Aan de slag met de collectie:
De Sint-Elisabethsvloed
Meester van de Heilige Elisabeth-Panelen, ca. 1490 - ca. 1495
In de nacht van 19 november 1421 – de naamdag van de heilige Elisabeth – overstroomden grote delen van Holland. Vooral de omgeving van Dordrecht werd door deze ramp zwaar getroffen: 23 dorpen gingen ten onder en 2000 mensen vonden de dood. De nabestaanden lieten later een altaarstuk maken. Op de buitenpanelen werd de ramp afgebeeld, met rechts de dijkdoorbraak en links het veilige Dordrecht.
- Soort kunstwerkschilderij
- ObjectnummerSK-A-3147-B
- Afmetingendrager: hoogte 127,5 cm x breedte 110,5 cm x hoogte 126 cm (painted surface) x breedte 109 cm (painted surface)
- Fysieke kenmerkenolieverf op paneel
Ontdek verder
Identificatie
Titel(s)
- De Sint-Elisabethsvloed
- Buitenzijde van de rechter vleugel van een altaarstuk met de Sint Elisabethsvloed, 18-19 november 1421, met de dijkbreuk bij Wieldrecht
- De Sint Elisabethsvloed, 18-19 november 1421 met de stad Dordrecht op de achtergrond (voormalige titel)
Objecttype
Objectnummer
SK-A-3147-B
Beschrijving
De Sint Elisabethsvloed, watersnood op 18-19 november 1421. Het door de ramp getroffen landschap in vogelvlucht. Rechtsboven de dijkdoorbraak. Op de voorgrond en op het middenplan proberen mensen zichzelf en hun bezittingen in boten te redden, in het water drijven de lichamen van verdronken mensen en vee. Buitenzijde van het rechterpaneel, maakt deel uit van twee panelen, aan weerszijden beschilderd met voorstellingen uit het leven van de heilige Elisabeth van Hongarije (1207-31) en de Sint Elisabethsvloed 18-19 november 1421 (SK-A-3145/46 en SK-A-3147A/B).
Opschriften / Merken
inscriptie: ‘drijmelen (Drimmelen) // int moer[?] // almonde // de swalu (Zwaluwe) // munster kerc // dubbelmond (Dubbelmonde) // wieldrecht // maes (Maas) // almcvoet (Almsvoet) // strien (Strijen) // cillershoec (Cillaarshoek) // de dubbel (the river Dubbel) // alloeissen (Alloysen) // maesdam (Maasdam) // de we (de Wey) // de hoec (Puttershoek) // de mijl (de Mijl) // soeneken…er[?]’
Onderdeel van catalogus
Vervaardiging
Vervaardiging
- schilder: Meester van de Heilige Elisabeth-Panelen, Noordelijke Nederlanden
- schilder: anoniem, Dordrecht (mogelijk)
Datering
ca. 1490 - ca. 1495
Zoek verder op
Materiaal en techniek
Fysieke kenmerken
olieverf op paneel
Afmetingen
drager: hoogte 127,5 cm x breedte 110,5 cm x hoogte 126 cm (painted surface) x breedte 109 cm (painted surface)
Dit werk gaat over
Onderwerp
Plaats
Verwerving en rechten
Credit line
Aankoop met steun van de Vereniging Rembrandt
Verwerving
aankoop 1933-12
Copyright
Herkomst
See the provenance for SK-A-3145.
Opmerkingen
Deze herkomstzin is geformuleerd met een speciale focus op de periode 1933-45 en zou daarom nog onvolledig kunnen zijn. Er kan aanvullende herkomstinformatie in het museum aanwezig zijn. Indien het object een mogelijk niet-heldere of incomplete herkomst heeft voor de periode 1933-45, ontvangt het museum graag aanvullende informatie met betrekking tot de Tweede Wereldoorlog-periode.
Documentatie
- Liesbeth M. Helmus, Het altaarstuk met de Sint Elisabethsvloed uit de Grote Kerk van Dordrecht. De oorspronkelijke plaats en de opdrachtgevers, uit: Oud Holland, 105, 1991, 2, pagina pp. 127-139(zie: http://www.jstor.org/stable/42711319)
- G. Simpson, The Pine Standard Chest in St Margaret's Church, King's Lynn, and the Social and Economic Significance of the Type, in: King's Lynn and the Fens: medieval art, architecture and archaeology, British Archaeological Association Conference Transactions XXXI (2008), p. 60, fig. 5
- Inzoomer object op zaal, 2013 (Nederlands/English).
- "’So grot overvlot der watere’. Een bijdrage in het moderne multidisciplinaire onderzoek naar de St. Elisabethsvloed en de periode die daaraan vooraf ging”/ P. Cleveringa e.a. - In: Holland 36/3 (2004), pp. 162-180.
- Strijd tegen het water / In: 20 Eeuwen Nederland en de Nederlanders - Waanders Uitgevers 1998, afl. 1, pag. 12.
- De Elisabethsvloed en het altaar van de Wieldrechtenaren in de Grote Kerk van Dordrecht / Liesbeth M. Helmus - In: Kwartaal & Teken 18/1992 (verkorte en aangepaste versie van 1991-nr. 2).
- De waterstaat/ Tom van der Meer - In: Rijksmuseum Kunstkrant, jrg. 25, maart-april 1999, nr. 2, pag.4-10.
- De watersnood van 1421 / Jean Baptist Bedaux - In: Vitrine: museummagazine 3/95, pag. 13.
Gerelateerde objecten
Gerelateerd
Duurzaam webadres
Als u naar dit object wilt verwijzen, gebruik dan de duurzame URL:
Vragen?
Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!
Master of the St Elizabeth Panels
Outer Right Wing of an Altarpiece with the St Elizabeth’s Day Flood, 18-19 November 1421, with the Broken Dike at Wieldrecht
Northern Netherlands, ? Dordrecht, c. 1490 - c. 1495
Inscriptions
- inscription, inscribed throughout the painting:drijmelen (Drimmelen) // int moer[?] // almonde // de swalu (Zwaluwe) // munster kerc // dubbelmond (Dubbelmonde) // wieldrecht // maes (Maas) // almcvoet (Almsvoet) // strien (Strijen) // cillershoec (Cillaarshoek) // de dubbel (the river Dubbel) // alloeissen (Alloysen) // maesdam (Maasdam) // de we (de Wey) // de hoec (Puttershoek) // de mijl (de Mijl) // soeneken…er[?]
Technical notes
The original support, which has been sawn through crosswise, consists of four vertically grained oak planks (29, 24.5, 29.4 and 27.5 cm). It has been planed down to approx. 0.1-0.2 cm and transferred to a new panel, which is covered by a zinc plate. The white ground must have been applied in the frame. There are unpainted edges approx. 0.5-1 cm wide and remains of a barbe on all sides (painted surface: 126 x 109 cm). The underdrawing was made with a brush. It is a line drawing only, and some of the lines are remarkably thick. There is no hatching. The underdrawing was made rapidly, but not all the forms were prepared. There are considerable departures from the underdrawing in the painted landscape. The positions of towns and clumps of trees were often altered, and the shapes of church towers were changed. It can clearly be seen in the foreground that the figures and animals were only added later, for they were not prepared in the underdrawing and the landscape runs beneath them. The breached dike at top right was originally planned differently, being underdrawn further to the right. The paint layers were applied rather thickly. Most of the figures were not reserved, but were painted on top of the underlying paint layers. The rather rough painting technique can be described as primitive.
Scientific examination and reports
- infrared reflectography: J.R.J. van Asperen de Boer, RKD, nos. AB 1167:3-1170:18, 18 juni 1990
- infrared reflectography: M. Wolters / M. Leeflang [2], RKD/RMA, no. RKDG369, 10 april 2006
- condition report: W. de Ridder, RMA, 19 april 2006
- dendrochronology: P. Klein, RMA, 27 september 2006
Literature scientific examination and reports
Helmus 1991, pp. 133-34
Condition
Poor. There are discoloured retouchings along the joins and a heavily discoloured varnish, which is matte in the retouchings
Conservation
- See SK-A-3145.
Provenance
See the provenance for SK-A-3145.
Object number: SK-A-3147-B
Credit line: Purchased with the support of the Vereniging Rembrandt
The artist
Biography
Master of the St Elizabeth Panels (active 1490-1510)
The Master of the St Elizabeth Panels is an anonymous artist who owes his name to four panels in the Rijksmuseum, including scenes of the St Elizabeth’s Day flood of 18-19 November 1421 (SK-A-3145, SK-A-3146, SK-A-3147-A, SK-A-3147-B). Although they were once attributed to the Master of Rhenen, so called after The Conquest of Rhenen by John II of Cleves in 1499 (SK-A-1727), Buijsen convincingly demonstrated in 1988 that there were in fact two separate artists at work. Since the flood panels were made for the Grote Kerk in Dordrecht, this painter may have lived there. Nothing is known about the St Elizabeth Master, and no other paintings can be attributed to him.
References
Hoogewerff I, 1936, pp. 498-509, V, 1947, p. 116; Buijsen 1988; Helmus 1991; Van der Sterre in Turner 1996, XX, pp. 754-55, 760
(M. Wolters)
Entry
See SK-A-3145.
Collection catalogues
See SK-A-3145.
Citation
M. Wolters, 2010, 'Meester van de Heilige Elisabeth-Panelen, Outer Right Wing of an Altarpiece with the St Elizabeth’s Day Flood, 18-19 November 1421, with the Broken Dike at Wieldrecht, Northern Netherlands, c. 1490 - c. 1495', in J.P. Filedt Kok (ed.), Early Netherlandish Paintings, online coll. cat. Amsterdam: https://data.rijksmuseum.nl/200109491
(accessed 6 December 2025 20:35:40).