Model of a Mainmast with Turnbuckles and Pinion Jack

Model of a Mainmast with Turnbuckles and Pinion Jack

NG-MC-594

Model van een gekuipte grote mast met langszalings en hoofdtouwen, op een grondplank die het bakboord deel van een dek voorstelt. In de wand drie geschutspoorten, de rust wordt onderbroken door de middelste poort. Vier van de vijf hoofdtouwen hebben spanwantschroeven, die slechts in detail met elkaar verschillen. Schaal 1:10 (volgens Obreen).

• inscription, on a note tied to the shrouds: ‘Spanwantschroef van Z.M. Brik / de Meermin, met eenen langen boven- / beugel, om te dienen voor een gebroken / hoofdtouw, waarin eene lange splitsing / is gelegd. / Ano 1830.’
• inscription, on a note tied to the shrouds: ‘Spanwantschroef van Z.M. Stoompakket / Suriname kunnende door eene / sluitbout met eene moer opgesloten / van de rustijzers afgenomen worden. / Ano 1828.’
• label, on the ship's hull: ‘594’ former inventory label

• A.E. Tromp, 'Over de uitgevonden zamenstellen, tot aanzetting van het want aan boord der schepen, ter vervanging van de thans gebruikelijke juffers en taliereepen; met eene plaat', Verhandelingen en berigten betrekkelijk het zeewezen (1831) nr. 1, p. 48 ff. & 166 ff.
• J.C. Rijk, Generaal Rapport Z.M. Pallas, MS 1825 with 6 appendices, Nederlands Scheepvaartmuseum, Amsterdam B II 478.

• model maker: Petrus van der Loo, Netherlands
• after design by Cornelis Soetermeer, Netherlands
• after design by Booth, Benjamin W., United States of America
• after design by Painchaut, France

• c. 1825 - c. 1830
• c. 1830 - c. 1840

hout, messing en touw

• height 181.5 cm x width 78.5 cm x depth 61.5 cm
• height 177.5 cm x width 74.5 cm x depth 54.5 cm

Spanwantschroeven met tegengesteld schroefdraad waren een uitvinding van de Amerikaanse kapitein Booth, de wijzigingen daarin op dit model (een korte, een met verlengde beugel voor een gebroken hoofdtouw, beide op de brik Meermin (Vlissingen 1828-1848) toegepast, een met harpen los te koppelen van het puttingijzer, op het stoomoorlogsschip de Suriname (Vlissingen 1827-1836) toegepast) zijn van C. Soetermeer. De spanwantheugel op het vijfde hoofdtouw was een uitvinding van de Fransman Painchaut: het werkt met een hefboom op een tandheugel. Booths spanwantschroef werd door J.C. Rijk en A.E. Tromp op hun reis in Noord Amerika in 1825 waargenomen. Painchauts spanwantheugel werd door C.J. Glavimans en C. Soetermeer als te omslachtig van de hand gewezen, hoewel de Franse Marine hem enthousiast had geadopteerd. De Nederlandse Marine gaf de voorkeur aan het Amerikaanse principe, zij het met kleine verbeteringen. Alle versies werden in de jaren 1826-1831 beproefd.

Public domain

...; transferred from the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, to the museum, 1883

• A.E. Tromp, 'Over de uitgevonden zamenstellen, tot aanzetting van het want aan boord der schepen, ter vervanging van de thans gebruikelijke juffers en taliereepen; met eene plaat', Verhandelingen en berigten betrekkelijk het zeewezen (1831) nr. 1, p. 48 ff. & 166 ff.
• J.C. Rijk, Generaal Rapport Z.M. Pallas, MS 1825 with 6 appendices, Nederlands Scheepvaartmuseum, Amsterdam B II 478.

To refer to this object, please use the following persistent URL:

https://id.rijksmuseum.nl/20053841