Model van een schroeflichttoestel

Huijgens, H., 1853 - 1856

Vroege stoomschepen schakelden bij gunstige weersomstandigheden over op zeilen. De scheepsschroef, die dan niet werd gebruikt, remde het schip echter af. Dit werd opgelost door de schroef in het schip te hijsen. Dit is een model van zo’n ontkoppelingsmechanisme. Het werd in 1856 aan de Koninklijke Marine aangeboden door Huijgens, die een dergelijk apparaat eerder had gezien op het Britse schip Duke of Wellington.

Soort kunstwerkdemonstratiemodel
ObjectnummerNG-MC-562
Afmetingenhoogte 80,5 cm x breedte 60,2 cm x diepte 25,8 cm
Fysieke kenmerkenhout, messing en touw

Identificatie

Titel(s)
Model van een schroeflichttoestel
Objecttype
Objectnummer
NG-MC-562
Beschrijving
Model van een schroefkoker tussen achtersteven en roersteven, met een deel van de kiel. Het schroeflichttoestel bestaat uit een los frame met een gewone tweebladige schroef, dat in de koker op en neer gehesen kan worden aan een touw, dat loopt over twee schijven boven in de schroefkoker en twee schijven in het schroefraam. De schroef is in een gleuf aan de schroefas verbonden; met de gleuf in verticale positie kan de schroef ontkoppeld worden. Het schroefraam beweegt over verticale rails tegen de achtersteven en de schroefsteven, die zijn voorzien van tanden; hierin vallen pallen van het schroefraam die het terugglijden voorkomen. De pallen kunnen door aan twee touwen te trekken worden teruggehouden, zodat het schroefraam kan zakken. De mik die het draaien van de schroef bij het hijsen belet, is in het schroefraam gemonteerd en wordt door een lange dopsleutel van bovenaf bediend. Het model is zeer gedetailleerd en kan uiteen genomen worden, zodat de samenstelling van de voering, de schroefas etc. bekeken kan worden.
Opschriften / Merken
etiket, op het frame: ‘562’ voormalig inventarisnummer
Onderdeel van catalogus
Catalogusreferentie
- H. Huijgens, Opmerkingen op eene reis naar Engeland betrekkelijk voornamelijk inrigtingen en Schepen, bijzonder die met Stoomvermogen en Waterschroef, & Rapport betreffende verschillende punten op Schroefstoommachinerie betrekking hebbende, MSS in ARA 2.12.01 Min. Marine, Exh. 20/10/1853 N 11.
- J.M. Dirkzwager, 'De introductie van de "waterschroef" in de Nederlandse Marine', Industriële archeologie 3 (1983) nr. 7, p. 80-96.

Vervaardiging

Vervaardiging
- modelmaker: Huijgens, H., Nederland
- naar ontwerp van anoniem, Verenigd Koninkrijk
Datering
1853 - 1856
Zoek verder op

Materiaal en techniek

Fysieke kenmerken
hout, messing en touw
Materiaal
Afmetingen
hoogte 80,5 cm x breedte 60,2 cm x diepte 25,8 cm

Toelichting

Dit model werd in 1856 door H. Huijgens aan de Marine aangeboden. Hij beschreef als eerste in Nederland dit specifieke ontkoppelingsmechanisme van schroef en schroefas, dat hij op het Britse schip de Duke of Wellington had gezien.

Dit werk gaat over

Onderwerp

Verwerving en rechten

Copyright
Publiek domein
Herkomst
...; transferred from the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, to the museum, 1883

Documentatie

- H. Huijgens, Opmerkingen op eene reis naar Engeland betrekkelijk voornamelijk inrigtingen en Schepen, bijzonder die met Stoomvermogen en Waterschroef, & Rapport betreffende verschillende punten op Schroefstoommachinerie betrekking hebbende, MSS in ARA 2.12.01 Min. Marine, Exh. 20/10/1853 N 11.
- J.M. Dirkzwager, 'De introductie van de "waterschroef" in de Nederlandse Marine', Industriële archeologie 3 (1983) nr. 7, p. 80-96.

Duurzaam webadres

Als u naar dit object wilt verwijzen, gebruik dan de duurzame URL:
https://id.rijksmuseum.nl/200315829