De microscoop, de telescoop, ontdekkingsreizen over de hele aardbol en uiteindelijk zelfs in de ruimte: we zouden nooit meer hetzelfde naar de wereld kijken. De mogelijkheid om in en uit te zoomen zorgde voor revolutionaire ontdekkingen, veranderde ons wereldbeeld en daarmee onze cultuur: we leerden dat er in het universum veel meer bestaat dan met het blote oog te zien is. In de bibliotheek duiken we in die ontdekkingen en de impact daarvan, aan de hand van objecten uit de museumcollectie. Kijk je mee?

Starttijden: 20| 20.55 | 21.50
Locatie: Bibliotheek (19de eeuw)
Duur: 35-40 minuten (verschilt per programma)

20 – 20.40 uur

Microtekeningen: hoe verbeeld je wat je nooit hebt gezien?
Hoe gaven de 17de-eeuwse pioniers van de microscopie vorm aan een tot dan toe onbekende wereld? Die vraag staat centraal in het project ‘Visualizing the Unknown’. De onderzoekers lichten het toe. Één van hen zal live reconstructies maken en tekenen wat ze ziet door de microscoop.

Sprekers:

  • Eric Jorink is historicus, bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Leiden en onderzoeksleider ‘Visualizing the Unknown’ bij het Huygens Instituut
  • Ellen Pater is kunstenaar en promovendus bij het project ‘Visualizing the Unknown’ bij het Huygens Instituut
  • Larissa van Vianen is boekhistoricus en onderzoeker bij het project ‘Visualizing the Unknown’

20.55 – 21.35 uur

Wereldkaarten: hoe beïnvloeden ze ons wereldbeeld?
Aan de hand van kaarten uit de collectie van het Rijksmuseum gaan we in gesprek over de geschiedenis van de cartografie. Komt ons wereldbeeld overeen met de werkelijkheid of bekijken we de planeet vooral met een westerse bril?

Sprekers:

  • Bram Vannieuwenhuyze is bijzonder hoogleraar Historische Cartografie aan de Universiteit van Amsterdam
  • Djoeke van Netten is universitair hoofddocent vroegmoderne geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam

21.50 – 22.25 uur

Blik op de ruimte: een historische maanreis
Sinds mensenheugenis is de ruimte een verte die onze zucht naar avontuur aanwakkert. Aan de hand van zeven objecten wordt je meegenomen op een historische maanreis, om via de ringen van Saturnus weer terug op aarde te komen. Wat leerde de kosmische verte ons vroeger? En hoe is onze blik op het heelal veranderd met de komst van de commerciële ruimtevaart?

Spreker:

  • Marjolijn van Heemstra is schrijver, dichter en nachtactivist. Ze is gefascineerd door de ruimte en publiceerde hierover de boeken ‘In lichtjaren heeft niemand haast’ en ‘Wat is ruimte waard’, het essay voor De Maand van de Filosofie 2023

MODERATOR

Alex Alsemgeest is conservator Bibliotheekcollecties bij het Rijksmuseum