Glasharde granaat van 23 centimeter

Royal Laboratory, ca. 1870

Een halve puntvormige 23 cm granaat, rood geverfd, en een houten kist. De kist is beschadigd. De granaat is 51.5 cm lang en heeft een kaliber van 225 mm. Hij is in de lengte opengebarsten, de neus is nog intact. De granaat heeft twee ringen gaten voor nokken voor een getrokken loop met zes trekkende velden, die niet zijn aangebracht, en is hol; in de bodem is een bus van een zachter metaal gegoten met een vulgat. Onder de neus zijn twee ondiepe gaten aangebracht, voor de munitie-kraan. In de wand bevinden zich twee grote, taps toelopende gaten, waardoor men de granaat heeft doen barsten.

Soort kunstwerkkist, granaat (munitie)
ObjectnummerNG-MC-1287
Afmetingengranaat: hoogte 22,5 cm x breedte 51,5 cm x diepte 22,5 cm
Fysieke kenmerkenijzer, messing, lood en hout

Identificatie

Titel(s)
- Glasharde granaat van 23 centimeter
- 23 cm Glasharde granaat
Objecttype
Objectnummer
NG-MC-1287
Beschrijving
Een halve puntvormige 23 cm granaat, rood geverfd, en een houten kist. De kist is beschadigd. De granaat is 51.5 cm lang en heeft een kaliber van 225 mm. Hij is in de lengte opengebarsten, de neus is nog intact. De granaat heeft twee ringen gaten voor nokken voor een getrokken loop met zes trekkende velden, die niet zijn aangebracht, en is hol; in de bodem is een bus van een zachter metaal gegoten met een vulgat. Onder de neus zijn twee ondiepe gaten aangebracht, voor de munitie-kraan. In de wand bevinden zich twee grote, taps toelopende gaten, waardoor men de granaat heeft doen barsten.
Opschriften / Merken
opschrift, op het slot van de kist: ‘[PAL]LISER / [12 IN]CH SHELL John Shaw & Sons / Wolverhampton / Safety patent lever lock.’
Onderdeel van catalogus

Vervaardiging

Vervaardiging
fabrikant: Royal Laboratory, Woolwich
Datering
ca. 1870
Zoek verder op

Materiaal en techniek

Fysieke kenmerken
ijzer, messing, lood en hout
Afmetingen
granaat: hoogte 22,5 cm x breedte 51,5 cm x diepte 22,5 cm

Toelichting

Deze granaat is een Palliser shell Mk IV, 9 inch RML, die vanaf maart 1870 geproduceerd werd. Palliser-granaten waren gehard door een koelingsproces (zgn. 'glasharde granaten'): hierdoor komt het dat de neus nog intact is. Dit maakte ook de zacht-ijzeren bus in de bodem nodig voor het vulgat, waarin anders geen draad getapt kon worden. Zij waren bedoeld voor getrokken voorlaadgeschut. De Nederlandse Marine gebruikte vanaf 1867 23 cm Armstrong-geschut.

Dit werk gaat over

Onderwerp

Verwerving en rechten

Copyright
Publiek domein
Herkomst
...; transferred from the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, to the museum, 1883

Documentatie

- Atlas Artillerie Materieel Koninklijke Nederlandsche Marine, Amsterdam 1891, pl. XIX, afb. 5, 6.
- J.H. Haakman, Handboek over de zee-artillerie voor konstabels en matrozen-kanonniers, Nieuwendiep 1871-1872, dl. 2, p. 116-118; dl. 3, p. 125, 130.
- Charles Orde Brown, Ammunition, A Descriptive Treatise on the Different Projectiles, Charches, Fuzes, Rockets etc at Present in Use for Land and Sea Service and on Other War Stores Manufactured in the Royal Laboratory, 2 vols., London, no date [1870], dl. 2, p. 79 ff., p. 96.

Duurzaam webadres

Als u naar dit object wilt verwijzen, gebruik dan de duurzame URL:
https://id.rijksmuseum.nl/200316139

Inscriptions

inscription, on the lock of the box:[PAL]LISER / [12 IN]CH SHELL John Shaw & Sons / Wolverhampton / Safety patent lever lock.

Provenance

...; transferred from the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, to the museum, 1883

Object number: NG-MC-1287

Entry

One half of a pointed 23-cm shell, painted red, in a wooden box.

The box is damaged. The shell is 51.5 cm long and has a 225 mm calibre. It is irregularly cut lengthwise, but the nose is still intact. The shell has holes for studs, which are not present, for a rifled barrel with six grooves and is hollow; in the bottom it has a section made of a softer metal with a filling hole. Below the nose it has two shallow indentations for the ammunition crane. Two holes have been drilled into the side, which were used to burst the shell in half.

This shell is a Palliser shell MK IV 9-inch RML, which was produced from March 1870 onwards. Palliser shells were hardened by a chilling process (so-called ‘chilled projectiles’), which is why the nose is not broken and why a section of a softer metal is made in the bottom, which otherwise would be too hard to make the filling hole. They were for muzzle-loading rifled ordnance. The Dutch Navy used 23-cm Armstrong ordnance from 1867 onwards.

Literature

C. Orde Brown, Ammunition: A Descriptive Treatise on the Different Projectiles, Charges, Fuzes, Rockets etc. at Present in Use for Land and Sea Service and on Other War Stores Manufactured in the Royal Laboratory, 2 vols., London (1870), vol. 2, pp. 79 ff., p. 96; J.H. Haakman, Handboek over de zee-artillerie voor konstabels en matrozen-kanonniers, 4 vols., Nieuwediep, 1871-72, vol. 2, pp. 116-18, vol. 3, pp. 125, 130; J.M. Obreen et al., handwritten inventory list for items 944 to 1431, 1884, manuscript in HNA 476 RMA, inv. no. 1089, no. 1287; Atlas Artillerie Materieel Koninklijke Nederlandsche Marine, Amsterdam 1891, pl. XIX, figs. 5-6

Citation

J. van der Vliet, 2016, 'Royal Laboratory, 23-cm Palliser Shell in a Wooden Box, Woolwich, c. 1870', in J. van der Vliet and A. Lemmers (eds.), Navy Models in the Rijksmuseum, online coll. cat. Amsterdam: https://data.rijksmuseum.nl/200316139

(accessed 12 December 2025 10:17:35).