadden in de groep om het zo maar te zeggen opeens het idee: "Daar moeten we wat mee doen." En toen gingen we naar het instituut voor slechthorenden en daar werd eigenlijk duidelijk dat er helemaal geen woorden waren voor... Museumtaal. Zou je kunnen zeggen. Toen hebben zij twee honderd woorden ontwikkeld, waarmee je een rondleiding kunt geven. Daar ging een wereld voor me open fantastisch om te zien hoe je opeens er voor... Een hele groep... Zich één welkomer voelde, maar ook de kunst over kunst kon gaan praten. Want anders... waar anders vocabulair te kort schoot. Er is veel te doen, maar dat was het begin.

Vincent: het is toch zo dat kunst... Maakt geen verschil tussen beperkten of onbeperkten maar komt bij je hersenstam binnen, en moet iedereen op een gelijke minier kunnen beleven. Maar zo begint het altijd met een vermogen tot empathie. Dat is de kern van inclusie, dat je elkaar ziet. Dat je elkaar probeert te plaatsen in elkaars wereld denk ik.

Taco: ik denk dat dat... jij gaf daarnet voor we praatten over een voorbeeld over braille taal op de Pier bij Scheveningen. Het goeie daarvan is, als je dat hebt, ook al is een groot deel van de bevolking die het niet kan lezen, dat je wel je opeens gaat nadenken, ik zou gaan nadenken, hoe is het als je slechtziend bent? Wat hoor je dan en wat voel je dan? Dat is denk ik iets wat enorm belangrijk is. En wat je ook in het museum... Moet brengen. Omdat... We roepen altijd kunst is uni verseel, universeel is iedereen, iedereen kan het tot zich nemen. Als je er goed over nadenkt dan is dat helemaal niet zo. Daar hoop je op als museum.

Vincent: dank je wel Taco Dibbits! [APPLAUS]

Dan geef ik nu het woordaan het hoofd toegankelijkheid... Manager toegankelijkheid. Van het Rijksmuseum. Cathelijne Denekamp.

Cathelijne Dankjewel Vincent Ik leg uit hoe ik er uit zie: witte vrouw halflang blond haar. 4 2 jaar. Geel shirt aan. Een l knalkleuren! Manager toegankelijkheid sinds 5 jaar. wat veel sprekers! Dachten jullie.. dat klop. Het is veel. Moet minder, less is more! Maar het kon niet, ik il wi de volledige kant van toegankelijkheid laten zien. financieel.. sociaal.. Er staat 2 keer sciaal! Wat mis ik? Digitaal! sorry johan.. Daar gaat hij meer over vertellen. En representatie. En verschillende beperkingen die mensen kunnen hebben en wat jel kunt bieden. Dan nog zijn we niet compleet. Er zijn noi meer beperkingen en dingen die je met toegankelijkheid kan doen! Maar de soop is: dingen die inspiren en waar we over kunnen vertellen. wetende: dat we nog een hele hoop missen. Ik ga jullie meenemen waar een prikkelarme avond in het Rijksmuseum. Die avond organiseren we voor mensen die prikkelgevoelig zijn. er is een prikkelarme ruimte om bij te komen en er zijn minder mensien het museum. ik zag een vrouw met een traan over haar wang biggelen. Maar ik begreep dat ze geen filter heeft en dat het keihard bij haar brinnen komt. Daar gang het om. ' bedankt! ' zei ze achteraf. Ik doe weer mee '.. dat maakte indruk. je voor btereiden op een bezoek. Dat wij dat kunnen biedren. En dat mensen mee kunnen doen. iedereen. Dat je naar het museum kan gaan. En je niet hoeft voor te bereiden. maar het museum houdt rekening mee jou. Dat jij mee kan doen. Daar gaat het om in toegankelijkheid. Maar... Voor je begint zijn e 2 voorwaarden. Wat je moet doen om te werken aan toegankelijkheid. Één: alles doe je met je doelgroep. Ik ben de manager toegankelijkheid. maar ik ben de sfpin in het web. Ik luister. I maar alles wordt gemaakt met mensen met een bepeking. Alles wordt getest met hen, gemonitord met hen. 2. Bewustwording van het personeel. ' je moet '. Dat dan je roepen. Maar het moet in het dna van het personeel zitten. Een conservator moet bij het maken van een tentcoonstelling toegankelijkheid in in zijn achter hoofd hebben. De beveiliger ook.. dat hij zich anders misschien gedragt.. Dat kan door een beperking komen. we organiseren avonden om bewust te worden van beperkingen. Maar we hebben ook beperkingpakken. daar krijgen collega's een rondleidingen in. Het ééns pak met gewichten om je gewrichten. koptelefoon op, dan hoor je minder. je ziet minder. En niet om te ervaren wat het is om bepect te zijn. ook c geen test, dat doe je met mensen zelf. Maar om te ervaren. als je ervaart dat de trapleuning niet lang genoeg is, kun je er af vallen. als je het zelf ervaart komt het beter binnen. Als je in een rolstoel zit en het schrilderij hangt hoog. gaan mensen er eerder aan werke.

Verschillende soorten toegankelijkheid, daar had ik het over. Sociale. Daar mag ik mee aftrappen. Meest belangrijke soort vind ik wel. Belangrijkste aan je bezoek is het ontvangst. ook al.. Als je niet toegankelijk bent.. Kun je veel redden. Maar mensen niet goed ontvangen, dan gaan ze ook niet blij naar huis. Daar gaat martine nog een voorbeeld van geven. Wat we bijvoorbeeld doen.. We hebben lnen filmpje wat we oefen en met front offic e, die op de vloer staan. Met gebaren om mensen welkom te heten die doof zijn. Dat is een voorbeeld wat we doen. En ik ga langs bij de briefing daar.. Met iemand die doof, is op parkinson of iets.. En die vertelt wat je kan verbeteren. extern, maar ook colclega'

je kunt je voorstellen dit dit bijondere bijeenkomsten zijn en daat je je collega's ook beter leert kennen. En het maakt ieder een zich bewust dat je niet te snel moet oordelen en moet kijken of je ie mand kunt helpen op een gelijkwaardige manier. Ik heb een beveiliger die kreerg een brief binnen die bedankte omdat een beveiliger zo vriendelijk was geweest zij was slechtziend. Ze werd aangesproken, je staat te dichtbij, anders kon ze het niet zien. Hij zei: "Ik vertrouw jou wel maar het is zo druk er kan iemand tegen je aanduwen en val je alsnog in het schilderij." kom om 16:45 terug dan kun je rustig dichterbij kijken. Dat heeft die vrouw gedaan en mocht ze tot na sluitingstijd blijven en is ze alle schilterijen van dichtbij gaan bekijken. Dat verschil, dat kan dus een medewerker maken. En uiteinde lijk wil je namelijk dat alle collega's zich niet alleen bewust zijn van toegankelijkheid maar het zien als een gezamenlijke prestatie. Belangrijk dat ze zich trots voelen. Laat je personeel trots zijn. Daar wil ik mee eindigen. [APPLAUS]

wil niet zeggen dat je weet hoe dat is. Je kunt je niet in mijn wereld verplaatsen maar wel een inzicht krijgen. ik was er tegen als mensen in het donker gingen eten en zeiden: "Ik weet nu hoe het is om blind te zijn " Je bent één dag van je zintuigen verstoken en dan ga je weer terug!" das is wel zo maar wat het wel kan doen is een brug slaan naar een soort van... Klein gevoel van hoe dat zou kunnen zijn. Eigenlijk zou nu... Nikky komen. Maar Nikky heeft moeten afbellen want zij is ziek. Dat is buitengewoon jammer en wensen haar vanaf hier enorm veel sterkte. Het is zo, eigenlijk is haar kernzin altijd: "Beperking die zit niet in mij, de beterking zit in de omgeving. " Laten we dat een zin laten zijn die we vandaag vaak terug laten komen. Cathelijne had het even over verschillede soorten toegankelijkheid en sociale en fysieke. We gaan het over fysieke slechthorendheid hebben met Eric Groot Kormelink, beleidsmedewerker van cliëntenbelangen Amsterdam. Eric waar ben je? Eric: ik sta helemaal aan de zijkant en kom naar je toe. Vincent: ik zou een stoel krijgen trouwens.

Fysieke toegankelijkheid. Is buitengewoon belangrijk omdat het daarmee begint en open natuurlijk letterlijk deuren. En... Dit is een stoel. Waar is Eric nu precies? Kan ik hem aanraken? Eric: wil je me aanraken? Dan steek ik een hand uit. Vincent: oke. Eric goeiemorgen. Eric: goeie morgen. Vincent: ja.. Eric: ik vond het leuk om over na te denken. Ik ben een witte man in een rolstoel 39 jaar, baardje met een auberginekleurige broek aan.

Vincent: aubergine? Een recyclebare broek?

Oke!

Ik heb een beeld. Valt niet tegen. ☺ Die fysieke toegankelijkheid, je bent beleidsmedewer ker bij cliëntenbelangen Amsterdam. Wat houdt je werk in de praktijk in? Noem eens... Hoe ziet een werkdag eruit?

Eric: er is niet een standaard werkdag, omdat toegankelijkheid net zo beweeglijk is als water bijna. Toegankelijkheid ja hoe ziet mijn dag eruit? Ik begin om te kijken of er wat nieuws is binnengekomen of er afspraken zijn. De ene dag gaan we op visite kijken hoe toegankelijkheid eruit ziet en andere dag praten over ontwerpen die voor de openbare ruimte gemaakt worden of toegankelijkheid geborgd is daarin. En openbaar vervoer, soms geef ik trainingen aan het GVB personeel over toegankelijkheid het is divers.

Vincent: we zijn in het Rijksmuseum. Nu is aan jouw de vraag, je bent vrij om alles te zeggen wat je wilt. Hoe doet het Rijks het op dat gebied?

Eric: ik vind het Rijksmuseum daar vooruitstrevend in. Hoe doen ze het? Goed, het is een ingewikkeld museum met lange historie en ingewikkeld om alles toegankelijk te krijgen. Maar het is een belevenis en er is oog voor. Ik denk niet dat het allemal in orde is. Ik kwam van een plank gereden die ik eng vond. Hij is flink stijl. Vincent: zijn daar maten... Criteria voor hoe stijl een plank mag zijn?

Eric: ja we hebjen een integrale toegankelijk standaard die het meest gebruikt wordt. En daarin staat 4% hellingspercentage, dat gaat deze plank niet redden denk ik.

Vincent: Wow! Van de buitenkant eigenlijk? Eric: ik heb twee dikke elektromotoren, dat komt wel goed. Er is veel gedaan met deuren, deuropeners en liften. Drempelvrije ruimtes, en natuurlijk de tentoonstellingen zelf wordt ook sdeeds meer aandacht aan gegeven. Ik sprak iemand die veel heeft mee kunnen doen als het gaat juist over tentoonstellingen. Dus gaat het hier heel goed zeker in vergelijking met andere musea.

Vincent: het is buitengewoon belangrijk dat ieder een dat museum zelfstandig kan bezoeken. Dat gaat hier gewoon, je kunt dat?

Eric: ja. Ik kan dat. En daarmee zeg ik het precies goed, want het is individueel en voor iedereen anders. Dat is ook nog zoiets...

Vincent: toegankelijkheid is een dynamisch begrip.

Eric: absoluut. Wat belangrijk is, je kunt het proberen om het voor iedereen toegankelijk te maken, maar juist met beperkingen, moet je continu, ontwikkeling klinkt zo groot, maar het is wel zo. Beperkingen zijn elke keer anders en heeft ermee te maken met hoe je ermee om hebt lerengaan en wat je zelf zou kunnen.

Vincent: noem eens uit de stad een paar goeie praktijkvoorbeelden. Mag ook in het algemeen...

Eric: goeie praktijkvoorbeelden... Vincent: dat loopt zo mijlen ver voorop... Daar moeten we alle maal gaan kijken, dat kunnen we beschouwen als een ijkpunt...?

(niet verstaan) Wat gaat er echt goed in toegankelijkheid? Het zit vaak in de... Kleinere gebouwen. Zoals de openbare bibliotheek zijn er ook kleine bibliotheken waar je goed naar binnen kan. De grote bibliotheek iets minder. Ik kom altijd wel iets tegen wat beter kan.

Vincent: noem een paar keiharde aanbevelingen die iedereen mee kan nemen?

Eric: de belangrijkste die ik vind, probeer niet afhankelijk pte zijn van mechanische oplossingen. Als je niet in een lift kan, probeer het anders te doen. een hellingbaan bijvoorbeeld. Liften gaan vaak stuk en zorg dat je door dezelfde ingang kan als iedereen. De hoofdingang, dat het de ingang is voor iedereen. Dat je je gelijk voelt. Ja dat vind ik de allerbelangrijkste eigenlijk. En draaicirkels. die zijn heel belangrijk. Maar dan... Zou ik zeggen pak dan toch its erbij en of je zoveel mogelijk daar aan kunt voldoen en dat je een groot deel afgevangen hebt. Voor andere fysieke beperkingen vind ik dat nog een beetje te kort doet. Omdat het heel veel gericht is op rolstoelen. Vincent: je hebt compromissen nodig. De bond van Nederlandse architecten heeft een handvest geschreven over jat de minimale eisen zijn.

Eric: laten we hopen dat het...

Vincent: Eric mag ik je heel erg bedanken voor nu, we gaan straks aan het einde van de ochtend, zijn er nog vragen uit de zaal een kwartier of tien minuten en ben je weer op het podium. Dan... Kunnen we nog wat meer en dieper op de zaken ingaan. Eric dank je wel! [APPLAUS]

we gaan zo pratten met hannes walraven. maar eerst kijken naar een filmpje. er is een app. Easyways. Mijn s spraak zeii: eswes! mar dat is een app die het Rijksmuseum toegankkelijk maakt. we gaan kijken naar het filmpjen. Ik moet terug naar mijn plek anders sta ik in het beeld. We gaan kijken! Ja.. Right! breetje plotseling einde! Maar dat is dus de app. je had je moeten opgeven maar in de paueze kun je het proberen. dan is het tijd voor Hannes Walraven. Wat klinken de applausjes lief! moeten we altijd zo doen!

Hannes ja de nacht is dag.. en misschien val ik in slaap. Ik kom net terug uit LA. ik was daar in het kunstmuseum. En ik vroeg wat ze daar voor blinden t deden. Niets! Zo verhelderend!

Vincent was je trots? heb je afspraken gemaakt overhet aanleveren van een maquette? Hannes Zo ver ging ik niet.. ik geef je iets in handen. Vincent: je moet je zelf eerst omschrijven! Hoe zie jer je er uit?

Hannes Ik ben één zesentachtig. Donkerbruin. Iets minder n dan jij. Ik verf het niet. vragen ze vaak.. ik ben 71.

Vincent: dat zou je niet zeggen! Hannes: zie je ook niet aan me aaf! en hoe ik gekleed ben weet ik niet.. jij wel? Vincent: wit? zo klink je wel. Hannes oke v: maar je hebt de i maquette gemaakt. Hannes: pak het even over. ik klap het over.. (geluid uit apparaat) laat het aan de zaal zien: weten jullie waar we ons bevinden? Vincent: de boedeling van de maquette is: je krijgt hem bij de infobalie. Hannes Dan ga je het blok bij de kassa rustig zitten. En je neemt het op je schoot. Kleine hint aan de zaal: even kijken of het werkt.. (midden, begane grond, fietstunnel. rechtvoor de lifd.. Recht achter toegang) Weten jullie waar we zijn? Het Rijksmuseum. Aan de hand hiervan.. Wacht ik stop het even.. Aan de hand hiervan krijg je.. Pak het even over. dan krijg je dus begrip voori het ontwerp van Cuiypers. mensen verdwalen hier vaak. Maar het werk is heel symmetrisch. de middenas is de fietstunnel. zo mag je het niet noemen: passage! Daaronder, heb je het atium. Daar verken je het middenrif. En daar omheen heb je 2 u-vormen. Daar kun je je ongeveer oriënteren. Dit is een proef model. De andere versie komt iets anders. Maar waar het omgaat: de ere -galerij bereiken. Ik neem je ernaar mee. Hier in de voorhal.. Wacht. Ik zet het aan.. app: ' Hallo?? Nou goed.. Aan einde kom je bij de Nachtwacht uit. Dus: je hebt a: iets meer een idee van het gebouw omdat je het tactiel kunt ondervinden. En voor mij is dat een vorm die ik omschrijf: zien met je handen. Net zoals wij doen: zien met je oren. Bij ons ontbreekt iets. Dat is het zien met je ogen. En dit is die vorm van zowel zien met je handen als je oren.

Vincent: ga je dit bij meer gebouwen doen? Hannes: nu met de tijdelijke 2de kamer. honderd bij honderd tafel model is daar. Daar kun je luisteren naar de voorzitter, die in wat zwaarder vaarwater zit... Maar je kan er nu nog naar luisteren. En je weet wie waar zit. Dat is dus iets andere benadering. Mensen willen weten hoe de plenaire zaal gevuld is. En het Rembrandthuis heeft gevraagd een audio model te maken. Dat is nu in de maak. En als het goed is, staat het in maart volgend jaar. Vincent: kunnen mensen aan jouw maquette voelen in de pauze? Hannes: graag! dat mag. Vincent: dankjewel! En ook jij komt zo als je niet in slaap bent gevallen terug neem ik aan? Hannes: ja. Vincent: de digitcale toegankelijkheid is ook belangrijk daar gaat Johan Huijkman over vertellen. Hij is accessibility engineer.

Johan: goeiemorgen allemaal. Ik ga iets vertellen over toegankelijke website. Voor veel mensen is namelijk de website... De allereerste drempel die ze over moeten om een... Sorry? Dat komt zo... Ga ik doen... Zit allemaal in het programma. De website is vor veel mensen de eerste drempel die ze over moeten als ze de musea, theater of ande re culturele instellingen willen bezoeken. Als je wilt dat mensen zich welkom voelen moet je zorjen dat die drempel zo laag mogelijk is en zorg je dat een website toegankelijk wordt. Hoe doe je dat? Ik wil u daar wat meer over vertellen, ik ben al 15 jaar werkzaam. Ik heb een opvallende blauwe bril op met priemoogjes met een stoppelbaardje. Ik heb een klein zilveren oorringetje en draag een blauwe skinny jeans met witte gympen die niet zo wit zijn als ik wil. En ik heb een t-shirt met het logo van mijn werkgeven aan. digitale toegankelijkheid is een speerpunt bij het Rijksmuseum. Dat is een uitdaginc en waar moet je beginnen? Begin vooral denk ik, door in ieder geval het gevoel te krijgen hoe een ander het ervaart. En dat kan wel ingewikkeld zijn als die ander totaal anders ervaart dan jijzelf. Want... Bijvoorbeeld hoe ervaart iemand met een visuele beperking jouw website? Ik had nog een plaatje van mezelf hierachter. Hoe ervaart iemand die... Jouw website niet kan zien, jouw website? Daarvoor moet je om te beginnen stoppen met kijken. Je zult nooit weten hoe het is om blind te zijn maar je kunt een idee krijgen van de erva ring. Stop met kijken en begin met luisteren. Dat is hoe je een indruk kunt krijgen. Ik ga jullie een beetje een idee geven hoe je dat kunt ervaren en dan ga ik beginnen met beschrijven van een kunstwerk. Luister goed, ik denk dat er weinig mensen het kunstwerk zullen herkennen. Het is klein, een staande rechthoek van 25 x 30 centimeter in een blank houten framepje, waarin 80 dropjes zitten in de vorm van een piramade in een raster van 8 x 10 in het midden lijken de topjes van de piramide afgebeten te zijn. En de hapjes worden kleiner. aan de buitenranden zijn de dropjes nog in tact. Ik laat het nu zien op het scherm. Dit is het werk macula degeneratie van de Nederlandse kunstenaar Rogier Ravelli. Hij is hier landaag aanwezig. Dit is een foto van Rogier, een Nederlandse man in een zonnige omgeving. Hij is niet zijn hele leven al beeldend kunstenaar maar heeft bij de overheid gewerkt als expert duurzaamheid. hij merkte 13 jaar geleden dat zijn zicht achteruit ging. Hij dacht dat hij een nieuwe bril nodig had. Bij de opticiën bleek dat er meer aan de hand had en dat het macula degeneratie was. Dit was het begin. Het is een progressieve oogziekte. Om een idee te geven wat macula degeneratie inhoudt heb ik een simulatie gemaakt. Een werk van Rembrandt, waar hij zijn zoon Titus heeft geportretteerd als Fransciskaner monnik.

In het midden van het beeld zie je kleine vlekjes ontstaan, waar het zicht uitvalt. Langzaamaan wordt het steeds meer. De kegeltjes vallen uit vanuit het centrum van je zicht ga je minder zien totdat uiteinde lijk het tencum van het beeld weg is. Hij krijgt vaak de vraag wat is macula degeneratie? Dit is zijn visualisatie ervan. Zoiets dus ongeveer.

Maar goed... Hoe kun je iemand als Rogier welkom laten voelen in het theater, museum en op je website? Daarvan moet je goed weten hoe Rogier of iemand met een visuele beperking een website ervaart. Ik ga jullie wat laten horen. Ik hoop dat het niet te hard staat, maar hoe de Rijksmuseum website klinkt.

(geluid alsof te snel een bestand wordt afgespeeld) Ik denk dat er weinig mensen in de zaal goed hebben kunnen verstaan wat er gezegd wordt. Dit is hoe de Rijksmuseum klinkt met een schermlezer. Wat is dat? Een schermlezer doet je scherm voorlezen. En de meeste computers en telefoons hebben dat standaard geinstalleerd staan. dit is overweldigend de eerste keer. De snelheid. Wil je een bestand doorsturen... Volgens mij is er wat mis met jullie bestand, kunje het opnieuw toesturen. Ik zei: "Nee, dit is hoe het moet klinken." Iets anders wat je opvalt is dat het verschil met dit... De Rijksmuseum website, laat ik nu de website zien zoals die er twee weken geleden uitzag. Het verschil is groot. Vergis je niet, als je het kunt zien krijg je veel informatie. Dat beseffen we alleen allemaal niet. Diezelfde informatie wordt grotendeels in geluid omgezet. om diezelfde vaart erin te houden, de doorgewinterde schermlezer gebruiker doet het nog veel sneller. Ik kon het niet volgen. Dat komt omdat je zoveel indrukken tegelijk moet verwerken. Als je dat tempo gewend bent kun je dat opvoeren.

Een schermlezer wordt veel gebruikt door mensen met een visuele beperking, maar die groep is groter. Wat valt je verder op als je dit hoort en kunt zien? een enorme grote plaat die je ziet ingezoomd op het 'Melkmeisje' allemaal visueel. Wat blijft er over als je die plaat niet kunt zien? Dit is de reden waarom het belangrijk is om ook beschrijvingen en teksten extra aan te leveren bij een afbeelding op je website. Rijksmuseum website staat er vol mee. Museale websites zullen dat hebben. Maar je kunt er wel voor zorgen dat er niet een gewoon... Totaal non-ervaring overblijft door dit soort afbeeldingen te voorzien van teksten en mooie verhalen en beschrijvingen. Dat doe je... Onder de motorkap zoals ik dat altijd zeg. Dat zie je niet en kun je alleen maar, besef je als je ernaar luistert en niet naar kijkt. Dan zie je dat verschil. Een ander ding wat wel licht is opgevallen is de enorme hoeveelheid informatie die te te verwerken krijgt. Je ziet veel dingen waarvan je niet beseft dat je ze ziet. Een klein voorbeeldje...

Linksbovenin het scherm, als je hem kunt zien, zie je drie liggende streepjes. De meesten weten ondertussen wel wat het betekent. Er klapt een menu uit als je erop klikt. Dat is veel informatie. Al die dingen... Moet je dus ook... Meegeven, als je het niet kunt zien. En het is een knop, hoe heet die knop? Wat gebeurt er als ik erop klik? Belangrijke informatie om mee te geven. Een klein stukje van dingen die je moet uitleggen aan iemand die niet kijkt. Maar luistert naar website. Ik heb maar 15 minuten is me verteld. Andere manieren om je website te ervaren... Luister eens helemaal niet maar zet je geluid uit. Als je een website hebt vol met videos zul je snel erachter komen dat je geen benul hebt waar het over gaat. Belang van ondertiteling. Gebruik je website eens zonder touchscreen, muis of trackpad, dan ben je snel de weg kwijt. Dat zijn ervaringen die je een idee geven hoe je een website kunt ervaren. Zal niet raken aan een daadwerkelijke beperking. Daarom is het zo extreem belangrijk dat je... Iedereen die anders ervaart dan jijzelf uitnodigt om eens te komen kijken en luisteren en praten. Luister goed, observeer en noteer, leer ervan! Om het belang daarvan te benadrukken wil ik een klein verhaaltje uit mijn dagelijkse werk. Om het inzicht te krijgen wat het betekent om die produkten te ervaren op een andere nanier. Niet zo lang geleden organiseerden we een gebruikerstest voor mensen met een visuele beperking. Jeroen is blind vanaf zijn 16e. Hij vroeg op een plastic insteekhoes, ik heb niet gevraagd waarom, maar het hem gegeven. Na deze test toonde een collega mij deze foto. Ik beschrijf deze foto. Links staat Jeroen, rechts zie je een jongeman, de ontwerper van de app die jeroen zou testen. jeroen kijkt door een matte plastic insteekhoes, want wat jeroen heeft geprobeerd de ontwerper een vergelijkbare ervaring te geven als hij zelf. Dit laat mooi zien hoe belangrijk het is dat je mensen betrekt in elk facet van je proces. Om te kijken ben ik goed bezig? Wat moet ik doen om het te verbeteren? Om ervan te leren. Om mijn vraag te beantwoorden, een toegankelijke website waar begin je? Hoe anders die ervaring kan worden. Om daar een idee van te krijgen. Er is veel meer over te vertellen, praat hier graag over en ben hier de hele dag. Schiet me vooral aan of op een later moment via één van deze kanalen. Dank je wel. [APPLAUS]

Vincent Bijlo: het is waanzinnig interessant. Dit braileding heeft één regel en ik kan hier hele sites mee afgaan en druk ik op dit en dit gaat die een linkje verder en tussenliggende teksten kan ik met dit knopje lezen. Maar er is één regeltje, 20 - 40- 80 karakters waar we het hele scherm mee moeten doen. Het is belangrijk om al die teksten mee te geven. Heb je een iPhone? Is het een ineressant experiment en zeg tegen siri: Zet voice-over aan."Dan gaat hij ouwe hoeren: en dan gaat hij dit soort dingen zeggen en raak je verdwaald in de voiceover. je kan hem ook weer uitzetten. of je hebt veeginstruchties. of je kan er op tikken. Maar heel leuk! heel veel sitebouwers heb ik al in depressies doen belanden met hun eigen sites! Dat was de digitale toegankelijkheid waar veel vner over te vertellen valt. Maar nu inhoudelijke toegankelijkheid. dat gaat over de beleving van de collectie. dat doen we met Teun Toebes. Voorvechter van mensen met dementie. En met Sander Daams hier van het Rijksmuseum. Sander en Teun! Het woord is aan jullie!

teun Lieve mensen! fijn hier te zijn. moet ik in het hokje staan? Dat willen we niet, dat hebben we gemeen.. mag ik de klikker? Die is hier. Dit is de verkeerde presentatie...

Vincent: beschrijf jezelf maar eerst.

Teun Ik ben een witte jongen. 22 jaar. Halflang blond haar. Dat is mijn handelsmerk in het verpleeghuis in de plek waar ik woon. Voor de audiodescriptie, beetje gek.. Achter mijn oor heb ik de borsten laten tatoeren.. Ik was 18 op lowlands.. Voor mijn moeder. dat was belangrijk voor mij.: dat geborgen gevoel dat je krijgt bij je moeder. Mocht ik dementie krijgen.. de kans is 1 op 5.. dan kan ik daar aan denken. Ik weet hoe het staat met de presentatie?

Vincent: kun je zeggen hoe de presentatie zou Audio is een deugd!

Teun Ik heb foto's mee.. Ik woon in het verpleeghuis. Dan zien jullie mijn huisgenoten. als we inzoomen op dementie. Dan zien we: het is een sociaal vraagstuk. Hoe leven we samen, of juist niet. E er zijn nu ongeveer 290 duizend mensen met dementien in Nederland. 1 op 5 dat je het krijgt en 90% overlijd in het verpleeghuis. Dat heeft een scrikbeeld. Jammer, maar begrijpelijk. Je wilt op een plek wonen waar je als persoon gezien wordt. I als we inoomen op dementie. op toegankelijkheid, dan is het algemene leven niet toegankelijk voor mensen met dementie. 80 duizend leeft in een gesloten afdeling in het verpleeghuis. En ik moest een code intoetsen om hierheen te komen. Ik wil de dia als het kan... Ik heb foto's meegenomen van de afdeling. Dan kan je zien n wat het met je doet. Hoe lang duurt het nog techniek? we hebben de tijd.. Vol pogramma.. Is nu iedereen aan het overleggen, hoe het kan dat ik in een verpleeghuis woon? Ik neem geen kamer in beslag. ik woon in het oude kantoor van de zorgverlening. Hij hij komt niet meer? Dat is jammer... Ik had graag de gesloten afdelingdeur willen laten zien. Waarop je vingerafdrukken van mijn huisgenoten ziet. Het is niet nodig om mensen met dementie op te sluiten. Dat is de stap die de moet maken. het is geen zog op maat. Ik wilde de foto laten zien van mijn huisge noten. Wil en eugenie en juul. Met grijs haar.. Oh dat is iemand anders.. Zo rommelig gaat het behalve de maaltijden. dit is elly! Dat is gesloten afdellings deur. Je kan er niet uit. Bewoners mogen niet zonder toestemming naar buiten. E is folie op geplakt. Van een stadsbeeld. utrecht. Stel je voor. Een beeld, dat is anders dan de echte ervaring. En als je tast zo belangrijk is is het van groot belang om elk museum toegankelijk te maken. Mensen zijn soms al sociaal dood voor ze in het huis komen. en omdat mensen het lastig vinden om met dementie om te gaan. Hier zie je mij met mijn huisgenoten o.juul en eugenie. Ik ben daar gaan wonen omdat ik me zorgen maakte over hoe we met dmentie omgaan. Heb je dezelfde ingang? Dragen zorgverleners jasjes? Sleutels in beeld? pasjes, piepes aan hun broek.. Dat zijn symbolen van macht. Dat heb ben wij niet. Ongelijkwaardig. we hebben koffiebekers van papiev omdat de organisatie een duurzaamheiis beleid heeft. Maar de bewoners hebben kopjes. Waar ga je naar het toilet? voor bewoners.. ik ben bewoners en studeer ook. Maar te toilet gaan.. wij kunnen kiezen door de sleutels welke we kiezen. dat hebben bewoners niet. De focus, hoe we naar mensen kijken, maakt zieker. De basis is ziekte. Niet menselijk e verbindingen. Hier is mijn huisgenooct Eugenie. Zij kijkt in mijn ogen. wederkerigheid. Hoe maak je contact? Over dementie, dan hebben we het over de ziekte.: ' door dementie verlies je jezelf en elkaar '. dat kunnen we niet stellen! Je zegt: de mensen die het hebben, doen er niet meer toe. ze verliezen elkaar. Maar iedereen doet ertoe. En iedereen heeft altijd een persoonlijkheid. Over dementie gaat het vaak over het verlies. Maar ik zie en ervaar dat muin huisgenoten een hele grote kracht hebben. Verbeeldingskracht. Dat is belangrijk in de kunst. Rationeel staat in de maatschappij centraal. Maar omdat ze het op een andere manier ontwikkelen komt het emotionele meer naarboven. Als mijn huisgenoten niet kunnen praten door dementie. Dan kunje anders contact maken. Door tast. Bijvoorbeeld. Dat is het allermooiste. Jullie zien hier mijn allergrootste vriend Ad. Rechts zit hij bij mij aan tafel. Ik draag altijd kleur. Dat maakt mensen vroolijk. zwart schrikt mensen af. We drinken een biertje. ad had een alcoholbeperking. dit gaat over de boodschap die zo hard nodig is om de nodige verandering praktijk te maken. we moeten als samenleving anders kijken naar mensen met dementie. Dat leidt tot: anders doen. Dat is hetzelfde toen ik geborenwerd 23 jaar geleden. Toen hadden we het over klimaatverandering en zure regen. Toen gingen we als samenleving verlanderen. Dat is nodig, ook nu: hoe gaan we om met mensen die anders kijken en anders doen. Daar gaat sandra over vertellen. Dank jullie wel.

Vincent: Sander mag aansluiten. Sander: ga ik hier in het vierkantje staan. excuses voor net, Stephanie van het Bonnefantenmuseum dit praatje met Teun zou gaan houden maar ze is helaas ziek. We hebben om half 9 de presentatie nog gemaakt en toegevoegd. Hij was niet op tijd aangekomen dat is de verwarring. Ik ben het Hoofd Onderwijs van het Rijksmuseum. Donkerbruine schoenen aan, beige broek en blauwe trui 40 jaar, en ik ben van Indisch -Molukse afkomst, ik ben dus bruin. Vincent had het over bruine boterhammen en o. Super bedankt Teun voor jouw presentatie. Als we het over urgentie van mensen en ptersonen met dementie, en het programma wat het Rijksmuseum in Nederland heeft. Is het een mooie start. Er zijn veel mensen met dementie en deze groep wordt steeds groter en leeftijd is een risicofactor voor dementie. En ik wilde jullie wat gaan vertellen over het programma onvergetelijk. Stephanie heeft stage gelopen in 2008 als ik me niet vergis in het MoMa in New York en heeft daar een afdeling, over accefssibility. Het werd opgezet in 2006. Ze hebben daar een sterke afdeling die zich focust of accessibility programma's en toegankelijkheid. Nou toegankelijkheid. Voor de mensen, sorry. Ik ben even aan het landen hier. En... Voor de mensen die het niet kunnen zien, ik heb nu een plaatje met de website van het MoMa programma met vier tableaus waar je het programma kunt bekijken online. En wat Stephanie het Stedelijk en het Van Abbe museum aansprak, is vizier hebben en een positieve museumervaring. Dat is niet zo raar. De meeste programma's in een museum aangeboden die zullen prositief zijn, dat is wel het doel. Maar vooral bij personen met dementie, in de eerste fase dat je erachter komt dat je dementie hebt kan stressvol zijn, voor omgeving, mantelzorgers en de persoon zelf. Om dan een programma, een uitje, activiteit te hebben met kunst, wat een positieve ervaring heeft, sprak heel erg aan. Wat ook bijzonder is dat het een programma is voor de persoon met dementie en de care giver. Dat is vrij uniek. Die focus zit er wel op. Het is niet alleen een programma voor personen met dementie maar ook voor dejenen die meegaan naar het museum om samen kunst te aanschouwen op een gelijkwaardige manier. daar is kunst een middel voor om gesprekken aan te gaan en even te vergeten dat de rollen misschien zijn omgedraaid als iemand dementie krijgt.

Wat ook mooi is door dit programma dat je voorkij kunt kijken aan de ziekte, wat kan er nog wel? Teun beschrijft ook heel mooi in zijn boek dat het belangrijk is, om in de samenleving in te richten waar activiteiten die mensen voorhreen deden nu ook nog steeds kunnen doen als ze dementie hebben. Dat is een mooi gat wat musea kunnen innemen, in activiteiten.

Maandelijks wordt het aangeboden bij de meeste musea, er ontstaan vriendschappen bij mensen die terug komen. Mensen die vaker naar het museum gingen, maar ook mensen die eerder nooit naar het museum gingen en wel naar een dementie programma kunnen gaan, het heel leuk vinden en altijd terugkomen. Zeker als de care giver ziek is dan komen ze alleen. Je kuntn nieuwe partners betrekken in het maken van programma's. Een partner waar het Stedelijk museum mee heeft gewerkt, maar ook het Rijksmuseum daarna. Ik heb haar al gezien. Mariska om maar een voorbeeld te geven. Kun je zwaaien? Ze kwamen vaak langs in het Stedelijk Museum met groepen van de dagbesteding. De klik was enorm. Het is mooi dat je een partner vindt in de stad met wie je verder kunt gaan. Wat Cathelijne al zei, het is goed om met de doelgroep dingen samen te ontwikkelen en monitoren. Daar is dit een mooi voorbeeld van.

Het programma is bijna in elke provincie van Nederland uitgezet lanaf 2013. Ik laat een plaatje zien van Nederland. En daar zie je zwarte stippen op. Van het noorden tot zuiden, Venlo, Limburgs Museum is het uitgerold. En hier in het Rijksmuseum in Amsterdam hebben we het ook uitgerold, zij het iets anders maar met dezelfde structuur.

Hoe ziet dat programma eruit een paar feitjes, rond de 14 - 15 personen. Liefst 14, in tweetallen, de persoon met dementie en de mantelzorger, het duurt 1,5 uur en lijkt heel lang. Maar je moet je voorstellen dat veel mensen met dementie wat ouder zijn. Of zittenn een rolstoel, het verplaatsen duurt wat langer en je neemt goed de tijd, in een rondleiding om werk te bekijken. 5 - 6 kunstwerken doe je dan per rondleiding. Die 1, 5 uur is echt nodig. Thematisch werken. Structuur, gespreksstructuur zal ik straks wat over vertellen. Ook heel belangrijk. Meestal hebben we naamstickers, stoeltjes, en is er altijd een rondleider en gastheer of gastvrouw. Je doet het met zijn tweeën.

Ik zei het net al de methode, open vragen stellen, een veilige omgeving creëren en interactieve opdrachten met de groep. Die vaste gespreksstructuur en je hebt een duidelijk thema. Een voorbeeld van thema 's bijvoorbeeld 'portretten' . Ik laat een slide zien met vier kunstfwerken uit het Stedelijk Muse um met een foto, twee schilderijen, en.. Een omgekeerde tafel met daarop vastgelijmd borden en bestek. Een eettafel gekanteld. Als je hier naar kijkt, kun je als het goed is een beetje zien, de opbouw van zo'n dementie rondleiding. Je begint met iets wat je goed kunt herkennen. Een foto van Rineke Dijkstra een meisje in haar badpak op het strand. Daarnaast een schilderij van Koningin Beatrix, dan kubistisch een schilder die in de kamer staat met een raam op de achtergrond en in het doorkijkje zie je de Eiffeltoren. Er zitten veel hoeken en lijnen in en daarnaast het portret van een situatie. Je gaat naar steeds meer abtract. Een thema zou je als rondleiding voorbereiden en tussen deze kunstwerken door bedenk je interactieve opdrachten om te doen. Als je net het meisje in het badpak hebt gezien, wat zijn je ervaringen met het stand? Laat zand voelen of neem schelpen mee. Of misschien wel wat zeewater laten ruiken. Ook dat wat Teun net vertelde, tast, geur en reuk zijn belangrijk om in te zetten tijdens dementie rondleidingen.

De gespreksstuctuur, kijken en beshrijven, interpreteren, en samenvatten zijn de stappen die we rondleiders meegeven bij het voorbereiden. Dat is wel rigide, waarom moet dat dan? Als je deze stappen volgt heb je een houvast voor de groep en voor jezelf die allemaal een andere mate van dementie hebben om goed mee te kunnen komen in het beschouwen van het kunstwerk.

Ik ga er even snel doorheen, al deze stappen, als je meer wilt weten, dan kun je dat teruglezen op de website van Onvergetelijk museum, daar zijn ook video's en andere informatie, ook over het onderzoek wat is gedaan. Als je meer wilt weten kun je het gewoon opzoeken. En voor de mensen die zich opgegeven hebben voor een dementie rondleiding, zllen dat straks zelf ervaren hier in het muse um.

Veel tips hebben we altijd. Een tip die ik belangrijk vond was dat foute antwoorden niet bestaan. En daarmee creeer je een veilige omgeving voor de deelnemers van de rondleiding om te kunnen zijn en te zeggen wat ze zien. De heldere structuur neemt je net mee en dat je moet letten op nonverbale communicatie. Teun zei het al, Spraak kan wegvallen maar soms reageren mensen wel op de kunst, maar kun je het niet helemaal zien. Een wenkbroauw die omhoog gaat, je moet die dingen meenemen in je rondleiding. En daarop ingaan. Heel belangrijk. Tempo aanpassen, volume van je stem, rust creëren en goed articuleren en zo min mogelijk afleiding. Maar in de toer ga altijd ergens zitten waar niet een deur opening zit. Je hebt soms een grote groep bij je en zorg dat je minder afleiding van buiten hebt. Geduld en herhaling. Ja herhalinc omdat mensen even vergeten waar ze zijn. Leg je het nog een keer uit. ik heb eens een rondleiding giedaan met een mevrouw, die zat e niet zo lekker in, heb je ook soms, die zei eigenlijk in elken zaal: "Is het nu voorbij? Gaan we nu naar huis? " Dat is ook niet erg. Dan herhaal je het rustig en leg je uit dat je een toer aan het doen bent. Inzetten van muziek, geur, tast en andere zintuigen kun je luikjes mee openen. En belangrijk is humor. Deze rondleidingen zijn de meest grappige om te doen. Humor ontspant ook iedereen. Sociale interactie door de interactieve opdrachten, je laat de care giver en persoon met dementie dingen beschrijven, dat is ook belangrijk.

Stephanie vroeg me te eindigen met anekdotes. Ik moest goed graven, maar misschien herken je de foto. Twee foto's op het scherm. eentje van een kunstenaar die bekend was in de jaren 80, met een grote tentoonstelling in 2014 in het Stedelijk. Je ziet rechts een boom, grasveldje ervoor en schutting, maar je ziet een jongen uit de boom vallen. Als je goed kijkt dan lijkt het of die jongen heel hard gaat vallen. Heel leuk om hierover te vertellen. Er zit veel achter. Ik ga dat nu niet uitleggen, maar ik had één oudaere Indische dame in de groep zitten en ze zei heel de rondleiding al niet zoveel. Ze was wel aandachtig aan het kijken. Bij dit werk herhaalde ze een paar keer het woord: "Het is een Wahinningboom" het plaatje van de boom ernaast, dat is een boom uit Indonesië. Toevallig wist ik dat een heilige boom. Heel erg groot met slierten die naar beneden hangen en veel stronken die over de grond hangen. Ik vond het zo mooi dat die mevrouw niets zei, niet zoveel herkenning had, en bij deze... Ging ze hele maal aan! En het enige wat ze zei waren die twee woorden. Maar ik wist toen wel zeker dat ze uit Indonesië kwam. Hij kwam bij mij binnen omdat ik die boom ook kende.

Deze foto heet Overpass, we zien een groep van vier mensen aan de achterkant. Ze lopen recht naar voren en het ziet er koud en kalig uit. Meer dan de helft van de foto gaat over de lucht. En nogmaals, ook over deze foto als je het over Jeff Wall hebt hoef je veel niet te vertellen. over waar mensen naartoe gaan. Maar één meneer keek maar naar de lucht.. En zei: "Donkere wolken, donkere wolken" Daar ga je op in, als rondleiding om de haakjes te vinden en vraag je door. Wat bleek nou? Die meneer was Piloot geweest vroeger. Dat is één van de meest belangrijke dingen om naar te kijken. Toen ging ij vragen naar zijn bestemmingen als piloot, en zo kwam er een leuk gesprek over favoriete bestemmingen. Hij had zijn zoon bij zich die zijn vader dit ook nooit had gevraagd. je kunt dan mooie momenten creëren door kunst.

Meten is weten. Er zijn onderzoeken geweest door MoMa en het Vrije Universiteit. Onder begeleiding van prosesfor Dreus. En hier staan een paar uitkomsten. Op de website kun je meer nog over het onderzoek lezen en ik wil er een paar delen.

Er is dus een onderzoek geweest naar 37 koppels, personen met dementie en care givers. Na een dementie toer hadden ze een opgewektere stemming en toename van sociale steun ervaarden en meer zelfvertrouwen hadden. Care givers hadden minder emotionele problemen en dat het bezoek inspiratie gaf om andere dingen te gaan doen.

Hele mooie uitkomsten. Nou... Ga ik afsluiten. Dit is... Een foto.. Van de aller aller allereerste toer in het Stedelijk Museum. We zien een grote groep mensen zitten op een stoeltje en rolstoelen. Ik sta links. We zijn een werk aan het beschouwen, van een appel. Iedereen keek er aandachtig naar. De pers was ook mee. Een verslaggever van de NRC nam haar ouders mee. Met dementie. Hier zaten ze. Haar vader was blind. Heel veel aan het vertellen, die wist veel over Karel Appel. En alles over de achtergrond. En dat mensen er niet blij mee waren toen het daar werd geschilderd door Appel. En hele leuke verhalen voor de andere groep. En die... Moeder die e fluisterde blijkbaar van: "Nou ja maar papa weet hier heel vel van." Ze was heel trots ineens. En later zei mevrouw Koelewijn tegen mij: "Ze is ook vergeten dat vader en moeder 16 jaar geleden zijn gescheiden. " was wel een mooi moment. En de vader wilde bij het volgende kunstwerk weer het woord geven toen zei hij: "Nee, laat mijn vrouw maar even vertellen. " Toen ze naar het werk van Jan Sluijters keek zag ze veev beweging, en Parijs, parijs zei ze en lopen lopen. Dus ze was waarschijnlijk een keer naar Parijs geweest en moest toen veel lopen. Dat kwam terug. Ze was later in opperbeste stemming en leuk dat ze er was en vroeg wel aan mevrouw Koelewijn: "Waar zijn we nu eigenlijk?" Dat wist ze niet meer. Ga naar de momenten toe. Mensen weten niet meer goed waar ze zijn, dat is niet erg, het gaat om die momenten die je samen kunt creëren voor de partners en care givers en mensen met dementie. En het gaat om de mens! Deze dingen te kunnen doen voor deze doelgroep is een mooi voorbeeld. Dank je wel. [APPLAUS]

Vincent: dankje wel sander.! Prachttig om te horen hoe je verbindingen maakt met elkaars werelden en de mensen ziet. In de relatie met de kunst die ze bekijken. en die mooie verhalen hoort. Ik zing wel eens met dementerende mensen. met mijn vrouw. één mevrouw die zei niets: tot rudolf de red nose.. toen zong ze heel hard mee! Iedereen was blij dat ze dat deed. Je raakt soms diepe dingen. Mijn lieve tante had alzheimer. Op 55 jaar.. Zij wilde altijd vertelde haar man.. Een plaat horen. Bij één toon zei ze: peterselie. En niemand wist waarom. Maar altijd precies bij die toon. en nu als ik die hoge toon hoor: peterselie. Dan denk ik aan Hettie. ik stel voor de vragen te skippen. Benader de sprekers in de pauze. vanmiddag is er ook nog een vragenronde. Maar alles staat open om elkaar te benad eren. We sluiten nu af met Caro Verbeek. zij is gespecialisleerd in avant garde. in het Kunstmuseum Den Haag. Kunst waarop je het nog nooit hebt beleefd!

Caro Dank voor de aankondiging. Ik ben geen inclusie expert maar zintuigen expert. Ook zintuigen docent. zintuigelijke en geschiedenis. Dus heb ik het gecombrineerd in een rondleiding. Ik heb blauw aan. hoge uitzondering:geen hakken. maar gympen. We gaan klappen op de beat van Piet. klappen op het been. deden we.. we gaan nu ' tappen op de beat van Piet. Ik wil beginnen met de gedachte experiment. Om duidelijk te maken dat mededelingen niet visueels wilde weergeven o ook al was hij beeldend kunstenaar. Hij wilde onzichtbare realiteit schilderen. Ik ga het doen met Diderot. Hij had het volgende experiment voor een blinde vriendin. Hij gelooftde niet dat blinden zich iets konden voorstellen. want dat is visueel. Dat kon ze niet.. de volgende opdracht gaf hij haar: stel je een kubus voor. 3d kubus. 6 vlakken. Stel je nu in het midden de kubus een punt voor. In het centrum. Trek nu lijnen vanuit de hoeken, snijlijnen, door de punten. Door de kubus lopen nu lijnen. En toen vroeg hij: uit welke 3d voorwepen is het nu opgebouw|. ' eenvoudig, pyramides ' Oke dacht hij.. Dan is het dus zo dat blinde mensen zich wel wat kunnen voorstellen. natuulijk, via tast. Ik wil aantonen dat de kubus geen visuele realiteit is maar wel via de ogen of tast benaderd kan worden. Ingangen naar een realiteit die niet waarneembaar is. Maar gewoon is. Wat het is. Dat wilde mededelingen weergeven. Hij deed dat door ' tegendeelen ' te schilderen. Dit is het universele. De eerste slide.. Mag ik de volgende? Ja. Piet mededelingen voor hij zijn beroemde schilderijen met vlakken ging maken. Schilderde hij veel duinen en torens. En daarmee wilde i hij helemaal goeen duinen laten zien. Geen torens laten zien. Maar 2 concepten. Gevoelens. Namelijk: toren, het hoge. Uitgestrekte. duinen: ge jvoel van weidsheid. Deze schilder iijen zijn gemaakt in Domburg. In heldere pastelkleuren. mededelingen stond daar op het strand yoga te doen. Met zijn lichaam een gevoel van hoogte uit te drukken. En een gevoel van weidsheid. Door met zijn lichaam dat zelf uit te beelden. Toorop had dat gezien en moest er erg om lachen. Jaren later nog. Iets onzichtbaars. Mededelingen zei ook: ' ik gebruik bewust niet het woord zien, maar observeren. Wan alle zintuigen doen mee. Volgende dia Nog neen voorbeeld. Vilmos Huszar schilderde dit. je moet het met je lichaam ervaren. Het is een vlak met horizontale banen en verticale banen. In drie kleuren. Geel rood en wit. Uit 1917 dit werkt volledig abstract. Weerk van De Stijl. Van Van Doesburg zei hier over: ik doe zijn stem even: Wat is voor den kunstenaar het verticale? Het zagen. Wat is voor den kunstenaar het horizontale? Het hameren. Andersom.... Ik zeg het niet goed.. Even opnieuw: excuus. Hij zei het ook anders.. zei: wat is voor denkunsernaar het hameren? den verticale beweging. Het zagen? Den.. ik doe het weer fout.. Horizontale beweging.. De Lee Towers beweging. Den kunstenaar heeft het hameren en zagen omgezet in horizonzalen en vertilcallen. En den beschouwervoelt deze mede. Dat is realisme. zei hij er achter aan. Waarom realisme? meer dan dat je het een bos schilerd. Omdat het een beroep doet op het lichaam. Je kan namelijk in je hoofd hameren en zagen. Laten we samen dat doen.Hameren en zagen. Laten we één keer hameren. 3 keer zagen! Laten we nu met linkss gaan hameren en tegelijk zagen! Dat is moeilijk!! Maar dat is wat de schilder hier doet. En nu, nu we dit hebben gedaan. Gaan we in ons hoof even hameren en zagen. met links in ons hoofd hameren. En rechts zagen. In ons hoofd. Nu worgdt onze motorrische cortexaangestuurd en verbranden we caloriën. je kan er mee stilstaan en met je lichaam bewegen.

We hebben nu ons lichaan ingezet. We gaan nu naar muziek luisteren. mededelingen ging kubristisch werken. In grijs en zwart wit. Verticale en horizontale soms diagolnale lijnen. in parijs kwam hij een muzakant tegen. Kandinsky schrilderde muziek. Maar Van Domselaer wilde verticale muziek maken. Op basis van mondiaan. (piano muziek, zacht richting opzwepend)

deze muziek zijn de akkoorden uit elkaar getrokken en gaan van heel hoog naar laag. In notenschrift zie je het ook bewegen. Ook het schilderij van mondriaan zie je dat de lijnen r meer verticaal zijn dan horizantaal. Daarom past de muziek bij het schilderij. Volgende slide. Meer muziek. Als er één rode draad is zijn mondriaan zijn ouvre: r ritme. Ritme kenmerkt zich door herhaling. Hij luisterde naar jazz. In parijs ook naar de voorloper: ragtime. Heel even wachten. I wat is er bijzon der aan ragtime? Het is een 4 kwartsmaat alsbasis. Maar het accent voor steeds verplaatst. Dit schilderij, dambord compositie. Dit 16 bij 16 vlakjes. Een rastter. Wat een 4 kwarts maat vorsteld. Maar de kleuren, in die vakjes, zijn juist onregelmatig verdeeld. Syncoop. Luister mee met de maat. (ragtime muziek)

omdat ritme zo bijzonder verschijnsel is. wat me met 4 zintuigen kunnen waarnemen. Had ik bedacht: zou het niet leuk zijn en inclu sief om te klappen op de beat van Piet. Welke 4 zintuigen dan? Natuurlijk denken mensen bij ritme naar luisteren. Muziek. Ritme kun je ook.. Stel dat je in je handen klapt, voelen. Huidgevoel. Je kunt visueel ritme hebben. Het zien zoals in het schilderij. De 4 kwartsmaat. En je kunt een schilderij, waar we het niet vaak over hebben. Bij dans: propioceptie. Het waarnemen van je eigen lichaam. Ik klap in mijn handen en stuur die beweging af met met p p Je kunt ritme ook zo ervaren. anders zou ik niet op de maat kunnen dansen. muziek is tijdgebonden. Een schilderij ruimtegebonden. Hoe kun je een schilderij van Piet klappen? Door het ruimtelijk te klappen. Klappen op de beat van Piet. Dat doe ik al maanden in het museum. De mensen voor mij rechts.... Ik ben hier slecht in. Links voor jullie. Jullie zijn de eerste groep. Dan hier een groot middenvlak. De achterste rijen tot het midden 2de groep. Links: jullie zijn de 3de groep. En hier vooraan weer de middelste l vlakken Vincent En Hannes Jullie zijn 4. Het raster is hier uitgespreid in de zaal. Jullie gaan de rechterkant van het schilderij klappen. Daarachter de onderkant. links gaat de linkerkant l klappen en hiervoor ja.. Wat nu de bovenkant is. ik doe het voor: elke zijde is 16 vlakken, 16 keer klappen. Ik doe het voor: één.. (klapt) precies 16 keer. Dan nemen jullie het over. Jullie doen die rand. 16. Dan de groep links. 16. En de voorkant. Dan is de hele omtrek geklapt. Als u kunt, kijk ook mee met het schildderij. Dan hebben we tegelijk onze aandacht op hetzelfde onderdeel van het schilderij. Hetzelfde vlakje. Ik tel tot 4. Heeft iedereen het? En anders: doe maar wat. Dat is ook goed. niet bang zijn! Daar gaan we! (klappen op de beat van Piet) Achter! Links! Voor! Geweldig! U heeft nu samen dit schilderij in het lichaam propioceptie ervaren of gezien of gehoord en gevoeld.

Ik sla de volgende oefening over. Ik had er ook nog één over de witte vlakken die anders klinken. Kom maar langs in het Kunstmuseum. hier nog foto's van mensen in het museum aan het klappen. volgende.. Ja. Het laatste onderdeel. Gevoeld, gehoord, dan blijft over: ruiken. Een beeld zegt meer dan 1000 woorden. Maar een geur meer dan beelden. Volgende dia. Ik vroeg me af: zou je als de je geuren van de ateliers van mondriaan namaakt.. zijn gang naar abstractie kunnen ruiken? We delen even geuren uit. Ik geef ze hier ook. Dat vak. Dat vak.. Jij kan even helpen met uitdelen. Graag door geven. Elke rij krijgt een bundeltje. Die staafjes geven we door. vanaf die kant. Hele logistiek als je met geuren werkt! En sommigen van u krijgen een geur van het atelier Amsterdam. En anderen krijgen het in New York. Maar ik zeg niet welke! Graag het bundeltje doorgeven. Hier nog.. Ja oke. heel snel hoor! Oh ja. Dit wist ik ook dat zou gebeuren: dat is een kracht van geur. Zodra mensen ruiken, worden ze luidruchtig! Omdat het de tongen losmaakt. Je wilt het delen. emotioneert. Kun je de abstractie van Mondriaan ruiken? In Amsterda werkte hij nog realistisch. hij schrilderde nog dingen na. Zijn atelier stond vol met dingen om na te maken. dat komt met meer geuren. Kashmir ssjaals ruiken naar patchouli. Perzische tapijten naar kamfer. Sigarenrook. De helft heeft die geur. In New York werkte hij abstract. Naar zijn innerlijke waarneming. Dus: zijn atelier was leeg. Dat betekend ook dat er minder e geuren waren. En vooral dus zijn materialen rook. Hij ging daar tape gebruiken. Lichte geur van lijm. Jullie denken: ik heb nu New York! Maar in de pauze kunt u vergelijkend ruiken met elkaar. Overleggen met elkaar. Daar is het ook voor bedoeld. Ik wil hiermee mijn lezing.. Of ervaring afsluiten. Met het motto: je ziet meer as je al je zintuigen optrommeld. Fijne dag nog! Dank je wel Caro, wat ontzettend leuk! Zien dat is kijken, is natuurlijk geen zien. Zien doe je met al je zintuigen die je in je hebt. Het is... Tijd om te gaan lunchen. En we hebben al een waanzinnige hoeveelheid informatie tot ons genomen. deel die met elkaar en ga lekker met elkaar praten, ouwehoeren en geurstaafjes ruiken... ☺ wat je wilt, elkaar ruiken is ook mogelijk. Kort douchen moeten we ook allemaal, merken we nu al vandaag waarschijnlijk. Om 13 uur zijn we hier weer allemaal terug. Nog wat toe te voegen Cathelijne? Cathelijne: een paar mensen gaan in de picknicklunch he?

Vincent: omdat de foyer vol wordt, maar de picknick is een prikkelarme ruimte dus mond dichthouden tijdens het eten. Misofonie, heet dat geloof ik smakken tijdens het eten. Prikkkelarm lunchen in de picknick. De rest mag iets prikkelrijker lunchen. Tot zo! Vincent Bijlo: ja goeiemiddag mensen. Daar zijn wij weer. Ik ben... In de pauze zowel in de picknick en in de foyer geweest. Die picknick die was zo goed jongen. O rustig zo coonl en zo prikkelarm en zo chill, daar kom je tot de diepere gesprekken. Die hebben jullie ook gevoerd, ik heb ze in de foyer ook wel gehoord. Eigenlijk zouden wij natuurlijk wel veel prikkelarmer moeten leven. Er zijn gigantisch veel prikkels tegenwoordig. Het aantal prikkels wat we krijgen bevestigen alle onderzoeken, zijn in de laatste... Nou pak weg 20 jaar enorm gegroeid. Zeker met die verschrikkelijke schermen die jullie er dan ook nog bij hebben. Laat ik het in aansluiting op Caro even zitten... Zien... Was op vakantie met mijn ouders... En zien... Was zitten op mijn vaders schouders. Zien... Was voelen aan omgevallen bomen. Zien... Is horen hoe de golven het strand op komen. Als je alleen kijkt, dan zie je niets. Maar als je samen kijkt, dan zie je iets. Dan zie jij mij. Dan zie ik jou. Vertrouw jij mij. Vertrouw ik jou. Zien... Is het voelen van de blauwe lucht. Zien... Is het horen van de ganzen naar het zuiden op hun vlucht. Zien... Is rijden op de snelweg zien is samen rijden op de snelweg... Als je alleen kijkt, zie je niets. Maar als je samen kijkt, dan zie je iets. Dan zie jij mij. Dan zie ik jou. Vertrouw jij mij, vertrouw ik jou. Hou jij van mij... En ik van jou... En ik van jou.... En ik van jou.... zaal: ik van jou... Nog één keer.. En ik van jou.... Yeah! [APPLAUS]

We gaan verder met het inhoudelijke toegankelijkheid. Iris van Heesch is directeur van de stichting onbeperkt genieten. Zie adviseert, traing en begeleid mensen om hun aanbod prikkelarmer te maken. Zo meteen komt Iris en krijgen we na 2 minuten een zeer... Prikkelrijk... Filmpje. Iris van Heesch.

[APPLAUS]

Iris: hallo welkom. Goeiemiddag. Nou ik ben dus Iris. Directeur van de stichting onbeperkt genieten. Een wite vrouw van 38 met sluik rood geverfd jaar, een groene jurkt met bloemen en een beginnende zwangerschapsbuik. De missie is van dat ieder een kan genieten van inclusieve kunst en cultuur in een prikkelarme omgeving. Het is echt iets waar verandering in moet komen. Ik vind het belangrijk dat drempels die niet in eerste instantie zichtbaar staan, met als gevolg overprikkeling, ook in beeld zijn als we met elkaar praten over toegankelijkheid. Voor iedereen die niet bekend is met overprikkeling, ga ik nu naar een prikkelrijk filmpje kijken. Na afloop zal ik een beschrijving geven.

(straat geluiden, auto's, telefoons, mensen die over straat lopen.) Sirene... (tikken met een pen op een board.) Steeds harder tikkend geluid. Tikken op de vloer. Harder tikken... Geluid zwelt aan.

toeterende auto's Ventilator aan het plafond. Drinken inschenken. Drinken door een rietje Kopjes, koffiezetapparaat Uithijgen fluitketel

Bord valt, scherven worden opgeraapt.

Stilte...

Iris: het filmpje wat we net hebben gezien begon in een drukke straat en ging over in een animatie. Met een jongen op straat waarbij de prikkels hem overvallen en hij rent een cafe binnen. Daar zijn ook veel prikkels, pen op papier tikkenen tl-verlichting en geluiden die bij een cafe horen. Voor de jongen wordt het teveel en hij laat zich op de grond vallen en gaat zitten met zijn hoofd tussen armen en knieen. Het eindigt met een serveerster die toenadering zoekt.

Overprikkel is een gevolg van aandoeningen of ziektes. Er zijn 4 miljoen Nederlanders die worden geconfronteerd met overprikkeling door hersenletsel, autis me, burn-out en long covid. Het is niet een kleine groep van mensen die hinder ondervindt van prikkels, die toenemen. Vanwege de omvang is het belangrijk om zicht te hebben op deze groep. Het is een nieuwe bezoekersgroep waar weinig aanbod voor toegankelijk is. Drie jaar geleden in de week van de toegankelijkheid in 2019 bezochten we hier het Rijksmuseum. Margot Ros, bekend van theater en televisie van Toren C. Zij... Margot is ambassadeur van Onbeperkt genieten en ze vertelt wat die ervaring in 2019 voor haar betekende. Het fragment is onderdeel van een langer gesprek tussen haar en Chris Zeegers en we zien haar zitten op het podium van een theater. Met op de achtergrond rode theaterstoelen, en een beeld van een persoon die toekijkt.

Chris: hoe was het in de periode dat je niet naar een museum of een theater kon gaan?

Margot: voor mensen die overprikkeld zijn is het leven verstild, afgesloten van de buitenwereld. Als je wilt, ik kan zoveel prikkels aan op een dag, is een uitje, in mijn geval met de stichting onbeperkt genieten naar het Rijksmuseum in Amsterdam, dan bereid je je daar helemaal op voor. Pas je dat helemaal in. Dan gaat je ervoor liggen, erna liggen, hoe ga je er naartoe? Alles bereid je voor om dat zo goed mogelijk te laten slagen. Voor mij was dat in die periode was alles zo... Zwart en eenzaam. Voor mij was dat een... Ja.. Nou ja... Ongelooflijk bijzonder. Ik kan niet anders zeggen. In vervoering kan je dan raken en kan kunst je beroerenen meenemen op een avontuur waarin je... Je verbonden voelt. Weer... Onder de mensen kan zijn. Of... Ja... Zalving of kan troostrijk zijn. En daarom is kunst zeker voor mensen die overprikkeld zijn super belangrijk En als ik nog steeds zo ziek was had ik een abonnement genomen...

Iris: uit dit fragment blijkt wel hoe prikkelarm museumbezoek belangrijk is als je last hebt van overprikkelinc. Wat kun je doen? Het is maatwerk per locatie en ondanks dat we vandaag in het Rijksmuseum zijn neem ik jullie mee in het voorbeeld van het Drents Museum in Assen. Elke 3e zaterdag van de maand voorafgaandeaan de openingstijden een prikkelarme openinc. De tijdelijke tentoonstelling, is dan geopend. De frida Kahlo tentoonstelling. Voor € 10 euro. Voor iedereen. Er is geen onderscheid tussen begeleiders, iedereen is gelijkwaardig. Beeldschermen en audioweergaves zijn uitgeschakeld en licht gedimd. Rustruimte met water is beschikbaar en medewerkers worden herinnerd aan wat er dan belangrijkis voor een prikkelarme ontvangst. Op de website kunnen mensen zich voorbereiden op de visuele voorbereiding. Ze weten dan precies wat ze kunnen verwachten aan prikkels. Ze bieden ook prikkelarme videorondleidingen aan. Die kunnen bezoekers gebruiken om zich voor te bereiden op het museumbezoek, ook voor bezoekers die nog niet naar de tentoonstelling toe kunnen, kunnen dan toch een rondleidinc krijgen vanuit huis.

Één van de bezoekers vertelt hier na afloop, er is een quote te lezen van twee personen in de Frida Kahlo tentoonstelling.

Samen met mijn man bezoek ik regelmatig een museum... (leest voor van de slide)

Één ding wat ik nog met jullie wil uitlichten on om prikkels in de ruimte in beeld te brengen met pictogrammen. Met informatie verwerker Jaap Knevel, in de praktijk merkten we dat er veel behoefte is onder bezoekers om eigenlijk heel duidelijk in een plattegrond te zien hoeveel prikkels een ruimte heeft bijvoorbeeld. En... Met die toolkit kun je als museum in algemene zin laten zien hoeveel prikkels een tentoonstelling of ruimte heeft. En hier op het scherm is het algemene pictogram gezien, weergave van een hoofd met streepjes omheen, en een schaal waarmee het prikkelniveau weergegeven kan worden. Kan worden ge bruikt in combinatie met de tekst: "Let op hoog prikkelniveau" of met een uitroepteken of een combinatie ervan. Tweede voorbeeld wat ik hier laat zien, is een schematische weergave van een ruimte van bovenaf. Bovenaan staat: prikkelplattegrond per verdieping. Rechtsboven wordt aangegeven dat de rustruimte op de 1e verdieping is. Het picto waar je daat aan kunt zien is een persoon op een stoel in een afgesloten ruimte. Er wordt één kunstwerk aangegeven wat fel licht heeft. pictogram van de zon met een uitroeptegen "Kunstwerk fel licht" En geluidsprikkels in de ruimte worden aangegeven. Pictogram laat een audioweergave zien met een uitroepteken en de tekst: "Ruimte met harde muziek. " Met een prikkelplattegrond kan je eenvoudig bezoekers informren over prikkels in de ruimte. ik wil er even bij stilstaan, het belang van goeie informatie voorziening. Het begint niet bij binnenkomst in het museum. Een bezoek begint al bij de voorbereiding vooraf en de planning die daarbij hoort. Zoals Nargot ook zegt. Dan bereid je je voor, je plant dat je van tevoren gaat liggen en daarna. Hoe ga ik naar het museuim toe om het zo goed mogelijk te laten slagen.

Alle informatie die je als museum vooraf beschikbaar kunt stellen is heel belangrijk. Dat maakt je voorbereiding makkelijker en de keuze om daadwerkelijk naar het musem te gaan. Als je weet wat je kunt verwachten haalt het de drempel om te gaan naar beneden.

Wat niet onderschat moet worden, blijft niet alleen bij bezoek en voorbereiding, er is na afloop hersteltijd nodig en de hersteltijd na afloop van een prikkelarm bezoek is veel minder. Dat is een mooie bijkomstigheid.

Het laatste waar ik mee wil afsluiten is dat prikkelarm niet betekent dat iets saai is of niets overblijft. Maar alle prikkels die er niet toe doen om de kunst te beleven worden weggehaald of zoveel mogelijk gereduceerd om de kunst te ervaren, beleven en je echt te laten raken door... Wat je ziet. Dank jullie wel. [APPLAUS]

Vincent: dank je wel Iris. Dat is natuurlijk buitengewoon belangrijk om ons dat te realiseren. Maar wat ik net al zei, we moeten allemaal minder prikkels hebben. Misschien dat we in het kader van die besparing van 230 naar 150 volt moeten. Is dat een goed idee? Zal ik eens aan Rob Jetten voorstellen. Een groep waarover we het nog niet over gehad hebben. Zijn de licht verstandelijk beperkten. Ik ga nu twee licht verstandelijk beperkten interviewen gewoon. Dat zijn Daniëlle Amelsbeek en Micky Hermes. We hebben stoelen of niet? Hebben we die al? Waar is de mijne? Dit is de mijne. En dan zouden de dames dan ook hier... Hier zit nog niemand. Hier ook nog niet...

Daar heb je ze! Maar ik weet niet wie wie is.. Daniëlle En Micky. Welkom! Dames, jullie zijn ervaringsdeskundige op het gebied van museumbezoek. Op geleid bij amelboort Daniëlle: dat is een instelling waar je op geleid word mt maar ik woon er ook. de ouders hebben inbreng maar ik woon ook zelfstcandig. Micky: ik woon ambulant. Chique he! Vincent: woon je dan steeds an ergens anders? ambulant? Micky: ik word begeleid dcoor een locatie waar 24 uur altijd iemand is. Maar ik woon compleetzelfstandig. Vincent: en ervaringsdeskundige op het gebied van museum bezoeken. Wie wil het ver tellen? Daniëlle: misschien eerst hoe we eruit zien? Dat weet niet iedereen. Micky We kleuren mooi met 3en! We zijn een halve regenboog! Daniëlle: zeker weten! Zal ik beginnen? Daniëlle. Halflang blond haar. Roze pak aan, zwar shirt eronder. En een witte huid. Vincent: oke. Jij moet er overheen! Micky: ik weet niet of dat kan! Maar ik ben ook blank. Bril op. Helemaal in het blauw. Spijkerbroek. Blous met bloemetjes. En een hoed. Vincent: geweldig zien jullie er uit. Daniëlle: wat een palet! Roze paars blauw! vinden wij dan.. vanwege de kleur. Vincent: ik heb even een verstaans probleem wacht even hoor.. 1, 2, 3. Ik heb een dinc ding? Daniëlle: hallo? was dat te weinig? Ik kan geen gebarentaal. Vincent: laten we het hebben over jullie museum ervaringen. Micky Waar ben je geweest? Micky: ik hou van oorlogs musea. uit interesse. Maar we hebben ook samen een museum mogen testen. Vanuit prokkel en steffie. Vincent: wat is dat eigenlijk? Daniëlle: een organisatie die ont moetingen organaseert voor mensen met en onder beperking. Naturalis zijn we samen geweest. Vincent: hoe was dat? D: top! Binenkomst was goed geregeld. Beelden, dingen, dino's gezien. Black out.. Neem ove Micky..

Micky. Wat opviel, de vriendelijkheid van het personeel. Overal liep iemand rond waar jevragen aan kon stellen. dat was leuk. Maar de beschrijvingen waren heel klein. kleine lettertjes. Misschien als je wat laaggeletterd bent, of slechtziend. Dat is niet handig. Daniëlle: en hoog. Slechtziend en in een rolstoel.. Dat is een lastige combinatie. Vincent: en hoe kwam je er dan achter wat alles was? Daniëlle.: wij wel. wij zijn hooggeletterd... Vincent: maar hoe wordt je benaderd? in het algemeen. Daniëlle: het kan wel beter.. Ik hep daar een allergie voor. Mensen praten op een hoog kinderlijke toon tegen je. Ik wil het wel nadoen: dan gaan mensen (hoogstemmetje) wat leuk dat jer je er bent!

Micky. aan ons kun je niet zien dat we een beperking hebben. Onzichtbaar is het. Als je het dan verteld en praat over jezelf. En ze komen er achter: oh! Jij hebt een beperking. Ik had een begeleidster, schat van een vrouw maar ik klaptte dicht.. Zij was vo de oude garde.: hoogstemmetje: wil je met het fietsje?? Of lopen?? Ik weet niet.. Mensen in de zaal die visueel zijn: ik zie er niet uit als een 12 jarige.. Of jonger? Vincent: en hoe zit het dan in musea met begrijpelijkheid. In alle oorlogsmusea ben je wel geweest.. Hoe zit het daar? Micky.: het leuke daar is, dat ik met mijn vader ga. ik heb de interesse niet van een vreemde. Hij verteld je al les over alle machines. Hoe, waar, wanneer het gebruikt werd. En ik vertel over de menselijke psfyche uit die tijd. En hoe dat in elkaar zit. Dat vind ik inertessant. V incent: jullie vullen elkaar aan. ' dat kan kogels afvoeren. En dan jij: maar weet je wat dat met mensen deed? ' Micky. we vullen elkaar aan. maar vader is wel de sleutel tot toegankelijkheid. Daniëlle Ik gebruik geen audio. ik kan wel lezen. maar veel mensen kunnen dat niet. En dan zijn audio tours handig. Maar niet altijd een leuke stem. Ik weet niet hoe het hier is.. Maar google maps.. Die stem.. Verschrikkelijk!! Afgrijselijk! Niet kin derachtig.. V incent: ga het weggetje in!

Daniëlle. ja en ik weet niet waar ik ben.. Ik verdwaalde in spanje.. ja heel eng!! enge vrouw! Maar goed.. Ik verdwaalde. En dan allemaal strcaten in het spaans.. Ik wil weten waar ik heen moet.. Waar ik ben in nee... Duidelijke omschrijvingen. Volg noordelijke richtingen? Waar is het noorden dan??

Micky of noordoosten? Vincent: buiten deze dingen. Hier heb je dat ze kostuums laten zien en voelen. Is dat leuk voor jullie? Daniëlle.: ja dat maakt het begripvoller. Vincent: hoeveel verstandelijk gehandicapten zijn er? Hoe hoog is de drempelk? Daniëlle: hoog.... Micky: we zaten net te bespreken.. Als je met een groep besluit, we willen een uitje doen. als je prikkels wilt moet je naar een pretpark. of een dierentuin. Maar dieren in een kooi vind ik zielig. Er wordt nooit gekeke naar een museum. Mensen vinden ons te dom.

Daniëlle ja. We zijn dan te dom om te weten wat anne frank huis is. Of.. ja kunst is voor allemaal

Vincent: er zijn kunstenaars nog dommer dan julie! Maar jullie zijn niet dom. Daniëlle., maar het is jammer dat je als dom bestelmpeld wordt. er word te reel aangenomen dat we te dom zijn om te begrijpen. Onzin. Vincent: heeft ook niets met kunst te maken. Kunst is gevoel. Alleen maar. En kunst is ook troost, herkenning en ontzag, esthetiek. geen enkele reden om aan te nemen dat licht verstandelijk beperkt... Dat is ook maar een label.. Geen reden om aan te nemen dat anderen dat niet zouden kunnen ervaren zoals al die zogenaamde intellecte mensen. Daar sluiten we mee af. we moeten door.. We gaan door met martine wattel. Oprichting van ingebaren. Samen met haar zus roos. Empowerment van de doven. en zo hoor je de tolk, niet martinne's stem. dat is goed aan een tolk, ze kunnen het allebei. Van NGT naar Nederland.s en andersom.

Martine Wattel: de klikker van de powerpoint, waar is die gebleven? Dank je wel. Ja op het kruisje, ik ga aan de kant staan waar de tolk staat omdat daar de camera top staat en de gebarentaal goed in beeld komt. De andere camera heeft de zaal in beeld maar dan kun de de gebarentaal niet zien. Ik ben Martine Wattel, een groenblauwe bloes aan, zwarte schoenen, witte vrouw en blauwe ogenen ik spreek Nederlandse gebarentaal. Wat Vincent al zei, het wordt vertaald naar gesproken Nederlands, ik ben medeoprichter van stichting In Gebaren met mijn zus Roos en met Jos richten we ons op een inclusieve samenleving. In het begin had Taco Dibbits het over het Rijksmuseum en de tentoonstelling Averkamp, dat daar het balletje begon te rollen. Ik ben ook begonnen als museumgids voor dove mensen bij het fotografie museum in Amsterdam.Moor om hier terug te staan in het Rijksmuseum. Daarnaast... In gebaren ben ik docent dovencultuur op de hoge school van Utrecht en neem jullie mee in de cultuur en geschiedenis.

Je ziet hier een stripje in het Engels. Er zitten twee witte manneen aan de tafel. Één is doof ander horend. En de horende persoon schrijft op een briefje: "Mis jij het horen niet?" De dove persoon zegt: "Mis jij het doof zijn niet?" Ik ben nooit doof geweest. Een plaatje verder... Zie je het kwartje vallen bij de horende persoon. Als je... Op een bepaalde manier geboren bent, weet je niet anders dan dat het zo is. Horende mensen vragen vaak: "Mis je het horend zijn niet?" Ik weet niet beter, want ik ben zo geboren, ik ben gelukkig. En prima zoals ik ben. Het is getekend door een Amerikaanse dove striptekenaar en hij beschrijft en tegent het dagelijks leven van dove mensen. Leuk om daar meer van te zien. Je kunt hem googelen onder 'Deaf Guy' . De dovengemeenschap is heel divers, je kunt ons niet over één kam scheren. Dit is een voorbeeld. Het niet missen van het horend zijn. In Nederland zijn 1, 5 miljoen dove, slechthorende, plotsdoven en laatdoven. Vormen van doofheid in Nederland. En die 1,5 miljoen mensen kun je niet over één kam scheren, je moet kijken hoe iemand doof is. Plotsdoof of laatstoof, die zullen het horend zijn wel missen. Mijn presentatie geef ik vanuit mijn ervaring, doof geboren en opgegroeid met gebarentaal. Dus... Ik ben ook trots op mijn dove identiteit en kan gewoon doof genoemd worden. Je hoeft niet te zeggen: "Ie mand met een gehoor beperkking of slechthorend." Ik ben doof. andere mensen zijn slechthorend. Interessant om over na de denken hoe je mensen noemt, mij kun je doof noemen. Dove mensen zoals ik voelen zich niet beperkt maar een culturele linguistische minderheidsgroep met eigen taal, waarden, normen, humor en omgangsvormen. We hebben geen eigen land. Nogd niet! Wie weet dat het komt. Dus wij leven over de hele wereld verspreid. En we zijn met onjeveer 70 miljoen dove mensen wereldwijd gezien. En er zijn veel voordelen aan doof zijn. Als ik als Nederlandse dove, een Chinese dove tegenkom, begrijpen wij elkaar echtwel. Is het internationaal dan? Nee. Dat niet, maar er bestaat een soort esperanto in gebarentaal. We kunnen elkaar snel begrijpen en communiceren. Een horende Nederlander en een horende Chinees wel communicatie problemen ondervinden. Voordeel van doof zijn, je kunt makkelijk metelkaar communiceren. Zo als er paralympische spelen zijn voelen dove mensen zich daar niet thuis. Wij hebben de Deaf Lympics. Dat is niet zo bekend, wordt niet uitgezonden op tv. wie weet komt dat nog. Op de dia staat een afbeelding, zwartwit foto. Met 8 schooljongens erop. Een klasje. Ze zitten op stoelen en de docent staat bij een bord waar tekst op is geschreven en er staat een jongetje met een microfoon en een hoorn aan zijn oor. Het is een afbeelding van de geschiedenis van onderdrukking van gebarentaal. Voor 1880, werden dove mensen in het onderwijs, was het wel gebarentaal geaccepteerd maar op het congres voor doven in Milaan, hebben horende mensen nagedacht over de beste manier van taalaanbod in het onderwijs. Horende mensen zagen dat jove mensen niet goed integreerden in de samenleving en voerden oralisme in en gebarentaal te verbieden in het onderwijs. Vanaf dat moment werden alle dove onderwijzers ontslagen in Europa en daar werden horende docenten voor teruggeplaatst die geen gebarentaal kenden, om dove kinderen te onderwijzen. Dat heeft 100 jaar lang geduurd. Een enorme periode van taal deprivatie van dove mensen. Dat is belangrijk in onze geschiedenis geweest. Na die 100 jaar, werd door onderzoekers gezegd, die gebarentalen zijn echte talen! Toen kwam er weer gebarentaal aanbod in het onderwijs. Dus het is nog maar vrij recent van de afgelopen 40 jaar. En de medische visie op doofheid is van grote invloed geweest. Hoe worden doven gezien? En hoe zien dove mensen zichzelf? Dat is in strijd met elkaar, dat botst met elkaar. Horende mensen en medici en artsen bepalen wat goed is voor dove mensen. Vanuit dove mensen gezien, de meningen en ervaringen worden vaak niet gehoord. Het is belangrijk om het daarover te hebben. Helaas... Door de medische visie en het cochleaire implantaat, 90% van de dove kinderen wordt in het eerste levensjaar geimplanteerd met een ci. Dat is prima, maar de stimulatie en aanbod van gebarentaal is daardoor minder en wordt het achter gehouden. Dan krijg je een of/of situatie in plaats van een en/en situatie.

Ga ik door naar de volgende dia. Dove mensen zijn visueel ingestelde mensen. Wij zien de wereld door onze ogen. Je moet die ogen input geven. Wie hebben geen baat bij auditieve input maar hebben visuele input nodig. Op de slide zie je een tekening van Bart Koole. Why Oi? Daaromder staat een poedertje 'talk' wat sprekende mensen doen geeft ons niks. Tekst is een steen, dove mensen kunnen wel lezen, maar emoties en mimiek zit er dan niet in. Dat missen we. Ondertiteling op tv missen we de emotie in Als derde staat naast een diamant en daar staat sign. gebarentaal met alle emotie en intonatie zit in de gebarentaal. Daarom why I Sign.

De diamant is ons logo van de Stichting In Gebaren. Gebarentaal is lang niet erkend geweest als taal. 40 jaar is gestreden voor die erkenning en dankzij de persconferenties over corona is ins 2021 de Nederlandse gebarentaal officieel erkend. We zijn in 2022, dan zou alle informatie voor dove mensen toegankelijk moeten zijn. Maar waar we eerder afhankelijk waren van dove mensen om voor ons te bellen hebben we e-mail, we kunnen WhatsAppen. Dat zijn mooie ontwikkelingen. Maar... Het beleven van een museum... Dat is lange tijd voor dove mensen niet toegankelijk geweest. Omdat... Er audiotoers zijn en rondleidingen, in gesproken taal teksten zijn of wollig of heel kort in een museum. Dove mensen ervaren dingen anders. In een museum gebeurt het wel eens dat dove mensen zich niet welkom voelen. Wat Cathelijne al zei... Het begint bij toegankelijkheid, je welkom voelen in een museum. Dat geldt voor dove mensen ook. Dat je dan een kaartje kunt vragen, een kaartje kopen, en hoe mensen dan reageren achter de balie? Ze schrikken vaak, gaat over onwetendheid over communicatie, dove mensen zijn niet zo zichtbaar, mensen bevriezen en weten niet wat ze moeten doen. Je kunt pen en papier erbij pakken. Nederlanders zijn wat stijf wat dat betreft in vergelijking met Italianen en Spanjaarden, die communiceren wat makkelijker met handen en voeten. Hoe noordelijker je komt hoe lastiger het wordt. Dan wordt er iemand anders bij gehaald. Dat voelt niet fijn. Dat zijn wel ervaringren van dove mensen. Andere doven zeggen, het is zo saai in het museum. Die informatie... Hmm... Het vroegere doven onderwijs was er geen aandacht voor cultuur en kunst, maar gericht op spraak en taal. Maar een cultuurbezoek naar een museum zat e niet in. Rondleidingen zijn er ook niet in gebarentaal. En in 2015 hebben we met het fotografiemuseum in Amsterdam de stichting Musea In Gebaren opgericht. Een project was het toen. Dat is uitgegroeid. Steeds meer musea haken aan, en in 16 musea in Nederland zijn aangesloten waar we trainingen geven aan dove mensen om hen rondleidingen te laten geven in dat museum. We trainen ook de medewerkers, een workshop over doven cultuur en basis gebaren waardoor ze welkom kunnen gebaren en mensen naar de wc kunnen wijzen in gebarentaal, en waar je je jas kunt ophangen. Zodat dove mensen zich welkom voelen in een muse um. Er zijn nu 23 dove gidsen getraind en een tolkenpool, vaste tolken die aansluiten met de museumgidsen en samenwerken in het museum.

Je thuis voelen in het museum, daar hebben verschillende aspecten invloed op dat dove mensen zich thuisvoelen in een museum. De gebarentaal ten eerste, zorgt voor het je welkom voelen als eerste stap. Maar ook dat de rondleider jou direct in gebarentaal de informatie geeft. Je kunt ook een tolk inzetten, dat lost het toch ook op? Een tolk gebarentaal zorgt voor indirecte communicatie en de tolk is horend en de gids is horend. En dan... Mist er soms toch een bepaalde culturele vertaling en aspecten die niet mee worden genomen. Een dove gids neemt die culturele aspecten wel mee, wat zie je dan? Dat geef je mee aan de groep, dat is waardevol.

Groepsactiviteiten. Dove mensen doen graag dingen samen. Met een groep ergens heen, ons kent ons. De dovengemeenschap is klein, we kennen elkaar vaak en een mooi moment om even bij te kletsen, ervaringen uitwisselen, wat zie jij op het schilderij?

Er zijn mensen die liever individueel naar het museum gaan. En daarvoor onwikkelen we multimedia toers. zoals mensen een audio toer kunnen volgen in gesproken taal. Ik vind het een vreemd gezicht al die apparaten op de oren. Gezellig in een museumzaal. Daarvoor zijn er nu multi media toers voor dove mensen waar in gebarentaal de informatie gegeven wordt. In het Rijksmuseum, de app, kun je verschillende talen kiezen. En daaronder ook de Nederlandse gebarentaal. Op die manier kun je gewoon zoals je in andere talen de rondleiding kunt volgen ook in Nederlandse gebarentaal de rondleiding volgen. Rolmodellen zijn belangrijk.

Daar geloven we in, dat doven inzetten in een museum goed werkt. Mensen zien dat dove mensen in een museum kunnen werken. toen ik begon met rondleidingen geven in het Foam had ik een groep kinderen uit groep 6. Die zeiden: "Ben jij echt doof?" Ik zeg jai... Ze zeiden: " Dat kan niet want dove mensen kunnen nietn een museum werken." Dat kan wel, ik ben doof. Dat vonden ze zo leuk en wilden later ook in een museum gaan werken. Dat kan echt wel! Een culturele plek is ook mooi. Een museum is een plek voor cultuur. En dove mensen zien zichzelf als een culturele minderheidsgroep. Een museum biedt een mooie brug. Om cultuur te delen en culturele sector daar voelen we ons in thuis. Niet dat medische perspectief op doofheid. Het gaat niet over dat oor, maar over cultuur en dat kunnen delen. Het is een mooie plek.

Het laatste aspect is deaf gain. Dus... Wat bieden dove rondleiders in gebarentaal aan algemene bezoekers? Bij de Nachtwacht, ik gaf een rondleiding. Daar was een tolk bij. Sommige rondleidingen geven we met tolken. Soms is er geen tolk bij en die tolk is er voor de horende mensen. Er zijn dove mensen met horende familieleden die samen gaan. En ik stond te vertellen over de verschillende houdingen van mensen op dat schilderij. Ik zag dat de groep om me heen steeds groter werd en aanhaakten bij mijn verhaal over de Wachtwacht. Het lijkt wel of het schilderij tot leven komt. Voor horende mensen was het prachtig om te zien hoe gebarentaal een aanvulling kan zijn voor hun museumbeleving. Een mooie win/win situatie.

Misschien kennen een aantal van jullie deze afbeelding al. Een mooi plaatje. Mensen met een beperking zijn pas beperkt als de juiste voorzieningen niet aanwezig zijn.

Bijvoorbeeld, je ziet een plaatje, staat een lang persoon, een gemiddeld lang persoon en klein persoon op een opstapje, even hoog kistje om over een muurtje te kijken. Daar is een honkbalwedstrijd aan de gang. De lange persoon kan er overheen kijken, de gemiddelde persoon kan net eroverheen kijken. De kleine persoon kan nog niet over de muur kijken.

Ieder na eigen vermogen. De lange persoon heeft geen blokje om op te staan, 1 blokje en twee blokjes en nu kunnen ze alle drie over de muur kijken, dat is maatwerk. En ideaal is dat de muur weg is! Dat iedereen kan meedoen en er geen blokjes nodig zijn. Daar gelo ven wij in, bij In Gebaren. Samenleving toegankelijk maken en alle belemmeringen weghalen en dat iedereen mee kan doen.

Er staat een foto op de slide, dat is Teun, een rondleider bij ons. Hij is hier aanwezig, je kunt hem vragen stellen en staat bij het schilderij van Avekamp een dove kunstenaar. Heel mooi beeld van Teun die een rondleiding geeft. Dove mensen vinden het leuk om naar Avekamp te gaan die was waarschijnlijk ook doof. Dat is altijd een succesplek.

Mochten jullie vragen hepben kun je ze later stellen, bedankt voor de aandacht. [APPLAUS]

Vincent: dank je wel Martine en dank je wel tolk Renske. Het is tijd voor financiële toegankelijkheid. Dat is een gebied waar we totaal nog niet over gehad hebben. Financiële toegankelijkheid. Het is allemaal ontzettend mooi en leuk. Gaat u zitten? Nou... Nee ik sta liever. Zullen we staan Manon?

Ik denk dat ik het dan beter hoor... Als ik zit is het een geluid een beetje weg.

Manon heeft veel geld bij zich toch Manon?: Wat zijn de inkomstenbronnen? M Manon: laat ik eerst mezelf omschrijven. Rok en blouse in bruintinten. zwart colbert. En haar.. Dat ga ik niet beschrijven, het is niet zichtbaar. Ik ben 30 jaar al mossim en draag een hoofddoek in roze kleur. daarboven ook nog een sjaal er over. Genoeg over mij. je vraag: hoe komen wij aan ons geld? Samengevat... Dat zit in verschillende bronnen. Voor een derde overheidsgeld. Een derde bezoekers in komsten en uit de winkel in komsten. En een derde development. Ik ben fondsenwerver. daarnaast houden we ons ook bezig met sponsoren. taken uit bedrijfsleren. Philips.. Vincent: zoals bij de nachtwacht. dat gaat dan langs instellingen. Mooi project. Manon: juist. Een particuliere schenkers. Die het ondersteunen. En vrienden, mensen die ons jaarlijks ondersteunen om te zorgen dat wij de kunst en tentoonstellingen, wat er te doen is kunnen financijeren. Toegankelijkheid is daar een onderdeel van. Vincent: een legaat kan ook. als je dood gaat. Alles nalaten aan het rijks. Manon: ja. Maar blijf vooral in leven. Vincent: maar hoe werft je? Manon Dat doe ik met een team. Mooie bijkomtstigheid van het Rijksmuseum, een grote schare aan medewerkers. Over het algemeen ja je eerst bekijken met elkaar: wat willen we financieren? Waar gaat de aandacht naar uit? Daarna ga je kijken: welke fondsen bestaan er. welke sluiten aan bij hetgeen we zoeken? Er moet een match zijn. We gaan met erkaar in gesprek dei fondsen aanschrijven. Op sommige vlakken inventief zijn en andere opzoeken. vaak is het een geschreven verzoek omitdat er financiële verantwoording moet zijn. Vastgelegd op papier. Zo hopen we dat het goed genoeg is. Toegankelijkheid, daar gaat het over, dan merk je dat het ook gaat over mensen die zich daar op richten. De doelgroep. Inhoudelijk overleg waarbij de fondsen ook vanuit de doelgroep gezien, aanvullingen of verbeteringen hebben op onze plannen. Vincent: omdat er ook andere instellingen zijn, kun je ook adviseren, de wegen i lijken ingewikkeld. Hoe kom je stel in contact? Wie zou het kunnen zijn? Manon: er zijn verschillende fondsen vandaag hier. Ik zou de gelegenheid aannemen. Mondriaan fonds. Bijvoorbeeld. Ga in gesprek en als je elkaar tegenkoms, probeer alvast de lijntjes uit te zetten. En daarnaast, wat ik al zei, ga vooral.. Uit van de expertise die fondsen a hebben en doe er je voordeel mee. Vincent: wat is er de afgelopen periode al toegekend. Exacte bedragen hoeft niet.. Manon: hoe we hier bij elkaar zijn vandaag.. Het mooie werk van Cathelijne. Dat had niet gedaan kunnen worden zonder fondsen. Daarbij denk ik aan Basn ten have fonds. Edwin Bouwfonds ook met betrekking tot de publicatie vandaag. Die komt ook uit dat fonds. Op vele vlakken wordt er daar aan bijgedragen om het museum toegankkeijk te maken. Er staat nog veel op stapel. Er zijn altijd wensen. We zijn in het auditoriuem. We willen die toegankelijker maken. Daar moeten we mee aan de slag de komende tijd. Vincent: ik ben benieuwd waar het toe gaat leiden! We moeten stoppen, naar de deelsessies toe. Manon, bedankt. Ja! Tijd voor de deel programmas. Iedereen heeft te horen gekregen waar hij of zij zit. Nergens opge geven, dan ben je willekleurig ingedeeld. keihard. Maar niet verplicht om het te doen! Wil je naar de onderkruipsels.. De tentoonstelling. Dat mag ook. uurtje voor de nachtwacht mag ook. Maar om 15.15 is er hier een snack. je zou kunnen zeggen: veel info.. We gaan Het hier verlaten.. Niet doen!! Er komen nog interessantte sprekers. Niet weggaan. Blijf tot het einde. Tijd voor de deelsessies

Cathelijne Er staat op de badge waar je bent ingedeeld. Nogmaals: je hoeft niet. Je kan ook naar de tentoonstelling. Maar voor nu de verdeling. Mensen die mee doen aan ' ontmoeting Rijksmuseum ' recht staan de rondleiders. Zaal verlaten. ' zaallicht aan! '

Cathelijne De mensen met dementie. Mogen de linkerkant nemen. sta ik niet aan? Mag het geluid aan? geluid? Ze zien me niet.. Ja! Ik ben aan. Mensen met ' rondleiding dementie. ' mogen de zaal uit. Links staan de rondleiders klaar. Dementie. Oh die zijn al gegaan! Hadden me wel gehoord! Dan de rondleiding voor blinden en slechtzienden. Midden van de foyer staan de rondleiders. En dan hebben we de rondleiding. Mensen met een beperking. Mag ik weer aan?? over mensen met een beperking in de kunst. Zaal verlaten naar de rechterkant. En als het goed is.. Ik zie ze nog niet. Maar de overige rondleidingen. Onderwijs, navigatie en beperkingenpak. maar ze hadden er al moeten zijn.. Ik ga kijken waar ze zijn. Navigatie-app? Allemaal!

Vincent: Ja! Daar zijn we weer. Voor dit laatste blok van dit congres dat tot dusver... Erg goed verlopen is. Erg goed verlopen is. hebben jullie het leuk gehad? Goed kunnen inleven in de wereld van andere mensen? Daar hoor ik straks graagd alles van. Laten we eerst gaan luisteren naar onze Minister van langdurige sport en zorg ☺ Op het ministerie van vws, Conny Helder.

[APPLAUS]

Conny: dank je wel Vincent, die langdurige sport gaan we erin houden, vind ik wel een hele mooie. Zeker als het om alle plannen gaat om vroeg in je leven te beginnen met sporten en dat vol te houden. Kon ik dat ook maar elke week. Fijn dat ik hier vanmiddag s mocht zijn en een rondlei ding voor slechtzienden mocht meemaken. Mooi dat we deze indrukwekkende musea hebben. We staan in een wereldberoemd museum op een steenworp afstand staat het Van Gogh museum en mooier dat we de collectie proberen te ont sluiten voor mensen met een beper king. Heel mooi! Wat mijn ervaring was, had ik niet verwacht van tevo ren, je gaat er zelf ook even doorheen, hoeveel meer intens je zelf ook kijkt naar de kunst hier. Van de gebrandschilderde ramen, oh, die kleur is wel heel mooi en intens. Dat valt je iets meer op weer als je net aan iemand anders moet beschrijven. We hebben ook een loop van een kanon mogen voelen, een andere ervaring en een pose mogen aannemen van Hercules en alle spanning die hij in zich heeft. Ik was blij dat we niet daadwerkelijk Hercules in zijn naakte werkelijkheid hoefden te verbeelden, gaf wel enige geruststelling bij mij. Maar geeft meer ervaring en het feit dat mensen met elkaar komen. Ook dingen voor mensen met dementie, even met je partner of vaste begeleider die ervaring hebt, maakt dat je doet wat het leven zo mooi maakt. Namelijk leven en mooie ervaringen uitwisselen en opdoen. En ik ben heel blij dat het Rijksmuseum dat hier ook voor veel mensen bereikbaar maakt. En uiteraard gaan we dan ook werken aan dat nog meer doen met elkaar. Dat is waar we ook voor bij elkaar zijn. Gewoon welkom. Het thema van de week van de toegankelijkheid. En zo gewoon is het niet natuurlijk. Daarom is het hoog nodig dat te blijven onderstrepen, ook in mijn rol en zoals we hier met elkaar zitten. Een voorbeeld wat naar mij toekwam was het voorbeeld van de 11-jarige Elinde. Zij is zelf tot een rolstoel, zit in een rolstoel en kan daar niet makkelijk uit. En Elinde heeft een zusje gekregen en wilde met haar bonusmoeder en haar zusje naar het Consultatiebureau. Maar de drempel was veel te hoog. De bonusmoeder van Elinde heeft het consultatiebureau opgebeld en, ze zeiden: "Tuurlijk gaan we dat regelen." Binnen een week lag er een drempelding waardoor ze makkelijker naar binnen kon en kon ze met haar zusje mee naar het bezoek in het consultatiebureau. Wat een mooi voorbeeld van hoe we groot moeten denken en klein moeten doen. Hoe je kunt werken met de dingen die je al hebt. En dat vond ik ook een mooi voorbeeld in de rondleiding gebruik te maken van wat er al is in het museum. En misschien, wat produkten daarbij maken om de bedoeling van bijvoorbeeld de Nachtwacht te ontsluiten, volplaten hebben we vastgehad. Maar ook kunnen het hele kleine stapjes zijn die letterlijk een wereld van verschil maken. Vaak is de uitdaging best groot, niet altijd zo groot als de deur van het consultatiebureau en de rijplank. Dan is het belangrijk dat we niet zomaar dingen ontwikkelen maar dat doen met me de mensen waar het om gaat en vragen wat er nodig is. Tegelijkertijd Vincent en ik wisselden daar aan het begin van de middag wat over, dat mensen zelf aangeven wat ze nodig hebben. Dat ze ook realistisch in verwachtingen zijn, wanneer een organisatie dat kan regelen. Maar ook wel weer druk erop houden dat het gebeurt. We moeten zorgen dat het gebeurt en dat mensen gewoon welkom zijn. En dat ze ook gebruik kunnen maken van de rijke cultuur van Nederland en ook dat die voor ze wordt ontsloten.

Dat is heel divers, het kan zijn dat je minder goed ziet. Degenen die het zien, zien dat ik ook niet in alle afstanden goed zien. mijn leesbril is mijn belangrijkste partner. Je kunt overprikkeld zijn of een hoorapparaat hebt en veel last van geluid om je heen hebt of een fysieke beperking. Het is heel erg divers, wat je dus ook nodig hebt daarvoor.

Het is heel belangrijk dat we dat met de... Doelgroep zelf doen. Doelgroep klinkt al zo, dat het apart is. Het zou het mooiste zijn als het gewoon is en dat ook jij gedag wordt gezegd en niet je begeleider en jij degene bent die aan kan geven wat je nodig hebt. toegankelijkheid is daarmee ook gastvrij. Of je echt oprecht geinteresseerd bent in de ander en wilt helpen over die drempel heen te helpen. En het klinkt makkelijk maar daar gaat wel eens wat mis. Dat is ook een zoektocht en ik heb gehoord in het Rijksmuseum dat jullie daar zelf ook aan het zoeken zijn geweest. Ging niet allemaal in één keer van een leien dakje, maar dat je mensen binnen hebt die er zelf echt voor willen gaan en dat het toch lukt. En dat je samen een mooie tour kunt maken voor mensen met een visuele beperking of dementie.

Iedereen vindt het prettig om op die manier bejegend te worden en niet alleen een trucje is. Dat je zegt: "Wij zijn toegankelijk maar die toegankelijkheid ook voelt." dat je echt welkom voelt, en dat je niet voelt dat je iets extra's vraagt wat een ander eigenlijk niet wil geven en dat je als mensen verbinding hebt en voelt dat de ander voor je klaar staat en oprecht geinteresseerd is wat jij ervaart van deze kunst. Dan maak je verbin ding als mens en daar gaat het leven in haar betekenis ook over.

Ik ben heel benieuwd over wat er allemaal in het boek staat. En wat ik daarin kan gaan lezen. Ik wil één ding nog aanstrepen, en dat is... Niet alleen dat we allemaal het boek moeten gaan lezen hoe we dit gedaan hebben. Maar vooral het ook gewoon te doen. Niet alleen in deze zaal de mensen aansporen maar ook daarbuiten in Nederland. Dat is ook mijn rol als Minister om onszelf als Rijkso verheid, collega ministers en ministeries, aan te sporen: "Doe het nou gewoon!" Vaak zie je dat je er niet veel nieuws voor nodig hebt. creativiteit genoeg in de organisatie en dat je met bestaande middelen ver komt als je het gesprek maar met elkaar voert. Dan moet je soms specifieke dingen regeven, ja die kosten geld en ruimte. Daar moet je het met elkaar over hebben. Maar ga het vooral doen en kijk dan of je met veel kleine stappen niet iets groots kunt doen samen. Dat is waar het ook over gaat, de mindset die we met elkaar hebben in Nederland. De manier waarop we klaarstaan en open staan, om dit met elkaar te organiseren. Om dat we het gewoon belangrijk vinden om te doen. Ik zie één... Bezoeker hier wat onrustig worden. Één van de geleidehonden. Ik zou het hierbij willen laten. Ik ben... Heel blij dat ik dit vanmiddag mocht meemaken en dat geeft ook aan, niet alleen een kwestie van tegen elkaar zeggen: "Ja dat gaan we doen. " Het is een kwestie van doen, ervaren en belangrijk maken met elkaar." Dan gaan we komen waar we willen zijn. Dank u wel. [APPLAUS]

Vincent: dan is het nu tijd voor de officiële over handiging van het boek vol handige tips en tricks wat iedereen moet lezen die wat in de wereld wil betekenen.

Cathelijne: mag ik er nog iets over zeggen? ☺ Onderbreek ik je? Ik ga gewoon beginnen... ☺ Conny: dat is gewoon eigen initiatief. Gewoon doen. Heel goed. Cathelijne: ik wilde even zeggen, dat natuurlijk in het Rijksmuseum hebben we de luxe dat we een manager toegankelijkheid hebben. En ik kan dus fulltime hiermee bezig zijn en onderdompelen in het onderwerp en naar mensen luisteren. Veel tijd om dingen uit te proberen. Kleine musea hebben die luxe niet en wordt vaak gevraagd om ervaringen en plannen te delen. Daarom heb ik dit boek geshreven. Dit boek, wil ik even duidelijk maken. Het is niet een How to boek hoe het moet. Iedereen heeft eigen ambities en mogelijkheden. Hier staat praktisch in wat wij hebben gedaan, met wie we samenwerken en wat er goed gaat, wat er fout gaat en wat vor plannen we nog hebben. Jullie zijn het museum in geweest en hebben jullie gezien dat het nog lang niet goed is. We hebben nog een hele weg te gaan naar een toegankelijke weg. Deze publicatie is een weerislag van de opgedane ervaringen naar de voortdurende zoektocht naar een toegankelijker museum. Voor iedereen die werkt naar een toegankelijker museum of instel ling. Ik mag het aan u als eerste aanbieden.

Conny: het is een eer om het als eerste in ontvangst te mogen nemen. Ik heb begrepen dat ik het mee mag nemen. In Den Haag of in Den Bosch, waar ik woon zijn ook musea, dat we daar het gesprek met elkaar over voeren en kijken wat er nodig is. Ik denk dat het heel waardevol is. Jullie krijgen allemaal een boek mee. Één! ☺

Je kunt hem in de winkel kopen voor € 15 en in de webshop in Nederlands en Engels en te downloaden op de website die is toegankelijk pdf met voorleesfunctie voor blinde mensen onder ons.

Conny: super dank je wel. [APPLAUS] Cathelijne: alsjeblieft.

Conny: wilde je mij nog spreken Vincent? Of ga ik zitten?

Cathelijne: de foto is al gemaakt. ☺

Vincent: mag ik nog een vraag stellen?

Conny: ik had een vermoeden dat er nog een vraag kwam ja... Vincent: wat zou, wat acht u de taak van het ministerie om deze toegankelijkheids kwestie massief verder te brengen? We zien dat zei u zelf ook, je ziet dat het toch heel vaak afhankelijk is van... Mensen en organisaties, maar is er eigenlijk ergens een mogelijkheid om op Rijks niveau structureel en duurzaam een soort... Geldstroom te hebben lopen?

[APPLAUS]

Ik zet hoog in...

Conny: er zit in die vraag altijd het woord 'geld' klopt ja. Twee dingen he? Als het gaat om onbeperkt meedoen en vn-verdrag, tuurlijk hebben we daar beleid voor staan en geld om te zorgen dat we daarop kunnen sturen. Nog veel belangrijker is de mindset. Die we hebben. Daarvan heb ik ook gezegd in mijn coordinatie rol naar de andere departimenten en ministers en bedrijfsterreinen neem ik die rol heel serieus. En stuur ik actief dat ook de andere beleidsterreinen waaronder cultuur daarin meegaan met elkaar oi als het gaat om musea hoor ik ook een vraag om geld. Of was het meer algemeen bedoeld?

Vincent: meer in het algemeen eigelijk. De cultuur is één ding, maar je ziet namelijk... Eigenlijk zijn alle investeringen die je doet in toegankelijkheid stijgen boven een doelgroep uit. Die zijn dan... Die komen ten goede aan de hele samenleving. Het klassieke voorbeeld van het gelijkvloerse instappen in bussen en trams, helpt ook vaders en moeders met buggy's, en mensen in een rolstoel en rollator. Wat je zelf vertelde over de blindenrondleiding, je gaat echt ook anders dingen beleven. Die toevoe gingen komen ten goede aan iedereen. Eigenlijk zou het Rick nu toegevoegd moeten worden aan het kabinet als minister van toegankelijkheid. Dat is eigenlijk net als met milieu. Een ministerie die boven alle andere ministeries staat, het wordt vaak versnipperd. Dat is het jammere omdat het in alle sectoren zou moeten.

Conny: het komt in mijn rol samen. Als coordinerend minister. Ik heb wel veel... Contact met onder andere Rick, maar sowieso vanuit VWS is er veel belangstelling voor het onderwerp en vinden we het belangrijk. En zitten er investeringen in. Je krijgt de ruimte hier van het Rijksmuseum om dit te doen. En de organisaties heb ik ook nodig die een stukje ruimte mee willen maken. Ik denk dat we de handen in een moeten slaan en pragmatisch zijn met elkaar. Deze leszen zijn goud waard omdat niet iedereen het wiel hoeft uit te vinden opnieuw en praktisch kunt kijken, niet wat je aan geld hebt over een jaar maar wat je nu al zelf kunt doen. Dat zit in de mindset. Ik neem het mee als vraag.

☺

Vincent: ja... Nee... Ik zou zeggen, geef het boekje aan alle ministers en staatssecretarissen en overhoor ze dan ook. ☺

Conny: ik krijg er één en zal ze zeker overhoren, dat komt goed. Het is niet zo dat ik met zakken met geld binnenkom, als we dat hadden zou je het al hebben. Dat budget wat er is, dat is er en proberen we goed aan te wenden ook bij de andere ministeries. Ik neem die coordinerende rol serieus, ik ga dit ook met de staatsecretaris van Cultuur bespreken. En ik weet zeker dat ze ervoor open staat. Ik koppel dat terug in de media of andersinds. Oke?

Vincent: ja. [APPLAUS]

U moet zo weg maar blijft nog heel even. Als de minister het pand verlaat.. Zachtjes met de deur. Betekend niet dat ze het niet leuk vind, maar naar iets anders moet. Alicia Hoost.. Erfgoed specialist op het gebied van toegankelijkheid.

Alicia Goed. Hallo ik ben Alicia Hoost. 27 jaar. locs tot heuplengste, donkere vrouw en paars aan net zoals Vincent ik heb een slidehow mee. ik ga het hebben over de diversiteit binnen cultuuraanbond. Maar eerst een zin die ik wil delen die het punt bevestigt. Geen excuus! Voor exclusie. Onthou dit voor wat ik ga vertellen. Eerst nog iets.. iedereen klapt, maar het is ook het excuus wat al wordt gegeven. Meer over mij. erfgoedprofessional en ik geef advies over toegankelijkheid bij museum in bijzonder. Afbeelding hoe ik het ervaar. Dit is van hele goede kwaliteit, deze afbeelding. Ik heb de Nachtwacht bewerkt zoals ik hem voor het eerst zie. super wazig, sommige personages herken ik helemaal niet als persoon. hoe ziet het er uit als ik naar een museum ga? Geknield op de vieze grond, poging om te lezen wat er op de bordjes staat. Nee, niet bedoeld om motivatie te geven, niet klappen. Dit is de houding, waartoe ik gedwoongen wordt als ik een museum wil bezoeken. Ik ben het wel zat, dat men nog niet op de hoogte is voor wie ze het doen. Wie is welkom? wie, in grotere letters n voor nadruk Wie is welkom? Punt van vandaag. Wat mij is opgevallen. Het beeld van mensen met een beperking is ééntoning. ik ben slechtziend. Als ik wordt uitgenodigd dan zit ik vaak bij witte mensens, ouder dan ik. Zeker 2 keer. ' ja maar ja '.. Dat is de grootste groep. Kan welk maar over 23 ben ik pas welkom dan.. Top! Ik merk het ook hier, toffe mensen zijn hier. Mooie dingen verteld. en ik denk dat met mij anderen weer geinspireerd zijn. Maar wel veel witte mensen. is jouw ervaring de mijne? Nee! Ik zei dat tegen Cathelijne. er kwamen mooie selectie bij die meer konden vertellen over toegankelijkheid. En hoe je meer en iedereen bij elkaar kon brengen. Echt iedereen. Deze groep die hier staat is diverser gewor den. We stellen ons ook voor. Hoe we er uit zien. Ik wilde dat sowieso doen. In het buitenland gebeurt dat veel. Hoe je er uitziet. scheelt, je hoeft niet te raden naar iemand zijn identiteit. Bruin, locs. duidelijk. Erken onrechtmatige systemen en ontmantel ze. Waarom? Mijn punt: het is niet de bedoeling te focussen op de beperking. Mensen zijn meer dan dat. Ik ben een vrouw, persoon van kleur. Etc. Dat speelt allemaal mee bij het museum bezoek. een beperking is meer de reden dat je wegblijft. Terwijl er zoveel initiatie ven zijn om mensen te betrekken. Mensen kijken al meer: hoe krijg je de afro surinaamse gemeenschap erbij? maar ik zie ze niet. Of ik kom bij een rondleiding. En men is wit en westersch. Als je niet weet dat dingen bestaan. Zoals validisme. En marginalisering. En uitsluiten van mensen. als je dat niet erkent, dat er racisme bestaat en seksime. Als je dat niet erkend, dat het er is, ben je er dan voor iedereen? ik ben gevraagd om de Angry Black Woman te zijn.. maar ik ben niet boos.. mocht je vinden dat dat wel zo, is.. Dan ben ji comfortabel geworden en zie je niet dat het niet klopt. dan mogen we dus breder worden voor we tot ware toegankelijkheid kunnen komen. Goed, heel veerhaal. Ik wil afsluiten.. Ik wil niet zeggen dat het werk door veel mensen en nog zal worden door veel mensen het niet ward is. ook niet dat we niet moeten vieren wat er is bereikt. Net de uitreiking, dat moeten we vieren. maar,. Willie Wartaal. daar zie je zijn zin staan. Mocht het lijken dat je ver bent gekomen. Ik moet nog steeds jaren wachten tot een bezoek voor mij relevant is. Bedankt voor de aandacht. Contact opnemen, dat stond op de slide.

Vincent: dankjewel! Dat gaat geen 23 jaar duren! Nee vind ik niet. Ik vind het... Ik zal het aan het einde nog op terug komen.. Bedankt voor de stevige bewoordingen. We gaan verder met representatieve toegankelijkheid. De ex-minister van gehandicaptenzaken. Maar ziets ben je voor je leven. Behalve als je meer bent dan je handicap zoals Alicia Zei. je bent het niet, je hebt het. Maar; de voormalige minister. Ik was erbij toen hij benoemd werd. had niet de dcoorslaggevende stem. wel een goede kandidaat. Maar nu heeft hij een stichting over studeren en werken op maat. Rick Brink advies. Wat voor auto we moeten kopen. Enzo.. Rick: dank je wel Vincent. Mijn naam is Rick Brink, ik zit vor jullie in een elektrische rolstoel met een lichtblauw colbertje, schoenen met oranje veters, ik ben schoenenfan. Dit is wie ik ben en komt later in mijn verhaal aan bod. Ik heb een eigen advisbureau en werk vor organisaties, Cathelijne heeft me gevraagd om wat te vertellen over de rol als musea, voor mensen met een beperking. Alle mensen met een beperking. Ik focus me op mijn stichting werken en leren op maat. Wat wij doen voor jongeren met een beperking op weg naar werk. Wij plaatsen 400 jongeren per jaar en duurzame en passende banen. In corona tijd waren we met 405 heel blij. Uitvalspercentage is 5%. daar zijn we blij mee. Zoveel mensen met onzichtbareen zichtbare kwetsbaarheden. En de museumsector heeft daarin ook een belangrijke opdrachtt te vervullen. Rick zit hier voor u. Er staat een plaatje dat ik aan een lange tafel zit bij de KRO-NCRV ik ben aan het bellen, dat is niet echt zo, maar ze dachten dat het hip was om twee telefoons bij me neer te leggen. Maar het is show. ik ben geboren en getogen in Hardenberg en 36 jaar, een familiemens en voetbal liefhebber. Nooit actief gedaan, omdat je in en elektische rolstoel zit trap je niet makkelijk tegen een bal. Wel jarenlang actief geweest bij de lokale trots hc Hardenberg.

De achtergrond die ik heb als mens met een beperking, vond ik belangrijk om mee te nemen. Misschien zijn er mensen die het moeilijk kunnen zien. Ik heb Osteogenesis Imperfecta. Dat ik extreem brose botten heb, en heb een klein lichaam. 1.04 m staat in mijn paspoort en een afwijkend lijf. De symptomen, dan heb ik redelijk vooraan gestaan. Maar de klachten zijn minimaal en daar ben ik danbaar voor. Ik heb nu vrijveel klachten van oren, ogen en tanden. Dat hoort ook bij het pakket, maar dat neem je mee in een baan en ik vertel straks hoe we daarmee omgaan.

Het gaat niet om mij maar om het thema werk. Wat me opvalt is dat alles valt of staat met bewustwording. Vincent zei er ook wat over. Mensen met een beperking leven in een aparte samenleving. Een kind met een beperking ga je in een speciaal busje naar speciale kinderopvang en naar een speciale school en arbeidsplaats. Dan is er geen contact meer tussen mensen met en zonder beperking. Dat maakt dat we veel vooroordelen hebben over mensen met een beper king die niet kloppen. Dat komt omdat er weinig contact is. Dat maakt dat we veel kopjes koffie moeten dringen met bijvoorbeeld de Minister, o om te zorgen dat er veel meer werkgevers in beweging komen waar het gaat om goeide toegankelijke arbeidsplaatsen. Want het zorgt ook dat de beeldvor ming heel beperkt is. We zien mensen met een beperking in mijn beleving nog te vaak als mensen die enkel en alleen een zorgvraag hebben. Rick heeft broze botten, laten we hem opereren met verstevigingspennetjes, dan redt hij zich wel. ammehoela! Ik wil gewoon samen met andere kinderen spelen en samen willen werken op passende arbeidsplaatsen, het zijn normale mensen. Als we bij het begin beginnen krijgen we een inclusieve samenleving die we graag willen zijn. Wat is daar voor nodig om het te doorbreken? Wat moet je doen om te zorgen dat we bewustwording anders draaien en meer toewerken naar een inclusieve, toegankelijke arbeidsmarkt. Jammer dat de Minister weg is, ik had een paar opdrachten die ze zou kunnen vervullen. Mijn slides zijn saai, zonder plaatjes. Ik hoop dat het contrast goed gelukt is. Wat er met de overheid nodig is, bij het begin beginnen. Zorg nou eens dat je meer inclusie voor kinderen hebt, als je kinderen samen laat sporten en naar school laat gaan, leren kinderen dat iedereen anders is maar gelijkwaardig, die is belangrijk. Dat nemen ze mee later in het leven. Ik word dit jaar 37, de klasgenoten die toen bij mij op school zaten zeggen nu: "Aankomen de jonge ouders, fijn dat ik toen met jou op school zat. Ik kan mijn kinderen uitleggen dat mensen met een beperking niet eng zijn. Maar normale mensen zijn." Dat is het fundament van een inclusieve samenleving. Begin bij de kinderen! De overheid mag daar wel veel stapjes meer bijzetten. Waar het ook om gaat, ben ik verder in het leven, zorg voor bestaanszekerheid en dat mensen hun leven kunnen leiden en niet geconfronteerd worden met torenhoge gasrekeningen omdat mensen met een beperking vaak niet de keuze hepben of ze de gasknop wel of niet terugdraaien.

En als je kijkt naar arbeid, waar ik hier voor sta, gaat het over participatie. Ik neem aan dat mensen goed geinformeerd zijn anders help ik even. Participatiewet die er nu is werkt maar voor een klein deel voor mensen met een beperking. Veel zijn er door de huidige participatiewet niet geholpen. één oorzaak is, dat werk nu niet lonend is. Met een wajonguitkering is het lastig om bij te verdienen. Als je een bonus hebt of vakantiegeld. Ik ben blij dat de tweede kamer nu bezig is om te kijken wat daarin mogelijk is. Maar wat ik ook zie, dat er veel wordt gehandeld vanuit de overheid vanat wantrouwen. Je zou moeten handelen vanuit vertrouwen. Geef de mensen vertrouwen en gaan ze meer gebruik maken van eigen talenten omdat je je zeker voelt. Dat is niet rocketscience. En werkgevers, zijn we wel bang om te investeren in mensen met een beperking. Ben ervan overtuigd als je meer investeert in werkvoorzieningen en procedures minder lang maken, de cultuursector had het niet makkelijk in de afgelopen jaren. Als je lang moet wachten voordat de UWV bepaalt of je die werkvoorzienng wel of niet krijgt? Gaat niet helpen. Zorg voor simpele procedures, dat bij werkvoorzieningen een bureau stoel of zo, of een traplift of iets anders. Dat moet geen 6 - 8 weken duren maar dat kun je snel kunnen weten en kunnen nadenken, als samenlevingdoen of we daar niet een andere contructie voor moeten bedenken. En meer etaleren van de juiste voorbeelden. Er zijn veel mensen die comfortabel in een duurzame passende baan zitten. Als we dat kunnen laten zien aan de mkb bedrijven die veel stappen te zetten hebben. Gaan we andere mensen inspireren. We zien bij studeren en werken op maat dat het belangrijk is om oog te hebben voor alle mensen met een beperking. Afspraken voor mensen, tussen overheid en bedrijfssleven, ik werrd overspoeld met verzoeken door mensen, of ik niet bij ze wilde komen werken. Ik heb een zichtbare beperking en kun je zien dat je het goede doet. Maar door die banenafspraak is 80% zijn mensen die hoog opgeleid zijn met een onzichtbare kwetsbaarheid. Mensen met autisme en angststoornissen, en die dingen. Daar is nog veel voor te doen. Wat kan de werkgever doen he? Om meer mensen met een beperking of van kleur binnen krijgt en binnen houdt? Zorg voor inclusieve sollicitatie procedures. Open hiring, dat is een procedure dat je geen brieven schrijft maar mensen meteen baankansen geeft. En de vragen die je stelt in het sollicitatiegesprek. het gaat niet alleen over fysieke toegankelijkheid? Fysiek gaat het over, kan Rick de drempel op? Sociale toegankelijkheid, voelt Rick zich welkom in de organisatie? Niet alleen over mij, maar gaat over meer mensen met een beperking. Mensen duurzaam plaatsen vraagt dat je verder denkt dan alleen maar de fysieke toegankelijkheid. Het gaat over sociale toegankelijkheid, hoe worden mensen bejegend en digitale toegankelijkheid. Als je mij aanspreekd als iemand van 1.04 m. Ben ik snel weg.

Dat je ook aan levensbrede begeleiding denkt als werkgever. Verbinding met partijen in Nederland die daar goed in zijn. ik geloof er in dat mensen met een kwetsbaarheid, welke dat ook is, maar levensbrede begeleiding is nodig om mensen lekker te laten landen in een baan. Denk aan het organiseren van vervoer, financiële huishouding. Mensen met autisme hebbe soms vragen die levensbreed zijn. En dat de dieskundige hulp geeft dat mensen blijven zitten en niet heel snel weer uitvallen omdat ze tegen allerlei barrieres aanlopen. We hebben het vaak over instromen he? Voor mensen met een beperking. Daar gaat de banen afspraak over. Maar we zijn bezig met te doorstroom. Hoe zorgen we dat mensen met een beperking ook eens directeur worden of een leidinggevende functie krijgen. Die stappen moeten we zetten. En passende duurzame arbeidsplaatsen en geen bedachte arbeid. Zitten er hr-mensen in de zaal?

Ik ga het even uitleggen, je hebt job carving, ga je functies nemen en daar stukjes van afsnoepen en maak je daar een nieuwe functie van en zoek je iemand die daar passend bij is. Je mag een functie passend maken als het nuttig is. Maar bedachte arbeid is killing als het gaat om deze doelgroepk moet je niet doen en niet willen.

Wat doe je vanuit de werknemer? Dat is een vraag die we vaak krijgen? Wat vertel ik over mijn beperking en wat niet?

Dat is een beetje wat je zelf comfortabel vindt en prettig? Ik heb de keuze niet, ik moet mijn rolstoel meenemen. Maar als je autisme hebt of een andere aandoening die onzichtbaar is hebben we een uitdaging met elkaar. We zeigen altijd, zeg gewoon wat je wilt zeggen, en wat je niet wilt zeggen zeg je niet. Als je het fijn vindt dat iemand daar hulp bij geeft dat je juist vertelt, organiseren we dat ook. Maar je beperking is geen baan, zet het niet op je c v. Doe dat niet. Een stap naar arbeid is ook de bijbaan in de vrijwilligersfunctie. Jarenlang vrijwilliger gedaan bij hc Hardenberg geweest. De eerste zaterdag was ik Rick in de rolstoel en de 2e zatedag zorgde ik dat alle velden klaar waren vor de wedstrijden. En pas op met bewijsdrang he? Ook voor mensen met bewijsdrang he? Ben ik ook ervaringsdeskundige in. "Zie je wel die Rick kan het toch niet." we zijn allemaal mensen en maken allemaal fouten. Dat is niet erg. Ook niet als je een beperking hebt. Geloof mij, ik spreek uit ervaring, je maakt jezelf gek, moet je niet doen.

En vooroordelen... met een kopje koffie wat humor, dat helpt ook. En zo komen we met elkaar tot een inclusieve arbeidsmarkt. Kan ik veel over vertellen. Maar met een politieke achtergrond als je die een microfoon geeft... Dat gaan we niet doen. Was wel een belangrijke voor mij en een mooie afsluiting, ik ben actief in social media en fan van de band coldplay, die hebben een liedje adventure of a lifetime. Ik geloof erin als wij... Het avontuur van het leven voor mensen met een beper king willen laten slagen is werk daarin cruciaal op het niveau wat bij die mensen past. We hebben daarin een opdracht. En samen komen we verder en op een dag l zijn we een inclusieve arbeidsmarkt waar iedereen zich welkom voelt en zichzelf kan zijn. Dank je wel.

Vincent: dank je wel Rick Brink.

Mari Sanders gaan we naar luisteren. Documentaire maker. bijvoorbeeld van de road show movie. Marte Sophie Meessen is onderzoeker van diversiteit in het Rijksmuseum. Zij weet alles over hoe mensen met een zogenaamde beperking, ik kan het woord bijna niet meer horen.. Maar nog even. Hoe die gerepresentateerd werden in de kunst, buitengewoon interessant gebied. mari en marte!

Mari Misschien naast het scherm. hallo iedereen. Marte: superi, dank voor de intro. Ik ben marte. 30 jaar, vrouw. Ik draag veel zwart vandaag. grijs. Donkerbruin haar. Onderzoeker fysieke en mentale diversiteit. En ik spreek met Mari. Mari: ik heb een coltrui aan vandaag. Witte huid, grijsgroene ogen, 34 jaar en een hoed op. En in een rolstoel.Marte: ik zit even na te denken. Mari: ja wat wil ik vertellen en wat niet? Zeer sterk gebouwd!! En ik ben regisseur. Heel mooi aangekondigd, maar ik maak fictie en documentaires. En ik geef les op de toneelschool. En we gaan het hebben over representatie over beperking in de kunst. Marte: ja ik doe onderzoek naar terminologie in de collectie. eerste startpunt van uithet rijks wat we hebben en hoe we het presenteren. Dit vat ik samen in schrijfwijze. niet de woorden, ook de verhalen oi en kunstenaars met een beperking. En dat wordt dan toegankelijk. we gaan vandaag paten over kunst. Volgende slide. Hoe deed iedereen dat? Mari: het werkt!! Met je vingers knippen kan gewoon. Beschrijf jij het werk? We kwamen er achter dat we maar weinig tijd hebben. Sorry voor de tolken alvast... Marte we kijken naar een gravure uit de 16de eeuw. van Theodoor de Bry. We zen een blinde man met een taststok met een man op zijn rug. het been de man steëkt om hoog. Hij wijst hem de weg. Onder de prent staat in het latijn en rechts een boom. Mari: ja fijn getekent. En mooi om te laten zien: de lamme leidt de blinde. Bijbelse wetenschap, idee. Het idee eraan dat je elkaar kan helpen. Dat mensen met een beperking elkaar helpen. Als ze met elkaar praten komen er interessante verhalen los, dan weer uit moeten leggen wat je beperking is. oud voorbeeld dat een beperking juist kan helpen in nieuwe inzichten. Marte Ja het is een sprekend voorbeeld. Echt in de 16de eeuw was het al een bekend spreekwoord. In de tijd van de drukpers was er meer mogeijk, meer kunst voor de burger om te zien en te kopen. Religeuse en moralisische thema 's, daar kunnen je het meer over hebben. Maar het is een beeltenis.. Is het realistisch? Nee. Symboliek. Daar zitten meerdere kanten aan. Is het echt gebeurd? Hielpen mensen elkaar? De maatschappij? Vaak was het moeilijker, pijnlijker dan hier zo mooi wordt neergezet. Mari. En de beperking wordt neer gezet als iets universeels. de één is beter in computers en helpt daarbij. De handicap is geclaimd om de waarheid te laten zien. Dat je elkaars beperking moet kunnen op.. mooie he? Tegeltjeswaarheid! Marte Ja dit is een schrilderij. Paulus geneest dekrupele in lystra door Karel du Jardin. witte in toga en baard omringd door zuilen en hij wijst de voorgrond naar een man op krukken met minder kleding aan.. Wat is je eerste indruk? Mari Dit schilderij boeit mij. Vergeten dat hij een enorm torso heeft. Enorme sexy man! Ik voel me gerepresenteerd! Zo had ik er uit willen zien toen. Maar zo heeft de shilder het niet bedoeld, maar kijk je vanuit de kreupele man, dan heb je zoiets van:.. De man houid de man boven zich.. Maar misschien meer van: flikker toch op! Het is maar vanuit welke lens je kijkt. Christelijk: paulus helpt. maar ook: laat me gewoon! Marte Wat moet die oude man vanmij? Mari En hier lijkt ook het meisje met het syndroom van down. Marte De titel is hier ook: paulus genest de krupele. dat word gebruiken we niet meer. Het was generiek, maar nu niet meer. Het is niet eens iets wat je moet vertellen. Mari Paulus bemoeit zich met een kreupele.. Marte Ik kijk naar de titel: is het gegeven door de kunsternaar zelf of gevormt later.. Of iets wat in de af ge lopen jaren is gebeurd en dus veroudergd taalgebruik is. Wat niet nodig is. Dit is zo'n geval, waarin de eerste beschrijving.. Jardin heeft de statenvertaling gelezen. En daarin stond het over kreupel. Maar nooit over ' de kreupele ' en verder ook niet. In het Engels: is het de Paul healing the impotent man. Daarna: paulus geneest de kreupele man. Mari Hij ziet er wel potent uit vind ik.. Marte Daar zijn we het allemaal over eens denk ik.. Maar het is een interessant discussiepunt. Dat hangt dan ook nu op zaal. We zijn begonnen met dit werk. we willen deze geschiedennis toevoegen. Verhalen van mensen over mensen. Ik denk dat we hier benadrukken, het spreken van titels en het kiezen van woorden. dat moet ook be wust gebeuren. Mari En waar ook altijd debat over is. het wordt toch gezien als een taboe, het woord handicap.. Maar taal is boeiend op zichzelf. Handicap, dat woord, bestond heel lang niet. dat is ook 19de eeuws. Marte Ja en nu is het door het vn-verdrag ook weer anders.. Dat is ook weer taal. Er zijn meer boeken en documenten die er op in gaan. een startpunt om bewustwording te maken over taal. Wat deze titel gaat worden... Ik zou. Op het moment is dat nog open. Het moet met anderen ook nog besproken worden. Maar ' paulus geneest de knappe.. Wat was het? Mari paulus bemoeit zich met een man.. suggesie Marte We kijken hier naar een marmeren beeld. Opgegraven uit de egeises zee. Venus van Milo. Van Alexander van Antiochië. Gemaakt in 130 voor nul. Marmeren beeld. 2 meter 4 hoog. Het is een vrouw ze is vrijwel naakt op een doek om haar heupen na. con contraposto afgebeeld. En hier zo afgebeeld. Het staat in het Louvre in Parijs. Mari Ik heb hier anders leren denken over esthetiek bij beperking. Venus is dat, zij moest de mooiste in het universum zijn. Hier zijn de armen wei. Waardoor een nieuw esthetiek ontstaat. Ik vind het mooier als dat het compleet zou zijn. Ik dacht vroeger: het is kapot. Niet goedn onderhouden. Maar juist daardoor ontstaat er iets nieuws en esthetisch. Plus: iedereen krijgt uit eindelijk een beperking. zij is ook opgevist. En door de hoge leeftijd zijn de armen afge vallen. Het kan iedereen overkomen en brengt nieuwe esthetiek mee. Prachtig beeld, maar omdat ze maar halve armen heeft. Marte vergeleke met de vorige beelden. Daar had de persoon specti fiek een beperking. Maar dit werk.. Dit is perfect hoe het is. Geen onderdeel van verhaal r of voorstelling. Het is een mannier van kijken. En het is alsof die manier van kijken door de eeuwen veranderd. Maar nu is het door bewuste manier van kijken: het is alleen maar mooier.. Het maakt niet uit. Het is perfect zoals het is. Mari Voor mij als persoon met een handicap een hart onder de riep dat universele schoonheid iemand is met een beperking. Marte De aanwezigheid is de afwezigheid Frida Kahlo kwam al voorbij vandaag zoz zelfportret. ' gebroken toren '. Ze heeft haar beroemde mono brow. Vrijwel naakt op een korset na. Je ziet een gebroken pilaar als ruggengraat. En uit haar hele lichaam priemen spijkers. En terwijl ze de toeschouwer huilend aankijkt. Indrukwekkend. Mari Heftig werk. En een handicap was de inspiratie. Ze was doorleefd met pijn en operaties. Voortgekomen uit het feit dat ze een beperking i had. Marte Onderwep wat we meer aan bod willen laten komen in het Rijksmuseum. De kunstennaar die uit ervaring iets verteld. Door de methode ' kunst ' is dat ook over te brengen. Niet hetzelfde, maar Frida Kahlo zet hier em een emotioneel werk neer. Mari: ik heb veel gehoord over normalliseren. Maar anderandere kant: nee, je bent niet normaal. Je wijkt af van de norm. En dat is inspiratie om er iets me te doen. Ik geloof heel erg dat mensen met een beperking een stroming mogen hebben. en moogen uitdragen. Frida Kahlo is daar een voorbeeld in. geinspireerd door dit schilderij heb ik een groep opgericht. acteurs met een beperking. En we willen een talent platform beginnen waarin jongeren met een beperking zich kunnen proffessionaliseren. voor de troepen vooruit kunnen lopen. we zijn nu stichting beeld lam begonnen.. Marte themas, maatschappelijk, de rol die mensen hebben. Het verleggen van de focus. herkennen van schoonheid. Completer maken van mensens die zelf ook een beperking hebben, dat meer te zien. Ik geloof dat dit een beetje.. Stop de tijd! Dat is de afspraak.. maar het gesprek is wel af. Mari We hadden een uur nog door kunnen gaan.. Maar volgende keer! Marte Bedankt voor het luisteren! Vincent: dank Marte Sophie en Mari. Een interessant punt die jullie aanroerden. moet je je laten zien? Dat was toen ik begon met cabaret, worstelen. Er was ons geleerd, je moet nornaal zijen en het niet zo laten zien. Ik begon als cabaret, en dat nam een geweldige vlucht. Moet ik dat wel doen? Iemand die niet kan zien tegenover honderden ogen gaan staan die zich op mij richten? Is dat niet een belachelijke kokettering? Maar het werkte goed. En dan ga je je voordeel doen. Al die anekdotes die je kon vertellen fantastisch. Mijn broer is ook blind, dat is heel zielig voor hem, maar dat is gewoon zo. Ik heb een tijdje met hem samen gewoond, wij gingen op vrijdagd een krat bier halen in de super markt ik vooraan met een stok en hij daarna, we woonden in een studentenflat, ieder een wilde een biertje pakken uit die krat, op een dag zijn we samen in een gat geflikkerd in de stoep. Bam! Mijn broer. En in plaats van dat we nou boos waren of kwaad, we hadden niks gewond, we moesten zo lachen! We herinnerden ons een bijbeltekst: "Als de blinde de blinde leidt zullen ze samen in een gat vallen." Was gewoon gebeurt! Caro ben je er nog? Wil je heel even hier komen? We hebben nog de uitslag te goed van de geur...

Caro: ik heb geen microfoon, verstaat u mij?

Ja hij staat ook aan. U had allemaal twee geuren gekregen van de ateliers van Mondriaan New York en Amsterdam. Veel mensen kwamen bij me in de pauze. Het kloptte allemaal maar de Amsterdamse geuren waren in de rode verf gedipt. Als u dat niet kunt zien moet u dat even vragen. De New Yorkse geuren waren niet gemarkeerd. Als je ruikt, New York is frisser en lichter en die Amsterdamse is muffer en donkerder, overeenkomstig zijn kleurgebruik uit die tijd. Dat was het.

Vincent: oke. Het is nu... Tijd voor het stokje... Illyja. Ben jij er? Illya: ja ik ben er. Ik heb wel een harde stem... Maar toch maar een microfoon kijken.

Vincent: ik weet niet of je dat met je harde stem redt door de ringleiding? We hebben vanmorgen dus... ☺

Illya: deze doe ik he? Ik kom naar je toe. zal ik ook even mezelf beschrijven? Wat als jij dat nou doet? Ik ben klein. 1.63 m. Rommelig haar. Bruin en een beetje grijs er doorheen ook en veel zwart aan. Zwarte broek en zwarte laarzen en zwarte bloes met gele o'tjes. Vincent: ja ja ja. Leuk als mensen zich gaan beshrijven dat ieder een er zo... Raar zo... Enorm... Uitziet ook allemaal. Tegen mij kan het. Je ziet er fantastisch uit Illya.

Illya: jij ook. Vincent: je hebt vanmorgen de week van de toegankelijkheid geopend met het stokje in Den Haag, hoe was dat?

Illya: voor wie mij niet kent ik ben directeur van Ieder(in), de koepel organisatie van... Mensen met een beperking of chronische ziekte. De voorlopers van Ieder(in) zijn in 2000 beconnen met de eerste week van de toegankelijkheid. de eerste week van oktober de week van de toegankelijkheid hebben voor de 23e keer. Vanmorgen is de week geopend in Den Haag op atletiekclub met ervaringsdeskundigen met één kamerlid, die zich ontzettend inzet voor toegankelijkheid van de sport.

Vincent: wie was dat?

Illya: Michiel van Mispel van de SP. Vincent: ja, gek dat er maar één was.

Illya: was een sport kantine vol en in Den Haag maken ze veel werk van dat sporters met en zonder beperking samen kunnen sporten. En ja, het thema gewoon welkom, dat erd daari in elke porie van het Haagse geademd. En er was een mooi gesprek, en daarna ben ik met Marije in de auto hier naartoe geracet om hier nog een stuk mee te pakken. Bijzonder is dat vanmorgen dezelfde thema's terugkwamen als hier. En ook wel wat... De Minister zei dat het in grote dingen zit. Toegankelijkheid zit in grte dingen. Je moet er werk van maken maar ook in een heleboel kleine dingen. Gewoon welkom... Betekent eigenlijk zoals Rick zei, mensen moeten werk, een inkomen, huis, samen naar school kunnen, samen kunnen leren en spelen. Dan gaan we het normaal vinden dat mensen met en zonder beperking samen leven. En tegelijkertijd kan het om zoiets knulligs gaan als even zorgen dat de rolstoel naar binnen kan of een voorbeeld in Dèn Haag, er stonden rare palen in de puurt en mensen met een visuele beperking liepen daar steeds tegen op. Ze hebben ge zorgd dat die palen met contrastverf voelbaar en zichtbaar waren.

Vincent: dan is het voor de echte...

Illya: maar hartstikke mooi! Voor corona hebben we ook in het Rijksmuseum, een opening gehad van de week van de toegankelijkheid, drie jaar geleden he? Toen waren we al nou ja, zo blij als Ieder(in) dat het Rijksmuseum echt nou ja werk maakt met hoofdletters, van toegankelijk maken van kunst en cultuur. Maakt gewoon het verschil of je er toe doet en jezelf kunt zijn en dat je erbij hoort. Daar hoort ook bij dat je naar een terras kan en naar een museum en kan sporten. Ik kan niet altijd nalaten om het Rijksmuseum te noemen als een lievelingsvoorbeeld en hoop dat iedereen hier geinspireerd is om letterlijk de stokjes dor te jeven en besmet is geraakt met hoe leuk dat is om dat goed te doen.

Vincent: we hebben van jou dat stokje gekregen. Cathelijne heeft het he?

Illya: ja. Cathelijne heeft het.

Vincent: jij gaat nu een stokje geven aan iemand hier in de zaal. Die moet wel een heel goed initiatief hebben. Cathelijne doe een oproep... Cathelijne: je legt de lat heel hoog en veel musea zijn goed bezig. Ik ben ook weer geinspireerd. Maar ik ben gewoon benieuwd, er zijn plannen maar durft hier iemand zijn plan hardop te zeggen aan wie ik dan het stokje kan overdragen.

Illya: waar mensen het ook meteen moeten doen dan.

Cathelijne: kan klein of groot zijn.

Vincent: wees niet bescheiden mensen.

Cathelijne: ik heb ze nu heel bang gemaakt. Oh jee...

Illya: ze hebben het niet gehoord.

Zaal: ik wil wel.

nou ik wil wel een beetje toelichten waar wij mee bezig zijn. Hannes Wallrafen heeft me al genoemd. Ik heb hem een tijd geleden mogen ontmoeten. En eigenlijk, ik kom van het Rembrandthuis en ben Julia, met een blauwe spijkerbroek en witte bloes en bruine krullen en ik heb een bruine huidskleur en ben 1.72 lang. Mijn muse um het Rembrandthuis klein museum wilde wat met toegankelijkheid doen, een maquette en voelobjecten plaatsen. Leuke plannen maar toen ik ben gaan praten met ervaringsdeskundigen, merkte ik dat er meer kansen voor het museum zijn om het bereikbaarder te maken. Maar ook in beleving gewoon een stuk interessanter. Naar meerdere gesprekken gevoerd thebben gaan we belijning plaatssen voor de oriëntatie. Met Hannes zijn we bezig met ee audio voelmaquette in het entree gebied en geur en tast elementen te implementeren in het oude huis. En wat minder interessante aanpassingen is dat we kijken naar trapleuningen dat ze goed en mooi aflopen. Nou ja, de lift dat er audio ook beschikbaar is en dat je weet op welke verdieping je bent. Dingen waar ik zelf in eerste instantie nooit aan had gedacht. Dus voor mij een hele eye opener en ik hoop dat ik nog veel dingen leer en... Op de hoogte gehouden wordt door mensen die ik hier heb ontmoet. Dat is het... [APPLAUS]

Vincent: dus...

Cathelijne: ik geef jou het stokje. alsjeblieft!

Vincent: dat verdient een stokje! Zeker! Gaan we, laten we het bij één stokje?

Cathelijne: ja.

Vincent: mag ik jou dan Illya enorm bedanken. En... Cathelijne... Ik ga even een kleinne wrap up van de dag doen.

Illya: ik ga zitten ja?

Vincent: ja mag. Wat wij vandaag hebben ervaren is toegankelijkheid is natuurlijk een kubus die je denkt waarinje lijnen trekt. Het zijn schilderijen die klappen. Het is zien met je handen. Het is een hellingbaan van maximaal 4%. Deze hier is een col van de buitencategorie. Toegankelijkheid is niet weten waar je bent en toch verschrikkelijk genieten. het is dat je dementerenden niet gevangen moet zetten en de sleutel tot beleven, verbinden van kunst met de mens. Onbeperkt genieten. Het is prikkel arm onbeperkt genieten. Fluisteren en luisteren. Met minder prikkels heb je sowieso veel meer kunst. Het is voelen aan een kanon, dat niet schiet. Het is hameren en zagen in je hoofd. Toegankelijkheid is het besef dat je beperking niet hebt, maar dat je... Nee dat je de beperking hebt... En dat je de beperking niet bent!! Als je al een beperking hebt, want 95% van de beperkingen zie je niet! Al die mensen die zich zogenaamd onbeperkt wanen zijn dat niet. Neem nou de zienden. Zienden die helemaal niets kunnen zonder licht. Kunnen niet eens eten zonder licht. Wie is hier dan eigenlijk beperkt? We moeten ontschotten en niet denken in hokjes van wij en zij. We moeten van wij en zij, wij maken. Inclusie is het vermogen in elkaars werelden te kijken. We zijn op de goeie weg, maar we zijn er nog lang niet want het is nooit af. Wat dat betreft is inclusie het leven zelf. Dank je wel.

[APPLAUS]

Cathelijne nog een slotwoord?

Cathelijne: ik denk dat iedereen nu heel graag wil borrelen, veel programma met veel sprekers, maar ik wil graag nog even alle sprekers, ga jullie niet naar voren halen we gaan nog gezellig eten. Jullie krijgen een cadeautje en dank je wel. Ik wil mensen in de achtergrond vanuit het Rijksmuseum, voor jullie heb ik ook wat, dank jullie wel. En voor jou in het bijzonder. Want je hebt vandaag mogen moderateren, niet alleen vandaag bezig zijn. Maar ik die hneel de tijd het programma verandert en woorden die je niet mag zeggen. Ik heb je vannacht nog geappt... Dit mag je echt niet zeggen!

Dus...

Vincent: wat dat is kunnen we nu niet zeggen ☺

Cathelijne: ik heb iets voor jou wat ik probeer open te maken. Nu gaan we straks aan de wijn. Dat hebben we nu verdiend, en ik geef jou twee glazen, het is een mooi glas en daar kun je dat uit drinken en dat zijn glazen die verkopen we in den winkel maar vanuit de 17e eeuw, met noppen. Die voel je, dat was omdat ze vroeger met... Met hun handen aten en had je vette handen en gleden je handen niet van het glas af.

Vincent: doe ik nog steeds met vette handen eten. Echt mijn glazen dit. Geweldig!

Cathelijne: dank je wel. En iedereen is van harte uitgenodigd om te borrelen en als jullie naar huis gaan, neem een boek mee en ik ga jullie mailen met, je kunt het terugkijken is gefilmd. En het boek is ook de downloaden op de website ik zal jullie de link toesturen. Heel veel dank.