SERIEPRODUCTIE VAN CHAMPLEVÉ EMAILWERK UIT LIMOGES
Dit onderzoeksproject richt zich op de werkprocessen van Franse emailleurs in de 12de en 13de eeuw, waarbij de nadruk ligt op de technieken die deze ambachtslieden gebruikten voor de productie van opzettelijk identieke objecten die aftrek vonden in heel Europa.
OVER HET PROJECT
Limoges (Haute-Vienne) wordt al lang erkend als een centrum van middeleeuws champlevé emailwerk; middeleeuwse consumenten noemden deze specifieke techniek zelfs opus Lemovicense, oftewel 'werk van Limoges'. De champlevé-objecten waren zeer gewild bij kerken, kloosters en hoven in heel Europa, en de emailleurs van Limoges produceerden op zo’n grote schaal dat de duizenden objecten die bewaard zijn gebleven slechts een fractie vormen van de daadwerkelijke productie. Maar hoe de emailleurs van Limoges voorlopers zijn geworden op het gebied van massaproductie is nog vrij onduidelijk. Doel van het project is inzicht te krijgen in het serieproductieproces aan de hand van objecten die als paar zijn gemaakt, waaronder twee kandelaarsets en panelen uit een reliekschrijn in de collectie van het Rijksmuseum. Hoe kregen de emailleurs het voor elkaar de patronen of afbeeldingen precies te kopiëren? Veranderden ze de basistechnieken van het emailleren om meer eindproducten te kunnen maken? En waar haalden ze de enorme hoeveelheden benodigde grondstoffen vandaan?
DOELSTELLINGEN VAN HET PROJECT
Dit project omvat onderzoek voor een uitgebreider proefschrift over de emailindustrie in Limoges, dat voortborduurt op de recente wetenschappelijke belangstelling voor de symbolische waarde en toepassingsmogelijkheden van materialen. Naast het beantwoorden van vragen over serieproductie als artistiek proces in de Europese middeleeuwen, opent het project ook nieuwe wegen voor onderzoek naar de oorsprong van het koper en glas dat in Limoges werd gebruikt. Het laat zien dat minieme bewerkingssporen – de manier waarop glas wordt geslepen of koper wordt ingesneden – mogelijkheden bieden om inzicht te verwerven in het werk van ambachtslieden waarover maar weinig bekend is.
ONDERZOEKERS
Ryan Eisenman
r.eisenman@rijksmuseum.nl
Dr. Anton C.R. Dreesmann Fellow
PhD-kandidaat, University of Pennsylvania
Frits Scholten
f.scholten@rijksmuseum.nl
Senior conservator beeldhouwkunst
Tamar Davidowitz
t.davidowitz@rijksmusem.nl
Restaurator metaal
PARTNERS EN SPONSORS
Dit Fellowship, mogelijk gemaakt door het Dr. Anton C.R. Dreesmann Fonds/ het Rijksmuseum Fonds, maakt deel uit van het Rijksmuseum Fellowshipprogramma.