Publicatiedatum: 15 mei 2024 - 10:34

Een extravagante gouden tandenstoker in de vorm van een draak, een glas met daarop copulerende hanen, een Gispenbureau en het portret van vierjarige Willem III in een rok. In de tentoonstelling Point of View belicht het Rijksmuseum de verbeelding van gender door de eeuwen. 150 werken uit de Rijksmuseumcollectie - van de 16de t/m de 21ste eeuw - laten zien hoe ideeën over gender altijd van invloed zijn geweest op hoe we ons gedragen, kleden en uiten, en hoe die ideeën tot op de dag van vandaag steeds opnieuw veranderen. Met werken van onder anderen Gesina ter Borch, Marlene Dumas, Bartholomeus van der Helst, Kinke Kooi, Robert Mapplethorpe, Erwin Olaf, Maria Roosen, Charley Toorop en Sara Troost.

De tentoonstelling Point of View is te zien van 5 juli t/m 1 september in het Rijksmuseum.

Point of View

Wat je ’s ochtends aantrekt, achter welk bureau je werkt of hoe je jezelf op de foto zet: ideeën over gender zijn van invloed op iedereen. Maar hoe die worden ingevuld, verschilt per eeuw en plaats. Dat laat deze tentoonstelling zien in tien thema's, waarbij vragen een leidraad vormen. Bestaan er mannelijke poses? Bepaalt gender wat je draagt? En bestaat ‘vrouwelijke’ kunst?

Een rok voor iedereen

In Point of View bevinden zich meubels, schilderijen, foto's, tekeningen, kledingstukken, accessoires en schoeisel die door de eeuwen heen verschillende genderassociaties oproepen. Zo droegen alle kinderen in de 17de eeuw tot ongeveer hun zevende levensjaar een rok, wat te zien is op het recent verworven portret van de tweejarige Moses ter Borch (Gesina ter Borch, na 1667).

Diversiteit van gender

Point of View toont ook hoe er altijd mensen zijn geweest wiens identiteit, expressie en ervaring niet binnen de conventionele kaders van mannelijkheid en vrouwelijkheid passen. Of het nu gaat om de vrouwelijke kunstenaars, die de blik op vrouwelijkheid verbreden en verdiepen, zoals Ferdi, Kinke Kooi en Thérèse Schwartze, of individuen die gendernormen oprekten, zoals koningin Christina van Zweden (1626-1689), die zich zowel vrouwelijk als mannelijk liet afbeelden. In de tentoonstelling worden hun verhalen en portretten uitgelicht. Ook worden portretten van recente iconen getoond die de fluïditeit van gender tonen, zoals Robert Mapplethorpe en Grace Jones.

Chevalier(ère) d’Éon

Ter gelegenheid van de tentoonstelling ontvangt het Rijksmuseum een schilderij van Chevalier(ère) d’Éon in langdurig bruikleen uit een particuliere collectie. Het schilderij van Jean-Laurent Mosnier (1743-1808), dat een jaar in het Rijksmuseum te zien zal zijn, vertelt het verhaal van de diplomaat en spion d’Éon (1728-1810), die in eigen tijd al een beroemdheid was. d’Éon leefde vijftig jaar als man en daarna dertig jaar als vrouw. Ondanks dat de beweegredenen niet zijn te achterhalen, is d’Éon een voorbeeld van iemand die voorbij traditionele gendergrenzen leefde.

Mbo-studenten

Onder leiding van fotograaf Bete van Meeuwen laten tien mbo-studenten in tien foto's zien wat gender nu voor hen betekent. Een grotere selectie en een video van het maakproces is te zien op de website en in de Teekenschool van het Rijksmuseum.

Ontwerp

Het ontwerp van de tentoonstelling is in handen van Ard de Vries en Donna van Milligen Bielke. Irma Boom Office is verantwoordelijk voor de grafische vormgeving.

Conservatoren

De tentoonstelling is samengesteld door Maria Holtrop, conservator geschiedenis, Charles Kang, conservator tekeningen, en Marion Anker, wetenschappelijk medewerker Vrouwen van het Rijksmuseum.

Programma

  • Rondleiding Een roze geschiedenis
    Een blik op de queer-geschiedenis in Nederland en wat we hiervan terugzien in de kunst. Deze rondleiding eindigt in de tentoonstelling Point of View.
    5 juli t/m 4 augustus
    Nederlands en Engels
    € 7,5 pp.
  • Dialoog en film
    Perspectief op gender toen en nu: experts gaan in gesprek over seksuele en genderdiversiteit in de geschiedenis en de rol van musea. Ook is er een vertoning van de korte film Below the Surface/Bajo la Superficie (2022) en gelegenheid om Point of View te bezoeken.
    25 juli / 19.15–22 uur / € 5 pp.
    Mogelijk dankzij het VSBfonds.
  • Lezing en film
    Maaike Meijer (schrijver en emeritus hoogleraar genderstudies) geeft een lezing over de verbeelding van mannelijkheid in films. Met filmfragmenten en vertoning van een korte film. In samenwerking met Eye.
    25 augustus / 14–15.30 uur / € 5 pp.
  • Workshop portrettekenen De basistechnieken van het portrettekenen. Hoe geef je iemand weer? Hoe zie jij jezelf en anderen?
    22 juli-30 augustus / maandag t/m vrijdag / 13.30–16 uur / € 37,50

Podcastaflevering

Op 18 juli verschijnt een nieuwe aflevering in de podcastserie In het Rijksmuseum waarbij Lotte van Eijk (@lovaeij) in gesprek gaat met Maria Holtrop, kunstenaar Kinke Kooi en studenten Samuel en Ize.

Partners

De tentoonstelling Point of View wordt mede mogelijk gemaakt door Fonds 21 en de Rijksmuseum Club.

De tentoonstelling is het resultaat van vele samenwerkingen met uiteenlopende experts van buiten het museum. Aan deze tentoonstelling werkten onder meer COC Nederland en Lilith Agency mee.

Persbericht is aangevuld op 25 juni 2024

Beeld objecten

Download

Portret van Christina van Zweden, Pieter de Jode (II), after Justus van Egmont, 1628 - 1670

Download

Hanger met tandenstoker in de vorm van een draak, anoniem, ca. 1550 - ca. 1600

Download

Groepsportret van meisjes die zijn verkleed in militaire kostuums, met opgeplakte snorren, sigaretten en laarzen, Willem Hendrik Dikkenberg, ca. 1897 - ca. 1940

Download

Gesina ter Borch, Portret van Moses ter Borch als tweejarig kind, na 1667. Aangekocht met steun van het ‘Vrouwen van het Rijksmuseum’ Fonds

Download

De strijd om de broek, Nicolaas Braeu, naar Karel van Mander (I), ca. 1608 - ca. 1666

Download

Wie nog lopen kon ging; wie dat niet meer kon, viel om, Sara Troost, naar Cornelis Troost, 1768

Download

Portret van een man, Karel du Jardin, 1670 - 1675

Download

Butterfly, Kinke Kooi, 1997. Schenking van Kinke Kooi, Arnhem

Beeld tentoonstelling

Download

Point of View. Foto: Rijksmuseum/Albertine Dijkema

Download

Point of View. Foto: Rijksmuseum/Albertine Dijkema

Download

Point of View. Foto: Rijksmuseum/Albertine Dijkema

Download

Point of View. Foto: Rijksmuseum/Albertine Dijkema

Download

Point of View. Foto: Rijksmuseum/Albertine Dijkema

Download

Point of View. Foto: Rijksmuseum/Albertine Dijkema

Download

Point of View. Foto: Rijksmuseum/Albertine Dijkema

Download

Point of View. Foto: Rijksmuseum/Albertine Dijkema

Download

Point of View. Foto: Rijksmuseum/Albertine Dijkema

Download

Point of View. Foto: Rijksmuseum/Albertine Dijkema

Download

Point of View. Foto: Rijksmuseum/Albertine Dijkema