Javaanse hommel

• Javaanse hommel
• Oostindische hommel (voormalige titel)

NG-1985-7-1-98

Kleurtekening van een hommel, een jonge hommel, een hommellarf en een hommelsnest in djatihout. Met opschrift. Onderdeel uit het schetsboek van Jan Brandes, dl. 1 (1808), p. 155.

• opschrift, boven: ‘... violacea.’
• opschrift, onder: ‘Julii 23. 1784. O.I. Hommel, maakt in het hout- (jatihout-) werk van de huyzen ronde gaaten, en gangen; en broeyd er zyne jongen uit. Ik heb er gevonden van tweederly geslagt in een gat, met twee loopen of gangen, zo als hier afgebeeld is, de eene zat lings, en de andere regts. Het voedsel tot de jongen smaakt aantrekkelyk (adstringent) zoet en bitter. Daar zyn 2 vliegen, of twee wormen van dezelvfde groote in een gat, en niet zo als ik het hier geteekend heb (zynde zulks met voordragt gedaan, om het onderschied der verandering te zien) anders zoude het uitgaan van de volwasse hommel verhindert worden door de onvolwasse worm die voor in zat. Daar is tweederly soort, de een groot en zwart, de andere soort is klyn en geel op de rug; hun doen is eenerly a. Een byna volwassen jonge hommel b. Een worm die nog niet verandert is in een hommel c. De wand of afschutsel van afknabbelsel of meel van 't hout, is geheel toe. d. Het voedsel geel als wasch, men kan het ook zo als wasch kneeden. Het is een stuk jatihout, dat ik doorgeklooft heb, waar van den ingang e rond is, als of er een snaphaens koogel is doorgegaan. NB De ingang of het gat is altyd van onderen na booven gaande, en niet van booven na onderen; of als het hout overeind staat, zo is het gat aan de zyde.’

tekenaar: Jan Brandes, Jakarta

1784-07-23

waterverf over schets in potlood, penseel in kleuren

hoogte 195 mm x breedte 155 mm

Publiek domein

See the provenance for NG-1985-7-1.

Deze herkomstzin is geformuleerd met een speciale focus op de periode 1933-45 en zou daarom nog onvolledig kunnen zijn. Er kan aanvullende herkomstinformatie in het museum aanwezig zijn. Indien het object een mogelijk niet-heldere of incomplete herkomst heeft voor de periode 1933-45, ontvangt het museum graag aanvullende informatie met betrekking tot de Tweede Wereldoorlog-periode.

Als u naar dit object wilt verwijzen, gebruik dan de duurzame URL:

https://id.rijksmuseum.nl/200224968