Vergeet me niet

De wens om te herinneren en zelf herinnerd te worden is een heel oude en menselijke behoefte. Al vanaf de oudheid maakte men daarom portretten en in het huidige straatbeeld is de selfie niet meer weg te denken. Ergens daar tussenin, rond 1500, begon de eerste echte bloei van het portret in Europa.

Hoe zie je mij?

Evenals nu, wilden de geportretteerden toen zichzelf zo gunstig mogelijk laten neerzetten. Ieder onderdeel van de compositie werd geregisseerd; gezichtsuitdrukking, symboliek, houding, achtergrond en kleding. Waar voor de een schoonheid het belangrijkste was, wilde de ander gezag uitstralen. Zo onderstreept Karel V zijn macht door zich te laten vereeuwigen als Romeinse keizer. De tentoonstelling Vergeet me niet belicht hoe de mensen wilden overkomen aan de hand van thema's als schoonheid, gezag, ambitie, liefde, familie, kennis en geloof. Hoe zou jij herinnerd willen worden?

Internationale topstukken

Niet eerder kwamen in Nederland zoveel Europese renaissanceportretten bijeen. Ruim honderd internationale topstukken van beroemde kunstenaars als Holbein, Dürer, Memling en Titiaan zijn dit najaar te bewonderen in de tentoonstelling Vergeet me niet. Eén van de hoogtepunten van de tentoonstelling is Portret van een jonge vrouw (ca. 1470) van Petrus Christus dat voor het eerst in bijna dertig jaar door de Gemäldegalerie in Berlijn aan een museum wordt uitgeleend.

Voor de tentoonstelling komen bruiklenen van musea uit heel Europa en de Verenigde Staten bijeen:

• Portret van een Jonge vrouw (ca. 1470) van Petrus Christus, een hoogtepunt uit de collectie van de Gemäldegalerie en een topstuk uit de Noordelijke renaissance.
• Het Museo Civico d’Arte Antica, Palazzo Madama in Turijn leent Antonello da Messina's Portret van een man uit 1476.
• Het grafmonument van Isabella van Bourbon (Jan Borman II en Renier van Thienen, 1475-76) uit de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal Antwerpen wordt herenigd met de tien bijbehorende Pleurants uit het Rijksmuseum (bruikleen gemeente Amsterdam).
• Van Albrecht Dürer komen Portret van een Afrikaanse man (1508) uit de Albertina in Wenen en Portret van een jonge vrouw met los haar in gebed (1497) uit het Städel Museum in Frankfurt.
• Het Kunstmuseum in Bazel geeft verschillende werken in bruikleen, waaronder Portretten van Jakob Meyer zum Hasen en zijn vrouw Dorothea Kannengiesser van Hans Holbein II (1516).
• Uit de National Gallery of Art in Washington komt Jan Gossarts Portret van Jan Jacobsz Snoeck (ca. 1530) en het portret van Ranuccio Farnese door Titiaan 1541-1542.
• Het Muzeum-Zamek w Łańcucie in Łańcut leent een zelfportret van Sofonisba Anguissola (ca. 1556).

Familiespel

Voor families en kinderen is er het gratis Familiespel 'Wie ben ik?' Dit spel is een speurtocht door de tentoonstelling waarbij iedereen aan de hand van hints zoekt naar het juiste portret. Wie heeft de minste hints nodig?

Gratis op te halen bij de balie in de Philipsvleugel.

Catalogus

Bij de tentoonstelling verschijnt de catalogus Vergeet me niet, geschreven door de conservatoren Sara van Dijk en Matthias Ubl, met bijdragen van Friso Lammertse en Ilona van Tuinen.

272 pagina’s, ISBN 9789090326494, €27,50. Het boek is te koop in de (online) Rijksmuseum-winkel en in de boekhandel.

Rondleidingen en workshops

Wil je meer zien samen met een rondleider, meer verdieping, of zelf aan de slag? Kijk dan voor meer (toegankelijke) activiteiten in de Zien & Doen.

Audiotour met Ellen Deckwitz en Simone Weimans

Dichter Ellen Deckwitz en presentator Simone Weimans nemen je 500 jaar terug in de tijd, de tijd waarin de portretkunst voor het eerst een grote bloei doormaakte. Simone vertelt de persoonlijke verhalen aan de hand van de portretten. Ellen reflecteert op de herinnering, ambitie en op de dunne scheidslijn tussen werkelijkheid en schoonheid.

De audiotour is gratis te beluisteren in de Rijksmuseum app. Ook kun je een apparaat huren met al onze multimediatours. Dit kun je toevoegen tijdens het boeken van een ticket of starttijd of bij onze multimediabalie.

Met dank aan

De tentoonstelling is mede mogelijk gemaakt door Ammodo, de Rijksmuseum International Circle, het Maria Adriana Aalders Fonds/Rijksmuseum Fonds en de rijksoverheid: de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft namens de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een indemniteitsgarantie toegekend.