Triton

Triton

BK-2024-85

Een Triton met expressieve gezichtsuitdrukking, die een vis met opengesperde bek vastklemt met zijn handen en tussen zijn benen, terwijl hij staat op een ‘drijvende’ kinkhoorn. Het betreft het eigenhandige model van Bernini voor de centrale figuur in zijn Fontana del Moro op Piazza Navona in Rome. Het beeld heeft een zeer dynamische uitstraling door de torsie in het gespierde lichaam en zijn voorwaarts stappende beweging. Varend op zijn enorme schelp – in de denkbeeldige richting van de grote Fontana dei quattro fiumi midden op de piazza – wordt hij voortgestuwd door een imaginaire wind die de lokken en de baard van het zeewezen vanachteren doet opwaaien. De grote tegenspartelende vis (‘dolfijn’) in de greep van de Triton suggereert een enorme krachtsinspanning, die in de uitgevoerde fontein nog wordt versterkt door het water dat uit de bek van het dier spuit.

A. Muñoz, ‘La scultura barocca a Roma, III (L’esotismo)’, Rassegna d’arte 4 (1917), nrs. 3-4, pp. 68-80, spec. p. 78; R. Wittkower, Bernini, the sculptor of the Roman Baroque, Milaan 1990, p. 273; C. Avery, Bernini. Genius of the Baroque, Londen 1997, pp. 204–206, afb. 294; C. Avery, ‘The history of Bernini’s Fountain of the Moor’, in A. Butterfield (red.), Bernini. The modello for the Fountain of the Moor, New York (Salander-O’Reilly) 2002, pp. 11-28, spec. p. 26, afb. 11; F. Petrucci, ‘Le collezioni berniniane di Flavio Chigi, tra il Casino alle Quattre Fontane e la villa Versaglia’, in C. Benocci (red.), I Giardini Chigi tra Siena e Roma dal Cinquecento agli inizi dell’Ottocento, Siena 2005, pp. 191-208, p. 203; A. Villani, ‘I bozzetti di Gian Lorenzo Bernini nella collezione Chigi’, Miscellanea Bibliothecae Apostolicae Vaticanae 15 (2008), pp. 421-495, pp. 439, 443, 444, afb. 1; Cat. New York, The Metropolitan Museum of Art & Fort Worth, Kimble Art Museum, Bernini. Sculpting in clay (C.D. Dickerson, A. Sigel & I. Wardropper, red.), New York 2012, p. 382 (nr. 14, noot 1); A. Bacchi, Gian Lorenzo Bernini: the modelli for the Triton of Piazza Navona, München 2022 (privately printed); F. Scholten & G. Swoboda (eds.), Caravaggio – Bernini. Early Baroque in Rome, Vienna & Amsterdam 2019, no. 44

beeldhouwer: Gian Lorenzo Bernini, Rome

1653

terracotta

hoogte 72 cm x breedte 0 cm x diepte 0 cm

Bruikleen van een particulier

Publiek domein

A. Muñoz, ‘La scultura barocca a Roma, III (L’esotismo)’, Rassegna d’arte 4 (1917), nrs. 3-4, pp. 68-80, spec. p. 78; R. Wittkower, Bernini, the sculptor of the Roman Baroque, Milaan 1990, p. 273; C. Avery, Bernini. Genius of the Baroque, Londen 1997, pp. 204–206, afb. 294; C. Avery, ‘The history of Bernini’s Fountain of the Moor’, in A. Butterfield (red.), Bernini. The modello for the Fountain of the Moor, New York (Salander-O’Reilly) 2002, pp. 11-28, spec. p. 26, afb. 11; F. Petrucci, ‘Le collezioni berniniane di Flavio Chigi, tra il Casino alle Quattre Fontane e la villa Versaglia’, in C. Benocci (red.), I Giardini Chigi tra Siena e Roma dal Cinquecento agli inizi dell’Ottocento, Siena 2005, pp. 191-208, p. 203; A. Villani, ‘I bozzetti di Gian Lorenzo Bernini nella collezione Chigi’, Miscellanea Bibliothecae Apostolicae Vaticanae 15 (2008), pp. 421-495, pp. 439, 443, 444, afb. 1; Cat. New York, The Metropolitan Museum of Art & Fort Worth, Kimble Art Museum, Bernini. Sculpting in clay (C.D. Dickerson, A. Sigel & I. Wardropper, red.), New York 2012, p. 382 (nr. 14, noot 1); A. Bacchi, Gian Lorenzo Bernini: the modelli for the Triton of Piazza Navona, München 2022 (privately printed); F. Scholten & G. Swoboda (eds.), Caravaggio – Bernini. Early Baroque in Rome, Vienna & Amsterdam 2019, no. 44

Als u naar dit object wilt verwijzen, gebruik dan de duurzame URL:

https://id.rijksmuseum.nl/200879721