Steve McQueen vertoont 34-uur durende versie Occupied City op gevel Rijksmuseum
Publicatiedatum: 10 september 2025 - 10:27
Het Rijksmuseum presenteert voor het eerst de originele 34-uur durende film Occupied City van de Britse regisseur en kunstenaar Steve McQueen. In Occupied City verweeft McQueen, die een Oscar won voor zijn film 12 Years a Slave, de littekens van de Tweede Wereldoorlog met het hedendaagse ritme van Amsterdam. De film is gebaseerd op Bianca Stigters Atlas van een Bezette Stad. Amsterdam 1940-1945. Het werk wordt non-stop vertoond op de gevel van het Rijksmuseum en wordt daardoor onderdeel van het dagelijks leven in de stad. Het is de eerste keer dat een videokunstwerk te zien is op de gevel van het museum. De film wordt in het auditorium van het Rijksmuseum getoond met tekst. Occupied City is van 12 september tot en met 25 januari te zien en valt samen met de viering van Amsterdam 750 jaar en 80 jaar bevrijding.
Het werk nodigt uit tot reflectie op thema's als bezetting, vervolging en vrijheid. De twee versies van Occupied City gedragen zich verschillend. Occupied City (still) op de gevel van het Rijksmuseum houdt de stad een spiegel voor. Het toont het dagelijks leven van het hedendaagse Amsterdam, dat rust op 750 jaar geschiedenis. Centraal staat de omvang van wat zich hier tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft afgespeeld. Je kunt het onmogelijk allemaal bevatten en het verstrijken van de tijd heeft het grootste deel ervan aan het zicht onttrokken. Wonen in Amsterdam voelt als leven met geesten. Er ontvouwen zich altijd twee of drie parallelle verhalen tegelijk. Het verleden is altijd aanwezig.
Steve McQueen
Het Rijksmuseum is het museum van kunst en geschiedenis. In het werk van Steve McQueen zijn die onlosmakelijk met elkaar verbonden. Occupied City is een filmisch monument dat laat zien hoe de geschiedenis doorwerkt in het heden. De onzichtbare aanwezigheid van het verleden wordt zichtbaar gemaakt.
Taco Dibbits – General Director of the Rijksmuseum
Hedendaags Amsterdam
De stille versie van de film die op de gevel van het Rijksmuseum te zien is, Occupied City (still), is een portret van het hedendaagse Amsterdam. Van de buitenwijken tot het centrum wordt het stadsleven getoond. De film is opgenomen tussen 2020 en 2023, ten tijde van de COVID-pandemie, de Black Lives Matter-demonstraties en de klimaatmarsen.
Bezetting
Het werk toont ook een oudere geschiedenis, de bezetting van Amsterdam tijdens de Tweede Wereldoorlog. De film reist langs meer dan 2000 adressen in de stad om te laten zien wat er zich daar afspeelde tijdens de bezettingsjaren. In het auditorium van het Rijksmuseum wordt de film vertoond met een Engelse voice-over en Nederlandse ondertiteling. Bij elke locatie worden de verhalen vertelt van mensen die onder het nazibewind werden vervolgd, collaboreerden of zich verzetten.
Eenmalige vertoning Occupied City in zijn geheel
In het weekend van 11 en 12 oktober vertoont het Rijksmuseum eenmalig de volledige 34 uur durende film Occupied City met geluid en voice-over in zijn geheel. Deze vertoning start op zaterdagochtend om 9.30 uur in het auditorium van het Rijksmuseum en eindigt zondagavond. Tickets zijn binnenkort verkrijgbaar via de Rijksmuseum website.
Steve McQueen
Steve McQueen werd geboren in Londen in 1969. Overzichten van zijn werk zijn onder andere te zien geweest in het Art Institute of Chicago en de Laurenz Foundation, Schaulager Basel (2012-2013); Tate Modern, Londen (2020); en Pirelli HangarBicocca, Milaan (2022). Hij had solotentoonstellingen in onder meer in het Whitney Museum of American Art, New York (2016); het Art Institute of Chicago (2017); Museum of Modern Art, New York (2017); Institute of Contemporary Art, Boston (2017-2018); Tate Britain, Londen (2019-2021); Serpentine Gallery, Londen (2023); Dia Beacon, New York (2024-2025) en Dia Chelsea (2024-2025) Schaulager, Basel (2025). McQueen nam deel aan Documenta X (1997) en XI (2002), evenals aan de Biënnale van Venetië (2003, 2007, 2013 en 2015), en vertegenwoordigde Groot-Brittannië in 2009. Hij ontving talloze prijzen, waaronder de Turner Prize (1999); de W. E. B. Du Bois-medaille van Harvard University (2014); en de Johannes Vermeer Award (2016). McQueen ontving onlangs de Rolf Schock Prize in Visual Arts 2024. Hij werd in 2002 uitgeroepen tot Officer of the Most Excellent Order of the British Empire, in 2011 tot Commander of the Most Excellent Order of the British Empire en in 2020 tot Knight Commander of the Most Excellent Order of the British Empire.
McQueen regisseerde de speelfilms Hunger (2008), Shame (2011), 12 Years a Slave (2014) en Widows (2018); evenals de series Small Axe (2020), een anthologie van vijf films die op de BBC en Amazon te zien waren; en Uprising (2021), een driedelige documentaireserie voor de BBC. Zijn documentaire Occupied City (2023) is gebaseerd op het boek Atlas van een bezette stad. Amsterdam 1940-1945, 2019, van Bianca Stigter. McQueens nieuwste film Blitz kwam uit in november 2024. McQueen won de Caméra d'Or op het filmfestival van Cannes voor Hunger in 2008 en een Oscar voor Beste Film voor 12 Years a Slave in 2014.
Atlas van een bezette stad. Amsterdam 1940-1945
Atlas van een bezette stad. Amsterdam 1940-1945 van Bianca Stigter werd in 2019 uitgegeven door Atlas Contact. Dit monumentale boek bevat citaten van overlevenden en slachtoffers, uit brieven, dagboeken, politierapporten en kranten, legaal en illegaal. De Atlas is rijk geïllustreerd met foto's en kaarten uit de oorlogsjaren. Buurt voor buurt, straat voor straat, huis voor huis en soms zelfs verdieping voor verdieping toont het de extremen van het leven in een bezette stad.
Samenwerking
Deze samenwerking bouwt voort op een rijke traditie van samenwerking van het Rijksmuseum met hedendaagse kunstenaars, zoals de huidige tentoonstelling met Fiona Tan (Monomania, 2025) en eerder met Damien Hirst (For the Love of God, 2008), Anselm Kiefer (La berceuse (voor Van Gogh), 2010); Anish Kapoor (Internal Object in Three Parts, 2015) en Rineke Dijkstra (Night Watching, 2019).
Het tonen van Occupied City in het Rijksmuseum wordt mede mogelijk gemaakt door de VriendenLoterij.
Occupied City
Regie: Steve McQueen
Productiejaar: 2023
Land: Nederland, Verenigd Koninkrijk
Duur: 34 uur
