Collectie Zeegezichten
In 2015 schonk verzamelaar Theo Appeldoorn uit Amsterdam zijn indrukwekkende collectie fotografische zeegezichten aan het Rijksmuseum. De collectie omvat beelden van onder meer de Atlantische Oceaan, de Noordzee, Ierse Zee, Middellandse Zee, Grote Oceaan, Tasmanzee en Japanse Zee. In 2017 werd onder de titel Seascapes een selectie uit deze internationaal georiënteerde verzameling gepresenteerd in de Baker McKenzie Photogallery van het Rijksmuseum.
De collectie bestaat uit fotografische impressies uit de 20ste en 21ste eeuw van zowel buitenlandse als Nederlandse fotografen, onder wie Ray Metzker, Chip Hooper, Dodo Jin Ming, Thomas Joshua Cooper, Vincent Mentzel, Philippe Dannic, Viviane Sassen, Franco Fontana, Jo Ractliffe en anderen. De drijfveer achter het verzamelen was de emotionele kracht die besloten ligt in beelden van de zee. De foto's roepen een scala aan gevoelens op bij de beschouwer: geluk, dankbaarheid, eenzaamheid, stilte, trots, soms woede, maar ook nederigheid. Soms wordt een rivier in een bergachtig landschap ingezet om een gevoel van innerlijke rust en aanvaarding op te roepen; op andere momenten staat de zee symbool voor de strijd tussen mens en natuur. Het fotografisch zeegezicht vertegenwoordigt kortom een breed palet aan emoties - en niet te vergeten het gevoel van overweldiging.
Het zeegezicht kent in Nederland een rijke traditie, van de monumentale pentekeningen van zeeslagen uit de 17de eeuw van Willem van de Velde tot het 19de-eeuwse publiekslieveling Kinderen van de Zee van Jozef Israëls. Ook fotografen hebben zich van meet af aan met dit genre beziggehouden. De fotografie heeft daarbij een geheel eigen invulling gegeven aan het zeegezicht, waarin sfeer, stemming en impressie de boventoon voeren. Zo heeft de fotografie het genre verrijkt met een spirituele dimensie en het op overtuigende wijze als volwaardig artistiek genre neergezet.
De kern van de verzameling wordt gevormd door een zeegezicht uit 1856 van Gustav Le Gray - de ‘Rembrandt’ onder de 19de-eeuwse fotografen. Le Gray was de eerste die zich toelegde op dit genre, en een dergelijk werk ontbrak nog in de serie foto's van zijn hand die het museum al bezat. Dankzij steun van Appeldoorn kon deze lacune worden opgevuld, waarmee een lang gekoesterde wens van het museum in vervulling ging.
Bij het verwerven van fotocollecties ontvangt het museum vaak ook het bijbehorende fotokabinet van de verzamelaar. In dit geval betreft het een kabinet dat in 2014 is ontworpen door architecten Marc Prosman en Matthijs de Wit. Een afbeelding ervan, evenals een filmische impressie van de collectie gemaakt door Jochem van Laarhoven in 2016, is toegevoegd aan de website.
