Reconstructiemodel van een in Capelle opgegraven eenmastschip

Model van een eenmastschip

NG-MC-999

Vrij grof model van een eenmastschip zonder tuig. Het is een overnaadse platbodem spitsgatter met rechte, vallende stevens. Dekbalken geven een hoofddek aan, en het model heeft een voor- en achterplecht met luiken. Op het achterplecht staat een braadspil, op het voorplecht twee pompbuizen. In het ruim is achter een deel afgeschot. De zeeg loopt op naar beide uiteinden, het model heeft één barkhout. Van het tuig zijn een mastspoor, een masthouder en kettingputtings aangegeven. Het model is een reconstructie van het vaartuig dat op 22 februari 1822 te Capelle in de Langstraat werd ontdekt en vervolgens opgegraven. Het is geheel gemaakt van materiaal van het originele schip. Reconstructiemodel.

opschrift, op de bodem: ‘1822 D 4 M’

• J. de Vries, C.F. van Maanen, S.I.Z. Wiselius en J.P. van Capelle, Verslag nopens het vaartuig op den 22en Februari 1822 in de gemeente Capelle op Langstraat onder den bovengrond ontdekt, Koninklijke Academie van Wetenschappen 1822.
• International Ship Model Exhibition.
• Reinder Reinders, 'Scheepsarcheologie in Nederland', Verantwoord onder water (1989).
• N. Habermehl, 'Cornelis Jan Glavimans (1795-1857), scheepsbouwer en archeoloog', in: J. van de Akker en R. Oosting (red.), Maritiem cultuurlandschap. Inleidingen gehouden tijdens het elfde Glavimans Symposion. Amersfoort, 30 mei 2008 (Amersfoort 2013), pp. 61-69.

modelmaker: toegeschreven aan Scholten, Johannes Petrus, Waalwijk

1822

hout en ijzer

hoogte 25,4 cm x lengte 97 cm x breedte 33,6 cm

Het model is een reconstructie van het vaartuig dat op 22 februari 1822 in Capelle, in de Langstraat (Noord-Brabant) werd ontdekt en vervolgens opgegraven. Mr. J.P. Scholten kreeg bij een bezoek aan de opgraving dit model aangeboden en bood het op zijn beurt aan de koning aan, die het in het Koninklijk Kabinet van Zeldzaamheden te Den Haag plaatste. In 1859 werd het aan de Marinemodellenkamer overgedragen. In 1882 werd het model op de International Ship Model Exhibition te Londen getoond. De ontdekking van het schip leidde tot de eerste maritiem-archeologische opgraving in Nederland. De opgravingen werden door een commissie van de Koninklijke Academie van Wetenschappen beschreven. De operatie werd geleid door de onder-constructeur van Marine C.J. Glavimans, die tot de conclusie kwam dat het vaartuig deel had uitgemaakt van de krijgsmacht te water tegen Geertruidenberg in 1593; het werd waarschijnlijk te Capelle achtergelaten, waar het bij de dijkdoorbraak in 1644 zonk. Glavimans maakte later zelf ook een reconstructiemodel van het inmiddels geheel opgegraven schip (NG-NM-889), dat veel nauwkeuriger is; ook het anker, opgegraven bij de boot, is in de Rijksmuseumcollectie terechtgekomen (NG-NM-890).

Publiek domein

...; Koninklijk Kabinet van Zeldzaamheden, The Hague, 1822;{NHA 476 KKvZ, inv. no. 844, nos. 3.} transferred to the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, 1859;{NHA 476 KKvZ, inv. no. 917, no. 11.} transferred to the museum, 1883

• J. de Vries, C.F. van Maanen, S.I.Z. Wiselius en J.P. van Capelle, Verslag nopens het vaartuig op den 22en Februari 1822 in de gemeente Capelle op Langstraat onder den bovengrond ontdekt, Koninklijke Academie van Wetenschappen 1822.
• International Ship Model Exhibition.
• Reinder Reinders, 'Scheepsarcheologie in Nederland', Verantwoord onder water (1989).
• N. Habermehl, 'Cornelis Jan Glavimans (1795-1857), scheepsbouwer en archeoloog', in: J. van de Akker en R. Oosting (red.), Maritiem cultuurlandschap. Inleidingen gehouden tijdens het elfde Glavimans Symposion. Amersfoort, 30 mei 2008 (Amersfoort 2013), pp. 61-69.

Als u naar dit object wilt verwijzen, gebruik dan de duurzame URL:

https://id.rijksmuseum.nl/200316021