Model van de Oost-Indiëvaarder Merkurius van 58 stukken

anoniem, 1747

Dit scheepsmodel stond als pronkstuk in het Oost-Indisch Huis in Middelburg. In 1849 werd het in zeer verwaarloosde staat aan het ministerie van Marine overgedragen, dat het liet restaureren. Het model toont een typisch Zeeuwse Oost-Indiëvaarder uit het begin van de 18de eeuw. Hoewel het model een naam en bouwjaar draagt, is er bij de VOC geen Merkurius uit 1747 bekend.

Soort kunstwerkscheepsmodel, pronkmodel, volmodel
ObjectnummerNG-MC-652
Afmetingenhoogte 234 cm x lengte 290 cm x breedte 117 cm
Fysieke kenmerkenhout, messing, ijzer, mica, touw en textiel

Model van de Oost-Indiëvaarder Merkurius van 58 stukken

Identificatie

Titel(s)
Model van een Oost-Indiëvaarder van 58 stukken
Objecttype
Objectnummer
NG-MC-652
Beschrijving
Gepolychromeerd, getuigd spantmodel. De bewapening ontbrak reeds in 1858; zestig geschutpoorten zijn verdeeld over drie dekken. Het kleine galjoen heeft een gehelmde man als schegbeeld. Gewrongen spiegel en hol wulf met vier poorten. Het hek heeft twee verdiepingen en is uitbundig versierd met snijwerk van krulwerk en dierfiguren; het wapen van Zeeland en dat van Middelburg zijn erop aangebracht. De zijgalerijen, versierd met krulwerk, zijn klein en gesloten. Recht roer met vierkante roerkoning, stuurwiel op het halfdek. Op het model zijn drie ankers, een spil, een kombuis, scheepsbel en twee pompen aangebracht. De zeeg loopt naar voren en naar achteren op, twee dubbele barkhouten en één reehout, rond onderwaterschip. Het driemasttuig is voorzien van alle zeilen; de ezelshoofden zijn rond en de bezaansroede heeft een halve bezaan.
Opschriften / Merken
opschrift, op de achtersteven: ‘ANNO D.MERKURIUS 1747’
Onderdeel van catalogus
Catalogusreferentie
- C. A. Collins, Queries, Model of the E. I. Co.'s "Mercurius", in: The Mariner's Mirror IX (1923), p. 96.
- P. de Roo de la Faille, 'De gebouwen der Oostindische Compagnie', Oudheidkundig Jaarboek (1928), p. 69-70.
- P. Marsden, The Wreck of the Amsterdam, Londen 1985.
- G.H.P. de Jonge, De Zeelandia (m 53). verslag van het onderzoek naar de achtergrond van het scheepsmodel Zeelandia in het Maritiem Museum 'Prins Hendrik' te Rotterdam, 1986.
- A.L., 'De gebouwen der Oost-Indische Compagnie', Buiten (1918), p. 451.

Vervaardiging

Vervaardiging
modelmaker: anoniem, Middelburg (mogelijk)
Datering
1747
Zoek verder op

Materiaal en techniek

Fysieke kenmerken
hout, messing, ijzer, mica, touw en textiel
Materiaal
Techniek
Afmetingen
hoogte 234 cm x lengte 290 cm x breedte 117 cm

Toelichting

De spiegel is duidelijk een overgangsvorm van platte naar gewrongen spiegel, iets lomper dan de latere gewrongen spiegel omdat de rantsoenhouten nog geen draaispanten zijn; dit schijnt een typische Zeeuwse vorm te zijn geweest in de vroege 18de eeuw. Er is geen Merkurius uit 1747 van de Oost-Indische Compagnie bekend. Het model heeft als pronkmodel in het Oost-Indisch Huis te Middelburg gestaan tot het in 1849 in verwaarloosde staat door het Departement van Financiën aan het Departement van Marine werd overgedragen. Het werd toen door Petrus van der Loo te Rotterdam gerestaureerd. Het tuig is in 1913 herzien.

Dit werk gaat over

Persoon
Onderwerp
Plaats

Verwerving en rechten

Copyright
Publiek domein
Herkomst
...; Kamer Zeeland der Verenigde Oost-Indische Compagnie (Zeeland Chamber of the Dutch East India Company), Middelburg;{J.M. Obreen, _Catalogus der verzameling modellen van het Departement van Marine_, The Hague 1858, no. 652.} transferred to the Ministerie van Financiën (Department of the Treasury), The Hague;{Ibid.} transferred to the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, 1849;{Ibid.} transferred to the museum, 1883

Documentatie

- C. A. Collins, Queries, Model of the E. I. Co.'s "Mercurius", in: The Mariner's Mirror IX (1923), p. 96.
- P. de Roo de la Faille, 'De gebouwen der Oostindische Compagnie', Oudheidkundig Jaarboek (1928), p. 69-70.
- P. Marsden, The Wreck of the Amsterdam, Londen 1985.
- G.H.P. de Jonge, De Zeelandia (m 53). verslag van het onderzoek naar de achtergrond van het scheepsmodel Zeelandia in het Maritiem Museum 'Prins Hendrik' te Rotterdam, 1986.
- A.L., 'De gebouwen der Oost-Indische Compagnie', Buiten (1918), p. 451.

Duurzaam webadres

Als u naar dit object wilt verwijzen, gebruik dan de duurzame URL:
https://id.rijksmuseum.nl/200315849