Aan de slag met de collectie:
Model van het droogdok te Vlissingen
's Lands Werf Vlissingen (mogelijk), ca. 1783
Het droogdok te Vlissingen, model, ca. 1783. Vlissingen was (vanaf 1705) de eerste Nederlandse havenstad met een droogdok. Wanneer een schip gerepareerd moest worden, werd het met hoog tij het dok binnengevaren en met palen gestut. Vervolgens werden de sluisdeuren gesloten en bij laag tij spuide men het water het dok uit. Met een door paarden aangedreven watermolen werd het laatste restant weggepompt. Op de vloer van het dok en op het dek van het schip ligt scheepstimmergereedschap.
- Soort kunstwerkdemonstratiemodel
- ObjectnummerNG-MC-2
- Afmetingencapsule: hoogte 55 cm x breedte 159 cm x diepte 70 cm, model: hoogte 59 cm x breedte 149,5 cm x diepte 45,5 cm
- Fysieke kenmerkenhout, messing en touw
Identificatie
Titel(s)
Model van het droogdok te Vlissingen
Objecttype
Objectnummer
NG-MC-2
Beschrijving
Gepolychromeerd constructiemodel van een droogdok met daarin een driemaster. De wanden zijn open, zodat de heifundering te zien is; aan één zijde is de vloer weggelaten, waardoor het onderliggende lattenwerk zichtbaar wordt. Eén eind is voorzien van gebogen sluisdeuren, bediend met palen aan kaapstanders, en aan weerszijden een spui. Het andere eind is dicht en heeft ook twee spuien. De spuien worden bediend met hijsschroeven. Het dok verbreedt naar achteren en aan weerszijden leiden trappen naar beneden. Het scheepsmodel is een gepolychromeerd mallenmodel, de huid onder het barkhout weggelaten, en met een schematisch aangegeven dicht dek. De masten zijn afgezaagd. Het schip heeft een gewrongen spiegel, hol wulf, hek van één verdieping versierd met snijwerk en zijgalerijen van één verdieping. Op de vloer van het dok en het dek van het schip ligt een grote hoeveelheid scheepstimmergereedschap.
Opschriften / Merken
opschrift, op de spiegel van het scheepsmodel: ‘VERWAGT HERSTEL’
Onderdeel van catalogus
Vervaardiging
Vervaardiging
- modelmaker: 's Lands Werf Vlissingen (mogelijk), Vlissingen (mogelijk)
- naar ontwerp van John Perry, onbekend
Datering
ca. 1783
Zoek verder op
Materiaal en techniek
Fysieke kenmerken
hout, messing en touw
Afmetingen
- capsule: hoogte 55 cm x breedte 159 cm x diepte 70 cm
- model: hoogte 59 cm x breedte 149,5 cm x diepte 45,5 cm
Toelichting
Het droogdok in Vlissingen, het eerste droogdok in Nederland, werd in 1704-1705 gebouwd onder toezicht van dokmeester Jacob de Roo naar ontwerp van de Engelsman John Perry (1670-1733). Het liep vol en leeg met behulp van het tij; eenmaal leeg werd het droog gehouden door middel van kettingpompen aangedreven door paarden. De sluisdeuren waren echter te smal en te laag, waardoor het noodzakelijk was bij het dokken het natte dok erbuiten zover te legen, dat de daarin liggende schepen niet meer vlot konden blijven. Het werd na 1756 niet meer gebruikt en raakte in verval; pas na veel uitstel is het in de jaren 1836-1837 hersteld. De sluisdeuren werden toen vervangen door een schipdeur en het dok werd voorzien van een stoommachine. Hoewel sinds 1964 een Rijksmonument, werd het 'dokje van Perry' in 1974 volgestort. In 2010 is het weer uitgegraven en is begonnen met restauratiewerkzaamheden.
Dit werk gaat over
Onderwerp
Plaats
Tentoonstellingen
Verwerving en rechten
Copyright
Herkomst
...; transferred from the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, to the museum, 1883
Documentatie
A.E. Tromp, 'Aanleg en gemaakte veranderingen aan het dok der Marine te Vlissingen en de daar voor liggende grote zeesluis, met vermelding van belangrijke bijzonderheden der constructie en andere', Verhandelingen en berigten betrekkelijk het zeewezen (1851), p. 531 ff., 791 ff. H.G. van Grol, De geschiedenis der oude havens van Vlissingen, alsmede de invloed van Oranje op hare verdere ontwikkeling, Vlissingen 1931, p. 59.
Gerelateerde objecten
Onderdelen
Gerelateerd
Duurzaam webadres
Als u naar dit object wilt verwijzen, gebruik dan de duurzame URL:
Vragen?
Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!
's Lands Werf Vlissingen (possibly), after John Perry
Model of the Dry Dock at Flushing
? Flushing, unknown, c. 1783
Inscriptions
- inscription, on the ship’s taffrail:VERWAGT HERSTEL
Conservation
- P. Borst, 1976: restored
- Richard Schoevaart, oktober 1998: cleaned; minor repairs; retouched
Provenance
...; transferred from the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, to the museum, 1883
Object number: NG-MC-2
Entry
Polychromed wooden construction model of a dry dock with a three-masted ship.
The walls are not planked, exposing the pile foundations; half the floor is left off, revealing the timbers underneath. At one end of the model the lock has curved lock gates with balance beams and capstans, and a paddle on either side. The other end is closed and also has two paddles. The paddles are fixed with moveable jack screws. The dock widens towards the back, with stairs leading into it on either side. The ship model is a polychrome bracket model, the planking left off, with closed topsides, a schematic deck and shortened masts. The ship has a round tuck, hollow counter, a single-storey taffrail with carvings and single-storey quarter galleries. On the floor of the dock and the deck of the ship a large number of shipwright’s tools and utensils are displayed.
The dry dock of Flushing was the first dry dock in the Netherlands, designed by the Englishman John Perry (1670-1733) and built from 1704 to 1705 under supervision of Dockmaster Jacob de Roo.1J.M. Obreen, Catalogus der verzameling modellen van het Departement van Marine, The Hague 1858, no. 2. It was a tidal dock, kept dry using horsepowered chain pumps. However, the lock gates were too narrow and too low, necessitating the outlying basin to be emptied to such a low level that the ships could not be kept afloat. The dry dock was not used after 1756 and was not repaired until 1836-37, following long delays.2A model showing the dry dock as it was in 1756 is in the collection of the Zeeuws Maritiem Museum muZEEum in Flushing, inv. no. 2934. During this reparation the lock gates were replaced by a caisson and the dock was equipped with a steam engine. Although graded as a listed building since 1964, the dock was filled in 1974. It was excavated in 2010 and is currently being restored.
Scale unknown.
Literature
A.E. Tromp, ‘Aanleg en gemaakte veranderingen aan het dok der Marine te Vlissingen en de daar voor liggende grote zeesluis, met vermelding van belangrijke bijzonderheden der constructie en andere’, Verhandelingen en berigten betrekkelijk het zeewezen (1851), pp. 531-78, 791-842; J.M. Obreen, Catalogus der verzameling modellen van het Departement van Marine, The Hague 1858, no. 2; H.G. van Grol, De geschiedenis der oude havens van Vlissingen, alsmede de invloed van Oranje op hare verdere ontwikkeling, Flushing 1931; R.M. Haubourdin et al., De physique existentie dezes lands. Jan Blanken, inspecteur-generaal van de waterstaat (1755-1838), exh. cat. Amsterdam (Rijksmuseum) 1987, no. 24; W. Weber, ‘Hetgeen het zwaarste is, moet het zwaarste wegen’. De invloed van de marinewerf op Vlissingen van 1814 tot en met 1868, [Flushing 1995]; J. Reynaert, Tegen de stroom oproeien. Scheepsbouw bij de Zeeuwse admiraliteit tijdens de eerste helft van de 18de eeuw, Gent 2007 (thesis Universiteit Gent), pp. 43-54
Citation
J. van der Vliet, 2016, 'possibly 's Lands Werf Vlissingen, Model of the Dry Dock at Flushing, Flushing, c. 1783', in J. van der Vliet and A. Lemmers (eds.), Navy Models in the Rijksmuseum, online coll. cat. Amsterdam: https://data.rijksmuseum.nl/200314886
(accessed 11 December 2025 22:23:52).Footnotes
- 1J.M. Obreen, Catalogus der verzameling modellen van het Departement van Marine, The Hague 1858, no. 2.
- 2A model showing the dry dock as it was in 1756 is in the collection of the Zeeuws Maritiem Museum muZEEum in Flushing, inv. no. 2934.