Jenny Reynaerts publiceert biografie beroemdste schildersmodellen van Nederland: Geesje & Anna Kwak

De identiteit van Geesje en Anna

Lang bleef de identiteit van de zussen onbekend, totdat Arthur van Schendel, conservator in het Rijksmuseum, in 1939 de naam van Geesje Kwak wist te achterhalen. Van Schendel ging ervan uit dat er maar één model was geweest voor de kimonoschilderijen. Hij wist niet dat Geesjes oudere zus Anna ook voor Breitner had geposeerd. Dat ontdekte kunsthistoricus Rieta Bergsma in 2012.

Reynaerts besloot hun onderzoek te vervolgen. Al tijdens het samenstellen van de Rijksmuseumtentoonstelling Breitner: Meisje in kimono (2016), over de bekende schilderijenserie van de kunstenaar, kwam zij in contact met twee verre nazaten van Anna en Geesje. De familie hield het contact met Reynaerts warm door geregeld één foto uit hun albums toe te sturen, als puzzelstukjes die langzaam in elkaar passen. Daarnaast heeft Reynaerts de afgelopen jaren onderzoek gedaan in meer dan 12 (inter)nationale archieven. Er ontstond zo een reconstructie van de bijzondere levensgeschiedenis van de zussen Kwak. Na de poseersessies voor Breitner in 1893, vertrok Geesje met haar andere zus Niesje naar de Zuid-Afrikaansche Republiek, waar ze midden in de grimmige Tweede Boerenoorlog belandden. Later volgde hun jongste zus Aafje hen. Anna op haar beurt emigreerde in 1907 naar Noord-Amerika, naar het door de aardbeving geschokte Californië.

Vooral over het leven van Anna kwam Reynaerts meer te weten. Zij wist op een aantal van Breitners foto’s voor het eerst Anna te herkennen. Bovendien bleek dat de schilder Anna veel eerder ontmoette dan Geesje. Anna’s latere leven in Californië was goed te reconstrueren dankzij haar pleegdochter Antonia Brico, de eerste vrouwelijke dirigent van de Verenigde Staten, die een uitgebreid archief naliet.

Jenny Reynaerts

Dr. Jenny Reynaerts is senior conservator schilderijen in het Rijksmuseum. Binnen het Rijksmuseum leidt zij sinds 2021 het project ‘Vrouwen van het Rijksmuseum’. In 2019 verscheen haar boek Spiegel van de werkelijkheid. 19de-eeuwse schilderkunst in Nederland. Dit boek resulteerde in twee tentoonstellingen waarvan Reynaerts gastcurator was: Spiegel van de ziel. Van Toorop tot Mondriaan (Singer Laren, 2020) en Wanderlust. Nederlandse kunstenaars op reis 1800–1900 (Dordrechts Museum, 2022). Eerdere tentoonstellingen zijn onder meer: Matthijs Maris (Rijksmuseum, 2017) en Breitner: Meisje in kimono (Rijksmuseum, 2016).

Podcast In het Rijksmuseum

In de podcast In het Rijksmuseum is nu een aflevering te beluisteren waarin Jenny Reynaerts in gesprek gaat met Janine Abbring over haar nieuwe boek en het onderzoek dat zij heeft gedaan naar Geesje en Anna Kwak.

Vrouwen van het Rijksmuseum

Het onderzoek voor deze publicatie maakt onderdeel uit van het onderzoeksproject Vrouwen van het Rijksmuseum. Sinds 2021 stelt het Rijksmuseum zich tot doel om vrouwen beter zichtbaar te maken en hun aandeel in de geschiedenis voor het voetlicht te brengen. Dit boek is mede tot stand gekomen dankzij het Vrouwen van het Rijksmuseum Fonds.

Het boek is een uitgave van het Rijksmuseum en vormgegeven door Irma Boom Office. Distributie wordt verzorgd door nai010.

ISBN 978-94-6208-852-8
Nederlands
Paperback
17 x 24 cm
200 pagina's
€25