Aan de slag met de collectie:
Halfmodel van een fregat van 24 stukken
Charles Bentam (mogelijk), ca. 1740
Gepolychromeerd beplankt blokmodel (stuurboord) van een driemaster, gemonteerd op een met beschilderd papier beplakte grondplank met een versierde lijst. Twaalf geschutpoorten aangegeven op één dek, één poort in het wulf en één op het onderdek. Gekroonde leeuw als schegbeeld, snijwerk tussen de slooiknieën. Gewrongen spiegel, hol wulf, hek en zijgalerij van één verdieping, geheel versierd met snijwerk; op het vlakke stuk tussen hek en wulf geschilderde wapentrofeeën. Recht roer met vierkante roerkoning, kiel met hieling. Het model is voorzien van alle rusten met jufferblokken. Zeeg naar beide uiteinden oplopend, twee barkhouten en één reehout. Gepiekt rondspant. Schaal ca. 1:48 (schaal op model).
- Soort kunstwerkscheepsmodel, werfmodel, halfmodel
- ObjectnummerNG-MC-331
- Afmetingenhoogte 47 cm x breedte 107 cm x diepte 12,5 cm
- Fysieke kenmerkenhout, papier en messing
Identificatie
Titel(s)
Halfmodel van een fregat van 24 stukken
Objecttype
Objectnummer
NG-MC-331
Beschrijving
Gepolychromeerd beplankt blokmodel (stuurboord) van een driemaster, gemonteerd op een met beschilderd papier beplakte grondplank met een versierde lijst. Twaalf geschutpoorten aangegeven op één dek, één poort in het wulf en één op het onderdek. Gekroonde leeuw als schegbeeld, snijwerk tussen de slooiknieën. Gewrongen spiegel, hol wulf, hek en zijgalerij van één verdieping, geheel versierd met snijwerk; op het vlakke stuk tussen hek en wulf geschilderde wapentrofeeën. Recht roer met vierkante roerkoning, kiel met hieling. Het model is voorzien van alle rusten met jufferblokken. Zeeg naar beide uiteinden oplopend, twee barkhouten en één reehout. Gepiekt rondspant. Schaal ca. 1:48 (schaal op model).
Onderdeel van catalogus
Vervaardiging
Vervaardiging
- modelmaker: Charles Bentam (mogelijk), Amsterdam
- naar ontwerp van Charles Bentam, Amsterdam
- naar ontwerp van Willem Lodewijk van Gent, Harlingen
Datering
ca. 1740
Zoek verder op
Materiaal en techniek
Fysieke kenmerken
hout, papier en messing
Afmetingen
hoogte 47 cm x breedte 107 cm x diepte 12,5 cm
Toelichting
Het fregat van 24 stukken Eendragt, lang 120 of 125 voet, werd in 1769 in Harlingen gebouwd door Willem Lodewijk van Gent. Volgens sommige bronnen werd het als een fregat van 44 stukken gebouwd en vervolgens geraseerd tot een korvet van 24 stukken, maar door anderen wordt dit tegengesproken; ook over de maten en het jaar van aanbouw spreken de bronnen elkaar tegen. Het schip werd ook Concordia genoemd en opereerde voornamelijk in de Middellandse Zee voordat het in 1782 op een zandbank in het Vlie strandde en verging. Het halfmodel is nagenoeg identiek in stijl en verschijning als NG-NM-8532, een model dat zelfs gesigneerd is door Charles Bentam, wat zou betekenen dat ook dit ontwerp een fregat voorstelt dat ca. 1740 in Amsterdam door Bentam werd gebouwd.
Dit werk gaat over
Onderwerp
Verwerving en rechten
Copyright
Herkomst
...; transferred from the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, to the museum, 1883
Documentatie
- Jaarverslag Fries Scheepvaartmuseum en Oudheidkamer (1983), p. 19-20.
- C.W.J. Schaap, 'De Admiraliteit van Friesland - haar vlagofficieren en schepen' Jaarverslag Fries Scheepvaartmuseum en Oudheidkamer (1982), p. 56, 58, 60.
Gerelateerde objecten
Gerelateerd
Duurzaam webadres
Als u naar dit object wilt verwijzen, gebruik dan de duurzame URL:
Vragen?
Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!
Charles Bentam (possibly)
Half Model of a 24-Gun Frigate
Amsterdam, Amsterdam, Harlingen, c. 1740
Conservation
- H. Ketting, 1983: restored
- Ab Hoving, 1994: cleaned; retouched with reconstruction of original blue background colour; revarnished
- Ab Hoving, 1996: restored
Provenance
...; transferred from the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, to the museum, 1883
Object number: NG-MC-331
Entry
Polychromed wooden half block model of the starboard side of a three-masted ship, mounted on a rectangular wooden backboard, covered with paper that has been painted blue in a decorated wooden frame.
The side of the ship is fully planked over a wooden block and is highly detailed. Twelve recessed and black gun ports, two with port-lids, are situated on one continuous deck, plus one in the counter and a smaller ballast port or demi-battery on the lower deck. The sides of the forecastle and quarterdeck are decorated with floral motifs, and have railings and ornately carved hances that end in volutes. The sheer rises towards both ends. Two wales and a sheer rail are indicated, the lower wale is painted black. The model has three channels with deadeyes. Ahead of the main channel entering steps are placed. The bow features a fully detailed beakhead with a carved figurehead of a crowned lion, the trail board between the cheeks is decorated with floral patterns, the upper cheek rises to form a curled hair bracket behind the figure. There are headrails, two hawseholes, a beakhead bulkhead with three black knightheads, a beakhead platform and a cathead. The stern has a round tuck and a hollow counter. The taffrail and single-storey quarter gallery are elaborately decorated in a baroque fashion with intricate carvings of foliage, and there are paintings of trophies on the flat surface between the taffrail and counter. The lower finishing of the quarter gallery has the shape of a fishtail but is actually floral in form. Below the stern is a straight square-headed rudder that follows the skeg of the keel. The hull is S-bottomed and painted white below the waterline. The model does not have masts or a bowsprit.
According to Obreen this model portrays the 24-gun frigate Eendragt, built by Willem Lodewijk van Gent in Harlingen in 1769.1J.M. Obreen, Catalogus der verzameling modellen van het Departement van Marine, The Hague 1858, no. 331. However, the model is built in exactly the same style, has the same colouring and even has the same picture frame as model NG-NM-8532 (compare), which is signed by its maker Charles Bentam (?-1758) – a very rare occurrence for a half model. Although Van Gent was a student of Bentam, he did have his own distinctive style of drawing and model building.2A.J. Hoving and A.A. Lemmers, In tekening gebracht. De achttiende-eeuwse scheepsbouwers en hun ontwerpmethoden, Amsterdam 2001 (Bijdragen tot de Nederlandse marinegeschiedenis, vol. 12), pp. 42-43. This makes it rather doubtful that this model represents the Eendragt.
Scale (derived) approx. 1:48.
Literature
J.M. Obreen, Catalogus der verzameling modellen van het Departement van Marine, The Hague 1858, no. 331; C.W.J. Schaap, ‘De Admiraliteit van Friesland. Haar vlagofficieren en schepen’, in Jaarverslag Fries Scheepvaartmuseum en Oudheidkamer (1982), pp. 43-77, pp. 56, 58, 60; Jaarverslag Fries Scheepvaartmuseum en Oudheidkamer (1983), pp. 19-20; A.A. Lemmers, Techniek op schaal. Modellen en het technologiebeleid van de Marine 1725-1885, Amsterdam 1996, pp. 33-35; A.J. Hoving and A.A. Lemmers, In tekening gebracht. De achttiende-eeuwse scheepsbouwers en hun ontwerpmethoden, Amsterdam 2001 (Bijdragen tot de Nederlandse marinegeschiedenis, vol. 12), pp. 42-43; A.J. Hoving, Message in a Model: Stories from the Navy Model Room of the Rijksmuseum, Florence, OR 2013, pp. 62-67
Citation
J. van der Vliet, 2016, 'possibly Charles Bentam, Half Model of a 24-Gun Frigate, Amsterdam, c. 1740', in J. van der Vliet and A. Lemmers (eds.), Navy Models in the Rijksmuseum, online coll. cat. Amsterdam: https://data.rijksmuseum.nl/20053643
(accessed 6 December 2025 19:37:25).Figures
Footnotes
- 1J.M. Obreen, Catalogus der verzameling modellen van het Departement van Marine, The Hague 1858, no. 331.
- 2A.J. Hoving and A.A. Lemmers, In tekening gebracht. De achttiende-eeuwse scheepsbouwers en hun ontwerpmethoden, Amsterdam 2001 (Bijdragen tot de Nederlandse marinegeschiedenis, vol. 12), pp. 42-43.
