Tijdontstekingsmechanisme en model van een torpedo

Robert Fulton (eigenhandig gesigneerd), 1810

Tijdontstekingsmechanisme in een rond messing huis, aan één kant afgesloten met een blinde flens met leren pakking waarop een opschrift. Het tijdontstekingsmechanisme zelf bestaat uit een vuursteenslot met uurwerk. De haan, die door de slagveer op de tuimelaar in de voet voortdurend onder spanning wordt gehouden, wordt teruggehouden door een hefboom (de stang) die in een haak aan de kop van de haan is gesmeed; zo zijn tuimelaar en stang gescheiden. De stang wordt op zijn plaats gehouden met een verlengstuk dat rust op een schijf met een inkeping. Deze schijf is op een veerton gemonteerd en draait onder invloed van het uurwerk: als de inkeping het verlengstuk van de stang bereikt, kantelt deze en wordt de haan losgelaten. In de zijde van het huis is een blokkeermechanisme aangebracht: een pen die door de zijde steekt drukt een veer tegen een tandwiel aan de voet van de veerton en blokkeert zodoende het uurwerk. De pen wordt door de veer naar buiten geduwd, maar kan op zijn plaats gehouden worden door een stang door twee ogen buiten op het huis aangebracht; deze stang ontbreekt. Dit blokkeermechanisme had tot doel dat het uurwerk in beweging gebracht kon worden door de stang te verwijderen. Het zundgat bevindt zich in de bodem van het huis en komt achter uit, waar het geheel op een torpedo gemonteerd werd. De torpedo, door het houten model gestalte gegeven, is een cilinder met afgeronde uiteinden en een rechthoekige kist (een drijver) bovenop. Op één van de ronde uiteinden is het ontstekingsmechanisme aangegeven, het slot en uurwerk met inkt getekend. Een tweede, aparte drijver in de vorm van een rechthoekige kist is met een lijn aan de torpedo verbonden, alsook een harpoen. Het aangevallen schip werd geharpoeneerd en trok dan zelf door haar voortgang door het water de torpedo onder zich.

  • Soort kunstwerkdemonstratiemodel
  • ObjectnummerNG-MC-1131
  • Afmetingenkist: hoogte 17,3 cm x breedte 28,5 cm x diepte 26,4 cm, torpedo: hoogte 7,5 cm x breedte 17,5 cm x diepte 5 cm, plastic bak depotverpakking: hoogte 25,8 cm x breedte 50,5 cm x diepte 38,5 cm, drijver: hoogte 2 cm x breedte 11 cm x diepte 3,3 cm, mechanisme: hoogte 10,7 cm x diameter 22,1 cm
  • Fysieke kenmerkenhout, messing, ijzer

Robert Fulton

Time Fuse in a Box and a Model of a Torpedo

New York (city), 1810

Inscriptions

  • inscription, on the leather gasket:Thick white lead mixed with / oil to be rubbed on each side of / this leather and between the brass / plates, then when screwed tight / It will keep out the water,- / Robt Fulton / New York June 11 / 1810
  • inscription, on the torpedo model:Torpedo. 1810. A copper case three feet seven / inches long one foot diameter / to contain about 200 pounds / of powder
  • inscription, on the torpedo model:A pine box filled with cork / and tied to the copper case, to / render it with its powder and / lock, not more than two or three / pounds heavyer than salt water
  • inscription, on the float of the model:A pine box to hold cork, and / be from 10 to 12 pounds lighter / than sea water, this box floats / on the surface and prevents / the Torpedo sinking more than / the depth of the [...] / connecting line.

Provenance

…; donated by the daughter of Anthony Cornelis Twent (1771-1852) to the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, 1863;1A. Lemmers (ed.), Maritime Technology from the Rijksmuseum Amsterdam: Multimedia Catalogue of the Dutch Navy Model Collection 1698-1889, coll. cat. Amsterdam (Rijksmuseum) 1995, no. MC-1131. transferred to the museum, 1883

Object number: NG-MC-1131

Entry

Time fuse in a round brass casing, closed off on one side with a blind flange, made watertight by means of a leather gasket bearing an inscription. The time fuse itself is a flintlock with a clockwork mechanism. The cock, which has the tumbler in the foot on which the mainspring exerts constant pressure, is held back by a lever (the sear) gripped by means of a hook at the top; thus sear and tumbler are separate. The sear is held in place with an extension on a round plate with an indentation. The plate is mounted on a spring drum and turned by the clockwork mechanism: when the indentation reaches the extension of the sear, the cock is released. In the side of the casing, a locking mechanism is mounted: a pin through the side pushes a spring which stops a toothed wheel at the base of the drum from turning, thus locking the clockwork. The pin is pushed outward by the spring, but can be held in place by a blocking pin going through two eyes on the outside of the casing; the blocking pin is missing. The idea was to be able to set the time mechanism in motion by removing the blocking pin. The vent is located in the bottom of the casing and comes out at the rear, where the fuse is designed to be mounted on a torpedo. The torpedo, as shown by the wooden model, is a cylinder with round ends and with a box (float) on top. The fuse is mounted on one of the round ends, the lock is drawn in ink. A second, separate float is attached to the torpedo with lines, as is a harpoon. The ship under attack was to be harpooned with a gun and its motion through the water would draw the torpedo underneath it.

The time fuse and model of the torpedo were the property of Rear Admiral Anthony Cornelis Twent (1771-1852) and were donated to the Navy Model Room by his daughter in 1863. During his stay in France between 1796 and 1804, Robert Fulton (1765-1815) designed the torpedo together with a submarine.

The time fuse was inspired by a design by David Bushnell. His first torpedoes were built in the United Kingdom in 1804, however, and used in the attack on Boulogne on 2 October 1804, with little success. Fulton demonstrated the torpedo again on 15 October 1804 by blowing up the brig Dorothea in Deal Harbour; however, a subsequent second attack on the French proved no more successful than the first. Fulton offered his invention to the Batavian government in 1805, but was turned down. He received £ 15,000 from the British government for his efforts and left for the United States in 1806. In 1809, the British used the time fuse in an attack on Flushing, where the British Captain Thomas Johnson attached one to the pier; the fuse did not go off and was recovered by the Dutch, and is now in the collection of the Flushing Municipal Museum.

Literature

R. Fulton, Torpedo War and Submarine Explosions, New York 1810; J.M. Obreen et al., handwritten inventory list for items 944 to 1431, 1884, manuscript in HNA 476 RMA, inv. no. 1089, no. 1131; J.B. Kist, ‘Iets in verband met het tijdonstekingsmechanisme van Robert Fultons harpoentorpedo in het Rijksmuseum’, Bulletin van het Rijksmuseum 15 (1967), no. 3, pp. 82-90; A. Roland, Underwater Warfare in the Age of Sail, Ontario 1978, pp. 121 ff; J.B. Kist, ‘Robert Fulton’s harpoontorpedo’, in Proceedings of the Ninth Triennial Congress of the International Association of Museums of Arms and Military History, Washington 1981, pp. 237-40; J.B. Kist, ‘Een helse machine’, in H. Stevens (ed.), The Art of Technology: The Navy Model Collection in the Amsterdam Rijksmuseum, Amsterdam/Wormer 1995, pp. 42-43; P. Kirsch, Fireship: The Terror Weapon of the Age of Sail, Barnsley 2009, pp. 217, 219; A.J. Hoving, Message in a Model: Stories from the Navy Model Room of the Rijksmuseum, Florence, OR 2013, pp. 122-23

Citation

J. van der Vliet, 2016, 'Robert Fulton, Time Fuse in a Box and a Model of a Torpedo, New York (city), 1810', in J. van der Vliet and A. Lemmers (eds.), Navy Models in the Rijksmuseum, online coll. cat. Amsterdam: https://data.rijksmuseum.nl/200474030

(accessed 6 December 2025 19:32:38).

Footnotes

  • 1A. Lemmers (ed.), Maritime Technology from the Rijksmuseum Amsterdam: Multimedia Catalogue of the Dutch Navy Model Collection 1698-1889, coll. cat. Amsterdam (Rijksmuseum) 1995, no. MC-1131.