Model van een schroeflichttoestel, Koninklijke Fabriek P. van Vlissingen & Dudok van Heel, 1853

Titel(s)

Model van een schroeflichttoestel

Objecttype

• demonstratiemodel

Objectnummer

NG-MC-561

Opschriften / Merken

• etiket, op het frame: ‘561’, voormalig inventarisnummer

Omschrijving

Model van een schroefkoker tussen achtersteven en roersteven, met een deel van de kiel. Het schroeflichttoestel bestaat uit een los metalen frame met een gewone tweebladige schroef, dat in de koker op en neer gehesen kan worden aan een touw, dat loopt over een schijf boven in de schroefkoker en een schijf in het schroefraam. Hiervoor moet eerst de schroefas teruggetrokken worden. Het schroefraam beweegt over verticale rails tegen de achtersteven en de schroefsteven, die zijn voorzien van tanden; hierin vallen pallen van het schroefraam die het terugglijden voorkomen. De pallen kunnen door aan twee touwen te trekken worden teruggehouden, zodat het schroefraam kan zakken. Klemstangen tegen schroef- en achtersteven kunnen de beweging van het schroefraam blokkeren. De mik die het draaien van de schroef bij het hijsen belet, ontbreekt. Schaal 1:10 (afgeleid).

Vervaardiger

• modelmaker: Koninklijke Fabriek P. van Vlissingen & Dudok van Heel
• ontwerper: Koninklijke Fabriek P. van Vlissingen & Dudok van Heel

Plaats vervaardiging

Amsterdam

Datering

1853

Fysieke kenmerken

hout, messing, ijzer en touw

Materiaal

• hout
• messing
• ijzer
• touw

Afmetingen

model: h 92,5 cm × b 60 cm × d 21 cm
capsule: h 96 cm × b 63,5 cm × d 28 cm

Wanneer

• 1863 - 1866

Waar

• Shimonoseki, Straat van

Wie

• Medusa (schip)

Verwerving

overdracht van beheer 1883

Copyright

Publiek domein

Herkomst

• Modellen vertellen : bijzondere verhalen uit de Marinemodellenkamer van het Rijksmuseum, p. 196-199 met afb.
• Techniek op schaal : modellen en het technologiebeleid van de Marine 1725-1885, Alan A. Lemmers, p. 249-267
• Catalogus der verzameling van modellen van het Department van Marine, p. 99, cat.nr. 561
• J.M. Dirkzwager, 'De introductie van de "waterschroef" in de Nederlandse Marine', Industriële archeologie 3 (1983) nr. 7, p. 80-96.
• J.M. Dirkzwager, 'Problemen en oplossingen bij de ontwikkeling van de stoomvaart in Nederland', Erfgoed van industrie en techniek 1 (1992) nr.3, p. 74-90, afb. p. 85.
• John Bourne, A Treatise on the Steam-Engine in its Various Applications to Mines, Mills, Steam Navigation, Railways, and Agriculture, London 1861 [5th ed.], p. 388 ff.
• H. Kemper, Handleiding tot de kennis van het stoomwezen bij de Marine, 1853, p. 124 ff.
• H. Labrousse, 'Over de schroefkokers en beantwoording van vragen daaromtrent gedaan', Verhandelingen en berigten betrekkelijk het zeewezen (1850), p. 634 ff.