Voortdurende crisis 1934-1935

• Voortdurende crisis 1934-1935
• De eindelooze crisistrein (titel op object)

NG-2002-2-J

Op een lange trein staat op elke wagon een jaartal, eindigend met het jaar '1934', daarvoor '1933', '1932', enzovoorts. Bij een overweg kijkt een man verdrietig naar de langsrijdende trein. Spotprent 'De eindelooze crisistrein' gemaakt voor de Haagse Post van 29 december 1934.

• signatuur, rechtsonder: ‘P. van der Hem’
• titel, onder: ‘"Zou dat nu Eindelijk de Laatste Wagon Wezen?"’
• titel, boven: ‘DE EINDELOOZE CRISISTREIN’

- Haagse Post, 29 december 1934. - P.J. Oud, Staatkundige vormgeving in Nederland. 1840-1940 I (11e herziene druk, Assen 1997). - R. Aerts, e.a., Land van kleine gebaren. Een politieke geschiedenis van Nederland, 1780-1990 (Nijmegen 1999). - J.J. Woltjer, Recent verleden. De geschiedenis van Nederland in de twintigste eeuw (Amsterdam 1992). - J. Charité en A.J.C.M. Gabriëls (red.), 'Colijn' in: Biografisch woordenboek van Nederland II ('s-Gravenhage 1994) 98-103.

tekenaar: Piet van der Hem (eigenhandig gesigneerd), Nederland

1934-12

potlood, pen en penseel in zwart, zwart krijt, correcties in witte dekverf

hoogte 430 mm x breedte 320 mm

De prent gaat over de crisis in Nederland van de jaren dertig, die begon in 1929 na de crash van Wallstreet. Vele banken gingen hierbij failliet, land na land moest de gouden standaard loslaten, de internationale handel schrompelde ineen en de werkeloosheid nam fors toe. Ook Nederland ontkwam hier niet aan. Als eerste was in 1930 de agrarische sector aan de beurt. Vervolgens ondervonden ook de industrie, handel en nijverheid grote hinder van de dalende internationale handel. Om de crisis te bestrijden werd het klassiek-liberale pleidooi van de regering Ruys de Beerenbrouck zo veel mogelijk los gelaten en steunmaatregelen voor onder andere werkelozen in het leven geroepen. Hier tegenover stonden grote bezuinigings maatregelingen en een loonsverlaging van ambtenaren. Dit had de muiterij op De Zeven Provinciën (februari 1933) tot gevolg, waardoor de regering vervroegde verkiezingen uitschreef en Colijn met zijn 'nationale crisiskabinet' het roer overnam. Ook hij kon geen einde maken aan de crisis die pas in de winter van 1935 en 1936 haar hoogtepunt zou bereiken (meer dan twintig procent van de mannelijke beroepsbevolking is dan werkeloos). In september 1936 gaat de regering alsnog over de gulden los te koppelen van de gouden standaard (deflatie), waardoor de economie in snel tempo opkrabbelt. De prent verwijst dus naar de crisis. In dezelfde Haagse Post (29 december) verscheen een artikel waar het afgelopen jaar overzien werd. De schrijver was overtuigd dat de crisis in 1934 op haar hoogtepunt zou zijn, omdat in 1933 alles erop wees dat het langzaam aan weer beter zou gaan

erven Piet van der Hem

- Haagse Post, 29 december 1934. - P.J. Oud, Staatkundige vormgeving in Nederland. 1840-1940 I (11e herziene druk, Assen 1997). - R. Aerts, e.a., Land van kleine gebaren. Een politieke geschiedenis van Nederland, 1780-1990 (Nijmegen 1999). - J.J. Woltjer, Recent verleden. De geschiedenis van Nederland in de twintigste eeuw (Amsterdam 1992). - J. Charité en A.J.C.M. Gabriëls (red.), 'Colijn' in: Biografisch woordenboek van Nederland II ('s-Gravenhage 1994) 98-103.

Als u naar dit object wilt verwijzen, gebruik dan de duurzame URL:

https://id.rijksmuseum.nl/200417018