Aanwinsten
Het verwerven van werken van vrouwelijke makers en van objecten die vrouwenverhalen in de geschiedenis belichten, is essentieel om de genderbalans in het Rijksmuseum te verbeteren. Dankzij de steun van het Vrouwen van het Rijksmuseum Fonds is de collectie de afgelopen jaren verrijkt met meer dan 40 aanwinsten. Hieronder een paar voorbeelden.
Vanitas stilleven
Maria van Oosterwijck (1630-1693)
Olieverf op doek, ca. 1690
Vaak is het moeilijk om de symboliek van een 17de-eeuws schilderij te achterhalen, maar niet voor dit stilleven. Op het papier op de voorgrond vermeldde Van Oosterwijck voor elk detail een toepasselijke Bijbeltekst. Zo blijkt de zonnebloem voor God te staan en de bloemenkrans om de schedel te verwijzen naar de ‘krans der rechtvaardigheid’, die iedereen die God liefheeft, na de dood zal ontvangen.
Aankoop met steun van de VriendenLoterij en het Vrouwen van het Rijksmuseum Fonds, 2023
Portret van Moses ter Borch als tweejarig kind
Gesina ter Borch (1633–1690)
Olieverf op doek, 1667–1669
Moses ter Borch kwam om in de Tweede Engelse Oorlog toen hij 22 jaar was. Als aandenken en eerbetoon schilderde zijn oudere zus Gesina hem kort daarna als tweejarige. Hij roert de trom, omgeven door speelgoedwapentuig dat verwijst naar de deugden moed en vaderlandsliefde. Als kleuter was hij al onverschrokken, lijkt de boodschap te zijn.
Aankoop uit het Vrouwen van het Rijksmuseum Fonds, 2024
Portret van Francesca Riozzi-Gualano (1862-1946)
Georgine ('Geo') Schwartze (1854-1935)
Carrara marmer, ca. 1885
Francesca Riozzi, hier geportretteerd door de beeldhouwster Georgine Schwartze, draagt de traditionele dracht van haar geboortestreek Lazio (Italië). Hoewel minder gebruikelijk als thema voor beeldhouwers, was het geïdealiseerde bucolische landleven, dat door dit portret wordt opgeroepen, zeer populair onder 19de-eeuwse schilders, onder wie Georgine’s zuster, Thérèse. Beiden deelden een atelier in hun huis aan de Amsterdamse Prinsengracht.
Aankoop uit het Vrouwen van het Rijksmuseum Fonds, 2023
Metamorphosis insectorum Surinamensium
Maria Sibylla Merian (1647–1717)
Boek met perkamenten, blindgedrukte band; ingebonden, met de handgekleurde etsen, 1705
Kunstenaar en onderzoeker Maria Sibylla Merian en haar dochter Dorothea vertrokken in 1699 naar Suriname om insecten te bestuderen. Op basis van hun eigen observaties, en kennis van oorspronkelijke bewoners en tot slaaf gemaakte mensen, publiceerde Merian dit boek. Het bevat 60 handgekleurde gravures van onder meer de metamorfose van rups tot vlinder.
Aankoop met steun van de VriendenLoterij, het Vrouwen van het Rijksmuseum Fonds, en de nalatenschap van mevrouw S.L.R. Zimmerman-Taylor en mevrouw drs. M.C.E. Aarts
Portret van Madeleine Eulalie Land (1912–1991)
Wilhelmina Drupsteen (1880–1966)
Aquarel en potlood op papier, 1919
Drupsteen tekende dit sprekende portret van Madeleine Land in 1919, het jaar waarin Nederlandse vrouwen actief kiesrecht verkregen. Land behoorde zo tot de eerste generatie Nederlandse meisjes die zouden kunnen stemmen zodra ze volwassen werden. Drupsteen stond in haar tijd bekend om haar werk voor de vrouwenbeweging. Het is goed mogelijk dat Lands ouders haar daarom kozen als portrettist van hun oudste dochter, wiens verdere leven tekenend zou zijn voor de vergrootte mogelijkheden die vrouwen – hetzij uit gegoede milieus – konden aangrijpen dankzij de eerste feministische golf. Land zou later een lange carrière als kinder- en schoolarts hebben.
Aankoop uit het Vrouwen van het Rijksmuseum Fonds, 2024
