Rijksmuseum verwerft hoogtepunt oeuvre Maria Sibylla Merian
Publicatiedatum: 28 augustus 2024 - 09:33
Het Rijksmuseum heeft een eerste druk van Maria Sibylla Merians Metamorphosis insectorum Surinamensium verworven. Het natuurhistorische werk uit 1705 is een meesterwerk in het oeuvre van Merian en een hoogtepunt in de Nederlandse boekproductie van de achttiende eeuw. Maria Sibylla Merian (1647-1717) is een van oorsprong Duitse kunstenaar en naturalist, die een bijzonder goed oog had voor de schoonheid van insecten en dit ook vastlegde in gedetailleerde tekeningen. Zij was de eerste die de transformatie van rups naar vlinder in de natuurlijke habitat liet zien.
Metamorphosis insectorum Surinamensium is verworven met steun van de VriendenLoterij en via het Rijksmuseum Fonds: het Vrouwen van het Rijksmuseum Fonds, de nalatenschap van mevrouw S.L.R. Zimmerman-Taylor, het Joost en Carin Scholten Fonds en mevrouw drs. M.C.E. Aarts.
Met de aankoop van dit boek gaat een langgekoesterde wens van het Rijksmuseum in vervulling. Goede exemplaren van de eerste druk uit 1705 komen zelden op de markt. De artistieke kwaliteit en wetenschappelijke vernieuwing, in combinatie met Merians persoonlijke geschiedenis en de koloniale context maakt dat het werk op alle facetten aansluit bij de verhalen die we in het Rijksmuseum vertellen.
Alex Alsemgeest, conservator Bibliotheekcollecties
Maria Sibylla Merian
Maria Sibylla Merian had al jong interesse in het bestuderen van insecten, kweekte zelf rupsen, en maakte schetsen van details als de verpopping en de planten waarop de insecten leefden. Nadat Merian kort in een Labadistengemeenschap in Friesland had geleefd, vestigde ze zich in Amsterdam. In 1699 trok ze met haar jongste dochter Dorothea Graff naar Suriname, waar zij insecten bestudeerde. Bij terugkomst werkte zij aan Metamorphosis insectorum Surinamensium, het iconische boek dat in 1705 zou verschijnen.
Metamorphosis insectorum Surinamensium
De eerste druk van de Metamorphosis werd in 1705 door Merian in Amsterdam uitgegeven, en naar keuze gebonden met een Latijnse of Nederlandse tekst. Het boek bevat 60 handgekleurde platen van onder meer rupsen, vlinders en spinnen die zijn afgezet (ingekleurd) met diepe kleuren en rijke schakeringen. Bijzonder is dat er ook beschrijvingen zijn van de omstandigheden waarin de informatie werd verzameld. Merian maakte gebruik van de kennis van tot slaaf gemaakte mensen en de oorspronkelijke bewoners van Suriname.
Rijksmuseum Research Library
De Rijksmuseum Research Library is de grootste kunsthistorische bibliotheek van Nederland, met ruim een half miljoen boeken op het gebied van kunst en geschiedenis. De bijzondere collecties van de bibliotheek omvatten onder meer duizenden kunstreceptuurboeken, praktische handleidingen tot het maken van de kunst, als ook prentwerken op uiteenlopende gebieden. Van Maria Sibylla Merian heeft het Rijkmuseum al sinds 1900 het werk Der Raupen wunderbare Verwandelung und sonderbare Blumen-nahrung (1679-1683) in bezit. Daarnaast ook in één band de postuum uitgegeven De Europische insecten (1730) en Over de voortteeling en wonderbaerlijke veranderingen der Surinaamsche insecten (1730).
Aanvulling 23 oktober 2024: Metamorphosis insectorum Surinamensium is tot en met 31 maart te zien in zaal 1.1 van het Rijksmuseum.
