Aan de slag met de collectie:
Halfmodel van een rammonitor
Rijkswerf Amsterdam, ca. 1867 - ca. 1869
Gepolychromeerd halfmodel (stuurboord) en blokmodel van een monitor. Het heeft een verticale voorsteven met kipstut, een scherp achterschip, roer met afgerond roerblad; een schroefas van een paar. De originele geschutskoepel ontbreekt; op dek tien smalle dekhuizen en kasten: op de dekopbouw net achter de koepel een brug met roosters dwarsscheeps en een schoorsteen. Op een dekopbouw achter het stuurwiel. Drie masten zijn aangegeven. De zeeg is geheel vlak, de rompvorm is een platbodem. Schaal 1:40 (schaal op model).
- Soort kunstwerkscheepsmodel, werfmodel, halfmodel
- ObjectnummerNG-MC-1270
- Afmetingenhoogte 27,5 cm x breedte 159,5 cm x diepte 19 cm
- Fysieke kenmerkenhout en messing
Identificatie
Titel(s)
Halfmodel van een rammonitor
Objecttype
Objectnummer
NG-MC-1270
Beschrijving
Gepolychromeerd halfmodel (stuurboord) en blokmodel van een monitor. Het heeft een verticale voorsteven met kipstut, een scherp achterschip, roer met afgerond roerblad; een schroefas van een paar. De originele geschutskoepel ontbreekt; op dek tien smalle dekhuizen en kasten: op de dekopbouw net achter de koepel een brug met roosters dwarsscheeps en een schoorsteen. Op een dekopbouw achter het stuurwiel. Drie masten zijn aangegeven. De zeeg is geheel vlak, de rompvorm is een platbodem. Schaal 1:40 (schaal op model).
Opschriften / Merken
- opschrift, rechtsboven, op een stuk papier, in inkt: ‘Voornaamste bepalingen. / [followed by measurements, armament and scale]’
- opschrift, linksboven, op een ovaal zwart label: ‘MONITOR / tijpe / HIJENA.’
- etiket, midden rechts: ‘1270’ voormalig inventarisnummer
Onderdeel van catalogus
Vervaardiging
Vervaardiging
modelmaker: Rijkswerf Amsterdam, Amsterdam
Datering
ca. 1867 - ca. 1869
Zoek verder op
Materiaal en techniek
Fysieke kenmerken
hout en messing
Afmetingen
hoogte 27,5 cm x breedte 159,5 cm x diepte 19 cm
Toelichting
De monitor Hyena, lang 56.76 m, met twee 23 cm kanons, werd in 1869-1870 op de Rijkswerf te Amsterdam gebouwd. De bewapening werd in 1887 gewijzigd naar een 28 cm kanon, een 7.5 cm kanon, twee 3.7 cm kanons en twee 3.7 cm revolver kanons. Zij deed alleen dienst bij de verdediging van de zeegaten; in 1888 uit dienst wegens averij, in 1905 van de sterkte afgevoerd en in 1906 voor de sloop verkocht.
Dit werk gaat over
Persoon
Onderwerp
Verwerving en rechten
Copyright
Herkomst
...; transferred from the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, to the museum, 1883
Documentatie
- J.M. Dirkzwager, 'De introductie van pantserschepen in Nederland', Tijdschrift voor zeegeschiedenis (1985) nr. 1, p. 37-38.
- Bruno Johannes Tideman, Memoriaal van de Marine, bevattende opgaven betrekkelijk de afmetingen, constructie, (...) van Nederlandsche oorlogsschepen en omtrent enige havens, dokken, sluizen, werven enz., Amsterdam, 1876-1880, livret H.
Duurzaam webadres
Als u naar dit object wilt verwijzen, gebruik dan de duurzame URL:
Vragen?
Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!
Rijkswerf Amsterdam
Half Model of a Ram Monitor
Amsterdam, c. 1867 - c. 1869
Inscriptions
- inscription, top left, on an oval black label:MONITOR / tijpe / HIJENA.
- inscription, top right, on a piece of paper, in ink:Voornaamste bepalingen. / [followed by measurements, armament and scale]
- label, centre right:1270 former inventory label
Conservation
- Ab Hoving, februari 2008: deck house reconstructed; revarnished; retouched
- Sophie Glerum, november 2012: minor repairs
Provenance
...; transferred from the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, to the museum, 1883
Object number: NG-MC-1270
Entry
Polychromed wooden half block model of the starboard side of a monitor, mounted on a rectangular wooden backboard, painted a cream colour.
The model features a ram bow with a fish davit fitted. The sharp stern with overhanging counter is fitted with a rudder with a rounded blade and a three-blade screw propeller with its shaft. The stern deckhouse bears the white coat of arms of the Kingdom of the Netherlands. On the flush main deck is a single turret with a large circular hatch and two of three sights on top for the gunners. There is one narrow deckhouse with a companionway on the foredeck and a elongated narrow deckhouse behind the turret running all the way to the stern. On top of this deckhouse are a funnel and a bridge leading to the top of the gun turret. The sheer is completely flat. One sheer rail is indicated. The hull is flat-bottomed and painted a red colour below the waterline. A single mast is shown in a truncated form.
The monitor Hyena, measuring 56.76 metres in length and armed with two 23-cm guns, was built at the Navy dockyard in Amsterdam from 1869 to 1870. The armament was changed to one 28-cm gun, one 7.5-cm gun, two 3.7-cm guns and two 3.7-cm revolving guns in 1887. Hyena was used for interior defence only. Although the monitor was damaged in 1888, it was not decommissioned until 1905 and sold for breaking up in the following year.1A.J. Vermeulen, De schepen van de Koninklijke Marine en die der gouvernementsmarine 1814-1962, The Hague 1962, p. 111.
Scale (on model) 1:40.
Literature
E. Simpson, Report on a Naval Mission to Europe: Especially Devoted to the Material and Construction of Artillery, s.l. 1873; B.J. Tideman, Memoriaal van de Marine, bevattende opgaven betrekkelijk de afmetingen, constructie, ... van Nederlandsche oorlogsschepen en omtrent enige havens, dokken, sluizen, werven enz., Amsterdam 1876-80, livret F; J.M. Obreen et al., handwritten inventory list for items 944 to 1431, 1884, manuscript in HNA 476 RMA, inv. no. 1089, no. 1279; S. de H., ‘De eerste Nederlandsche pantserschepen’, Ons Zeewezen 31 (1932), pp. 4-8; A.J. Vermeulen, De schepen van de Koninklijke Marine en die der gouvernementsmarine 1814-1962, The Hague 1962, pp. 91-92; J.M. Dirkzwager, ‘De introductie van pantserschepen in Nederland’, Tijdschrift voor Zeegeschiedenis 4 (1985), no. 1, pp. 23-41, esp. pp. 35-37
Citation
J. van der Vliet, 2016, 'Rijkswerf Amsterdam, Half Model of a Ram Monitor, Amsterdam, c. 1867 - c. 1869', in J. van der Vliet and A. Lemmers (eds.), Navy Models in the Rijksmuseum, online coll. cat. Amsterdam: https://data.rijksmuseum.nl/200316131
(accessed 27 December 2025 09:14:55).Footnotes
- 1A.J. Vermeulen, De schepen van de Koninklijke Marine en die der gouvernementsmarine 1814-1962, The Hague 1962, p. 111.