Aan de slag met de collectie:
De virginaalspeelster
Jan Miense Molenaer (ca. 1610-1668), olieverf op paneel, ca. 1637
Huismuziek was heel geliefd in de 17de eeuw, en veel welgestelde mensen speelden een instrument. Hier speelt een vrouw op een virginaal, terwijl twee kinderen luisteren. Een man komt net binnenlopen. Het schilderij zit vol liefdessymboliek: het spelen van muziek was een populaire metafoor voor de liefde, terwijl het geketende aapje op het instrument een waarschuwing is tegen lust.
- Soort kunstwerkschilderij
- ObjectnummerSK-C-140
- Afmetingendrager: hoogte 38,6 cm x breedte 29,6 cm
- Fysieke kenmerkenolieverf op paneel


Identificatie
Titel(s)
De virginaalspeelster
Objecttype
Objectnummer
SK-C-140
Beschrijving
De virginaalspeelster. Interieur met een jonge vrouw spelend op een virginaal. De deksel van het instrument is beschilderd met een voorstelling van een paar in een landschap, op de deksel zit een aap. Achter de virginaal staan een jongetje en een meisje, vermoedelijk een jonger broertje en zusje van de schilder. Rechts een doorkijk naar een man die in de deuropening staat. Aan het plafond hangt een vogelkooi. Vroeger geïnterpreteerd als een portret van Judith Leyster, de echtgenote van de schilder, met haar kinderen.
Onderdeel van catalogus
Catalogusreferentie
- A. Ellenius, 'Vanitas', Idea and Form (Figura), Uppsala (1959), p. 118 [iconografie].
- W. Bode en A. Bredius, Jahrbuch Pruisz. Kunstsammlung 11(1890), p. 74.
- C. Hofstede de Groot, Ned. Spectator (1897), p. 140.
- A. Bredius, 'J.M. Molenaer, nieuwe gegevens omtrent zijn leven en werk', Oud Holland 26 (1908), p. 42.
- André M. Pols, De Ruckers en de klavierbouw in Vlaanderen, Antwerpen 1942, p. 53.
- G.D. Gratema, Oud Holland 47 (1930), p. 74 met afb.
Vervaardiging
Vervaardiging
- schilder: Jan Miense Molenaer
- schilder: Pieter Codde [verworpen toeschrijving]
- schilder: Dirck Hals [verworpen toeschrijving]
Datering
ca. 1637
Zoek verder op
Materiaal en techniek
Fysieke kenmerken
olieverf op paneel
Materiaal
Afmetingen
drager: hoogte 38,6 cm x breedte 29,6 cm
Dit werk gaat over
Onderwerp
Verwerving en rechten
Credit line
Bruikleen van de gemeente Amsterdam (legaat A. van der Hoop)
Copyright
Herkomst
...; ? probate inventory, Jan Miense Molenaer, Haarlem, 10 October 1668, in the vestibule (`Een vroutje op de Clauwe Zimbael spelende van Molenaer´);{NHA, notary W. van Kittensteyn; A. Bredius, _Künstler-Inventare_, I, The Hague 1915, p. 3, no. 15; GPI, N-5314.}…; anonymous sale, Amsterdam (C.S. Roos et al.), 18 October 1819, no. 21, as D. Hals (`In een Binnenvertrek zit eene bevallige Vrouw op het klavier te spelen, daar twee kinderen naar staan te luisteren, in het verschiet komt een heer de kamer binnen treden; bevallig op P., h. 15, br. 12 d. [38.5 x 30.8 cm]´), fl. 71, to De Vries;{Copy RKD; with thanks to Burton B. Fredericksen for pointing this out to us.}…; purchased for fl. 350 by Adriaan van der Hoop (1778-1854), Amsterdam, as Dirck Hals, June 1832;{_Lijst van schilderijen, beelden en teekeningen van Adriaan van der Hoop te Amsterdam_, NHA, ARS, no. 388 (copy in Rijksmuseum Research Library), p. 2, no. 22: `Eene vrouw, spelende op ´t Klavier door Dirk Hals, zeldzaam voorkomende schilderyen 350´.} by whom bequeathed to the City of Amsterdam, as Dirck Hals, with 223 other paintings, 1854;{_Taxatie van schilderijen, teekeningen en beeldhouwwerken gedaan door Pieter E.H. Praetorius en Gerrit de Vries Jz., executeuren van het testament van A. van der Hoop [...] 29 april 1854_, NHA, ARS, no. 388 (copy in Rijksmuseum Research Library), p. 2, no. 22: `Klavier Speelster met verder staffage fl. 100´.} on loan from the City of Amsterdam to the museum since 30 June 1885{Provenance reconstructed in A. Pollmer, `Catalogus van de schilderijen in de verzameling van Adriaan van der Hoop´, in E. Bergvelt et al., _De Hollandse meesters van een Amsterdamse bankier: De verzameling van Adriaan van der Hoop (1778-1854)_, exh. cat. Amsterdam (Amsterdams Historisch Museum; Rijksmuseum) 2004-05, pp. 135-95, esp. p. 164, no. 118.}
Documentatie
- A. Ellenius, 'Vanitas', Idea and Form (Figura), Uppsala (1959), p. 118 [iconografie].
- W. Bode en A. Bredius, Jahrbuch Pruisz. Kunstsammlung 11(1890), p. 74.
- C. Hofstede de Groot, Ned. Spectator (1897), p. 140.
- A. Bredius, 'J.M. Molenaer, nieuwe gegevens omtrent zijn leven en werk', Oud Holland 26 (1908), p. 42.
- André M. Pols, De Ruckers en de klavierbouw in Vlaanderen, Antwerpen 1942, p. 53.
- G.D. Gratema, Oud Holland 47 (1930), p. 74 met afb.
Gerelateerde objecten
Gerelateerd
Duurzaam webadres
Als u naar dit object wilt verwijzen, gebruik dan de duurzame URL:
Vragen?
Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!