Aan de slag met de collectie:
Model van een waterruiter
's Lands Werf Amsterdam, 1800
Model van een waterpalissade of waterruiter. Het is een dakvormig raamwerk met twee rijen scherpe punten bovenaan, in één richting wijzend. Aan de ene kant heeft het gewone ankers, aan de ander dreggen.
- Soort kunstwerkschaalmodel, demonstratiemodel
- ObjectnummerNG-MC-1023
- Afmetingenhoogte 9,5 cm x breedte 36 cm x diepte 33,5 cm
- Fysieke kenmerkenhout, messing en lood
Identificatie
Titel(s)
Model van een waterruiter
Objecttype
Objectnummer
NG-MC-1023
Beschrijving
Model van een waterpalissade of waterruiter. Het is een dakvormig raamwerk met twee rijen scherpe punten bovenaan, in één richting wijzend. Aan de ene kant heeft het gewone ankers, aan de ander dreggen.
Onderdeel van catalogus
Vervaardiging
Vervaardiging
- modelmaker: 's Lands Werf Amsterdam, Amsterdam
- naar ontwerp van Jochem Pietersz. Asmus, Amsterdam
Datering
1800
Zoek verder op
Materiaal en techniek
Fysieke kenmerken
hout, messing en lood
Afmetingen
hoogte 9,5 cm x breedte 36 cm x diepte 33,5 cm
Toelichting
Kunstklippen of 'haspels' waren een uitvinding van H. Aeneae, lid van het Comité Central van de Marine van de Bataafse Republiek. Geankerd en net onder het wateroppervlak drijvend moesten zij de havens tegen vijandelijke schepen versperren. Dit specifieke ontwerp is een variatie hierop van J.P. Asmus, die het waterruiter of waterpalissade noemde; het is nooit op ware grootte beproefd.
Dit werk gaat over
Onderwerp
Verwerving en rechten
Copyright
Herkomst
...; transferred from the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, to the museum, 1883
Documentatie
- A. Lemmers, 'De kunstklip van Aeneae (1800) en de leugen van Asmus', Tijdschrift voor zeegeschiedenis (1993) nr. 2, p. 111-127.
- J.P. Asmus, Verzameling der verhandelingen over de defencie der zeegaten..., 1800 [Nederlands Scheepvaartmuseum, Amsterdam B216].
Gerelateerde objecten
Gerelateerd
Duurzaam webadres
Als u naar dit object wilt verwijzen, gebruik dan de duurzame URL:
Vragen?
Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!
's Lands Werf Amsterdam
Model of an Artificial Reef
Amsterdam, Amsterdam, 1800
Provenance
...; transferred from the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, to the museum, 1883
Object number: NG-MC-1023
Entry
Model of an artificial reef, called a ‘waterruiter’ (or chevaux-de-frise). It is a roof-shaped wooden framework with two rows of sharp points to one side. The reef is weighted with anchors on one side and grapnels on the other.
Artificial reefs were an invention by Hendrik Aeneae (1743-1810), member of the Central Committee for the Navy of the Batavian Republic. Anchored and floating slightly below the surface of the water, they were used to defend harbours against enemy fleets. This particular design is by Jochem Pietersz Asmus (1755-1837), but it was never tested at full scale.
Scale unknown.
Literature
J.P. Asmus, Verzameling der verhandelingen over de defencie der zeegaten ... , s.l. 1800, manuscript in HSM, inv. no. B.0216(0322); J.M. Obreen, Catalogus der verzameling modellen van het Departement van Marine, The Hague 1858, pp. 144-45; J.C.J. de Jonge, Geschiedenis van het Nederlandsche zeewezen, 5 vols. and index, Haarlem 1858-62, vol. 5, pp. 509-11; J.M. Obreen et al., handwritten inventory list for items 944 to 1431, 1884, manuscript in HNA 476 RMA, inv. no. 1089, no. 1023; R.M. Haubourdin et al., De physique existentie dezes lands. Jan Blanken, inspecteur-generaal van de waterstaat (1755-1838), exh. cat. Amsterdam (Rijksmuseum) 1987, no. 45; A.A. Lemmers, ‘De kunstklip van Aeneae (1800) en de leugen van Asmus’, Tijdschrift voor Zeegeschiedenis 12 (1993), no. 2, pp. 111-27; H. Stevens (ed.), The Art of Technology: The Navy Model Collection in the Amsterdam Rijksmuseum, Amsterdam/Wormer 1995, pp. 38-41; A.A. Lemmers, Techniek op schaal. Modellen en het technologiebeleid van de Marine 1725-1885, Amsterdam 1996, pp. 100-15; A.J. Hoving, Message in a Model: Stories from the Navy Model Room of the Rijksmuseum, Florence, OR 2013, pp. 108-11
Citation
J. van der Vliet, 2016, ''s Lands Werf Amsterdam, Model of an Artificial Reef, Amsterdam, 1800', in J. van der Vliet and A. Lemmers (eds.), Navy Models in the Rijksmuseum, online coll. cat. Amsterdam: https://data.rijksmuseum.nl/200316038
(accessed 10 December 2025 13:53:18).