Vers voor prinses Wilhelmina bij de veertigste verjaardag van prins Willem V, 1788

Vers voor prinses Wilhelmina bij de veertigste verjaardag van prins Willem V, 1788

RP-T-00-3781B

Allegorisch blad met verzen opgedragen aan prinses Wilhelmina van Pruisen ter ere van de veertigste verjaardag van haar echtgenoot prins Willem V op 8 maart 1788. Tegen de achtergrond van het interieur van een klassieke tempel is links een beeld van de oorlogsgodin Minerva, gekleed in volledige wapenuitrusting, met het onderschrift Amor Patraie (Liefde voor het Vaderland). Rechts is Justitia, met het onderschrift Amor Dei (Liefde Gods). Ze is te herkennen aan haar attributen: een blinddoek, een weegschaal (beide symbolen voor onpartijdigheid) en een lauwerkrans (symbool voor overwinning). Centraal op het blad is een hartvormig cartouche van gevlochten takken, versierd met oranjeappels, te zien. De cartouche omlijst de wapens van de Zeven Verenigde Provinciën van de Republiek, aan de bovenzijde verbonden met een oranje lint. Dit lint wordt bijeengehouden door Faam, herkenbaar aan haar engelenvleugels en trompet. Aan weerszijde van Faam zijn de familiewapens van prinses Wilhelmina afgebeeld, bestaande uit links het wapen van de familie Oranje-Nassau en rechts het wapen van de Pruisische keizerlijke familie. Beide wapens worden gedragen door twee putti die een psalmtak en tak met oranjeappels dragen. Onder die wapens, op de rand van de tempel, zijn oranjeboompjes in potten afgebeeld. Het blad is voorzien van verzen in het Frans, geplaatst in het midden van de cartouche, onder de allegorieën en verwerkt in de architectonische setting aan de onderzijde. Voor meer uitleg, zie Toelichting. Bij deze tekening hoort een tweede blad (RP-T-00-3781A).

collector's mark: Lugt 2228

FMH 5063-B

• draughtsman: Maria Margaretha la Fargue (mentioned on object), The Hague
• opgedragen aan: Wilhelmina of Prussia (Princess of Orange) (mentioned on object)
• opgedragen door: Maria Margaretha la Fargue (mentioned on object)

1788-03-08

potlood, pen in bruin en penseel in kleuren

height 538 mm x width 374 mm

• Niet in Frederik Muller; door het RPK toegevoegd nummer.
• De verzen huldigen, evenals die op het bijbehorende voorblad (RP-T-00-3781A), de veertigste verjaardag van stadhouder Willem V op 8 maart 1788 als een gelegenheid om de vereniging van de gewesten onder zijn gezag te vieren. De orangistische beeldelementen, zoals de oranjeappels en het oranje lint, tezamen met de mythologische verpersoonlijkingen van rechtvaardiging, verbeelden de hernieuwde machtskoppeling tussen de Republiek en de Oranjedynastie in 1787. De erfstadhouderlijke familie wordt hier gepresenteerd als de rechtmatige beschermer van het volk. De klassieke godin Minerva symboliseert hier, als krijgsgodin van de rechtvaardige zaak, het herstel van Willem V’s bestuurlijke positie en herwonnen militaire macht, die als essentieel werd beschouwd voor het voortbestaan van de Oranje-Nassau-dynastie, het erfstadhouderschap en (de eenheid) van de Zeven Provinciën. Op dezelfde manier benadrukt Justitia in deze context de legitimiteit van het herstel van de Oranje-Nassau’s als beschermers van het volk. De architectonische setting van het blad verwijst vermoedelijk naar een vrijheidstempel, een decoratief bouwwerk in classicistische stijl. Dergelijke tempels werden voorafgaand aan audiënties, publieke evenementen en feestdagen – met name ter gelegenheid van de veertigste verjaardag van Willem V – door de stadhouderlijke familie opgericht in verschillende grote steden, zoals Haarlem en Den Haag. Ze dienden om de bestuurlijke aanwezigheid en zichtbaarheid van het Oranjehuis te versterken. Deze tempels werden in de propagandistische politieke beeldtaal herhaaldelijk toegepast door zowel de patriotten als de orangisten (zie RP-P-1951-747). La Fargue heeft met dit werk bijdragen aan de publieke vieringen van het machtsherstel van de erfstadhouder in haar geboortestad, waarbij de bladen als propagandistische werken voor deze gelegenheid kunnen worden gezien. De in briefvorm geschreven en door haar ondertekende verzen sluiten aan bij de eigentijdse briefconventie van orangistisch drukwerk, waarin de brief werd gebruikt om een breder publiek te bereiken. De beoogde functie van de bladen kent twee opties. Aangezien het blad aan prinses Wilhelmina is opgedragen, is het zeer aannemelijk dat het voor haar bestemd was en mogelijk dat het via La Fargue’s netwerk en banden met het Huis van Oranje bij haar terecht is gekomen. De andere optie is dat het bestemd was voor en/of in opdracht van een orangistische klant gemaakt was.

Public domain

To refer to this object, please use the following persistent URL:

https://id.rijksmuseum.nl/200539972