AK-NM-6462 Vaas
• Overgangsporselein
• Gekleurd Shunzhi-porselein
• Onderdeel van Royers porseleincollectie
• Op de bodem in inkt: ‘e’ of ‘t’. Betekenis niet bekend
• Gepubliceerd: Jörg 1997, nr. 75; Van Campen 1996, nr. 5; Jörg 2011, nr. 10
• Met dank aan Fan Lin, Qinxin He and Erika Riccobon, Universiteit Leiden, voor informatie over de voorstelling
De vorm van deze grote vaas, zonder voetring en met de hoge schouders, is kenmerkend voor de Shunzhi-periode. Hoe de voorstelling geïnterpreteerd moet worden staat niet vast. Het zou de uitbeelding kunnen zijn van een passage uit in Romance of the Lute, een populair toneelstuk uit de Ming-dynastie (zie An Era of Inspiration 2015, nr. 3539). Een andere mogelijkheid is dat het gaat het om de verjaardag van Xiwangmu, ‘de koninginmoeder van het Westen’. Maar mogelijk is het minder specifiek en stelt de voorstelling een feestelijk banket voor aan het hof met musicerende en dansende vrouwen, gadegeslagen door een hooggeplaatste dame met achter zich een scherm waarop een landschap is geschilderd dat lijkt op de wereld waarin de Onsterfelijken leven. Een beroemde schildering met een dergelijk onderwerp is The Night revels of Han Xizai van Gu Hongzhong, daterend uit de 10de eeuw (Palace Museum Beijing).
Het is opvallend dat vergelijkbare grote vazen te vinden zijn in historische collecties: in Drottningholm, Zweden bevindt zich een exemplaar dat in 1777 is geïnventariseerd en waarschijnlijk afkomstig is uit de collectie van Hedwig Eleonora van Sleeswijk-Holstein-Gottorp (1636-1715) (Setterwell 1974, p. 163, FE52). Een vaas in Oranienbaum heeft inscripties die erop wijzen dat hij daar al vóór 1701 in de collectie was (Onder den Ornanjeboom 1999, nr. 8/47), en ook in Dresden komt zo’n vaas voor afkomstig van de collectie van Augustus de Sterke (1670-1733) [Zimmermann 1923, vol. II, pl. 100]. De aanwezigheid van dergelijke grote Shunzhi-stukken in oude vorstelijke collecties wijst nog eens op status dit soort porselein als gewilde verzamelaarsobjecten onder de bovenste lagen van de Europese verzamelaars in het midden van de 17de eeuw.
Voor Royer kon de vaas in ieder geval een rol spelen in zijn belangstelling voor Chinese muziek. Die komt in verschillende plekken in zijn collectie tot uitdrukking. Hij had een interessante groep muziekinstrumenten, trommels, een luit, een fluit, mondorgel en bekkens (Leiden, Volkenkunde 360-423 t/m 428), een serie trompe l’oeil-schilderingen die Chinese instrumenten verbeelden, met daarbij – meegezonden uit China – een handgeschreven toelichting (ibidem, 360-7899 t/m 7913). Ook in zijn plaques, geëmailleerde koperen platen waren in de achtergrond soms muziekinstrumenten afgebeeld (AK-NM-6620-D). In zijn bibliotheek had hij het meerdelige seriewerk Mémoires concernant les Chinois waarin in het zesde deel een uitvoerig artikel verscheen over Chinese muziek door de jezuïeten-missionaris Joseph Pierre Amiot. Deze vaas bood Royer de mogelijkheid zich een beeld te vormen over de manier waarop de instrumenten werden gebruikt.
Bronnen
Ernst Zimmermann, Chinesisches Porzellan und die übrigen keramischen Erzeugnisse Chinas, Leipzig, 1923.
A. Setterwall, The Chinese Pavillion at Drottningholm, Malmö 1974.
Jan van Campen, ‘Een kabinet van Chineesche en Japansche porceleinen. De verzameling van J.Th. Royer’, Vormen uit Vuur 158 (1996-2), pp. 15-28.
Christiaan J.A. Jörg, Chinese ceramics in the collection of the Rijksmuseum, Amsterdam: the Ming and Qing dynasties, Londen, 1997.
Onder den Oranje boom Nederlandse kunst en cultuur aan Duitse vorstenhoven in de zeventiende en achttiende eeuw, Apeldoorn/ München, 1999.
Christiaan J.A. Jörg, Famille verte: Chinese porcelain in green enamels, Groningen/ Schoten, 2011.
An era of inspiration. 17th-century Chinese porcelain from the collection of Julia and John Curtis (sales cat. Christie’s New York, 16 maart 2015).
