Kikkers en Kaaskoppen

Over het project

Dit project verzamelt, onderzoekt en analyseert de verschillende manieren waarop Nederlanders in beeld worden gebracht in buitenlandse spotprenten. Wat zijn - vanuit een buitenlands perspectief - de nationale karakteristieken van de Nederlander? Welke fysieke eigenschappen, politieke stellingname, gewoontes en temperament worden gezien als typisch Nederlands? Een corpus wordt samengesteld van Engelse, Franse, Duitse, Belgische, Amerikaanse en Japanse spotprenten waarin de Nederlander wordt gestereotypeerd. De voorstelling wordt geanalyseerd binnen de historische en culturele context waarin de prent is vervaardigd.

Doel van het project

Wat typeert de Nederlander? Wij roepen zelf al snel eigenschappen als tolerant, recht door zee en ondernemend als typisch Nederlands. Maar wanneer het gaat over de Nederlandse identiteit is het leerzaam om eens niet naar ons zelfbeeld te kijken maar om te onderzoeken hoe anderen over ons denken. Deze studie sluit aan op de recente populariteit van het thema identiteit, maar dan gezien vanuit een nieuw perspectief. Juist nu, in deze tijd waarin we zelf kritisch kijken naar de rol van Nederland in het verleden is het instructief om een beeld te vormen van de verschillende meningen in het buitenland over Nederland. Wij hebben onze vooroordelen over buitenlanders al klaar liggen, maar wat vonden zij nou echt van ons? Het eindresultaat van dit onderzoek is een publicatie.

Gerelateerde publicaties

• W. Cilleßen, Krieg der Bilder: Druckgraphik als Medium politischer Auseinandersetzung im Europa des Absolutismus, Berlijn 1997
• S. Elpers, Hollandser dan kaas. De geschiedenis van Frau Antje, Amsterdam 2009.
• E. Koolhaas-Grosfeld, De ontdekking van de Nederlander in boeken en prenten rond 1800, Zutphen 2010
• J. Leerssen, Spiegelpaleis Europa: Europese cultuur als mythe en beeldvorming, Nijmegen 2011
• S. Meyer, Die Ikonographie der Nation: Nationalstereotype in der englischen Druckgraphik des 18. Jahrhunderts, Münster/New York/München/Berlijn 2003
• D. Sturkenboom, ‘Understanding Emotional Identities The Dutch Phlegmatic Temperament as Historical Case-Study’. In: BMGN Low Countries Historical Review, 129 (2014), pp. 163-191.

Gerelateerde evenementen

Mogelijk zal er een presentatie van de spotprenten worden georganiseerd in de vijf hoekzaal kabinetten in het Rijksmuseum.