Model van een balansstoommachine

H.W. Fricke (vermeld op object), 1840

Model van een dubbelwerkende stoommachine voor landgebruik, op een houten grondplank. Het model heeft een balans en vliegwiel, maar geen condensor. De zuiger drijft de balans aan, die op zijn beurt de luchtpomp, de koudwaterpomp van de condensor en de krukas aandrijft. Op de krukas zit het vliegwiel en aan de andere kant een excentriek met een lange aandrijfstang, waarmee de stoomschuif aan de andere zijde van de machine wordt aangedreven. De stoomschuif heeft twee ingangen op de cylinder. De afsluiting van de luchtpomp ontbreekt. Schaal 1:20 (afgeleid).

Soort kunstwerkschaalmodel, demonstratiemodel, technisch model
ObjectnummerNG-MC-527
Afmetingenhoogte 63 cm x breedte 75 cm x diepte 28 cm x gewicht (eigenschap) 51,8 kg
Fysieke kenmerkenijzer, messing, koper, hout en verf

Identificatie

Titel(s)
Model van een balansstoommachine
Objecttype
Objectnummer
NG-MC-527
Beschrijving
Model van een dubbelwerkende stoommachine voor landgebruik, op een houten grondplank. Het model heeft een balans en vliegwiel, maar geen condensor. De zuiger drijft de balans aan, die op zijn beurt de luchtpomp, de koudwaterpomp van de condensor en de krukas aandrijft. Op de krukas zit het vliegwiel en aan de andere kant een excentriek met een lange aandrijfstang, waarmee de stoomschuif aan de andere zijde van de machine wordt aangedreven. De stoomschuif heeft twee ingangen op de cylinder. De afsluiting van de luchtpomp ontbreekt. Schaal 1:20 (afgeleid).
Opschriften / Merken
opschrift, op de balans: ‘H.W. FRiCKE’
Onderdeel van catalogus

Vervaardiging

Vervaardiging
- modelmaker: H.W. Fricke (vermeld op object), Nederland
- naar ontwerp van Boulton & Watt, Birmingham (Engeland)
Datering
1840
Zoek verder op

Materiaal en techniek

Fysieke kenmerken
ijzer, messing, koper, hout en verf
Afmetingen
hoogte 63 cm x breedte 75 cm x diepte 28 cm x gewicht (eigenschap) 51,8 kg

Toelichting

H.W. Fricke (1809-1876), machinist 1ste klasse, werd voorgedragen aan de koning in 1854 voor een beloning van f 750,- voor enkele modellen.

Dit werk gaat over

Onderwerp

Verwerving en rechten

Copyright
Publiek domein
Herkomst
…; transferred from the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, to the museum, 1883

Documentatie

- J.M. Dirkzwager, 'De Nederlandse marine als pionier in de technische ontwikkeling. De radervoortstuwing in het tweede kwart van de 19de eeuw', Tijdschrift voor zeegeschiedenis 10 (1991) nr. 1, p. 41-58, afb. 1.
- D. van den Bosch, Verklaring van het stoomwerktuig, Amsterdam 1852, p. 77, par. 36 ff.
- J.M. Dirkzwager, 'Problemen en oplossingen bij de ontwikkeling van de stoomvaart in Nederland', Erfgoed van industrie en techniek 1 (1992) nr.3, p. 74-90, afb. p. 76.
- John Bourne, A Treatise on the Steam-Engine in its Various Applications to Mines, Mills, Steam Navigation, Railways, and Agriculture, London 1861 [5th ed.], p. 36-37, afb. 51.
- M.J.C. Klaassen & Ph.M. Bosscher, Gedenkboek Korps Officieren van de Technische Dienst der Koninklijke Marine, 1977, 2-14 & 2-34.

Duurzaam webadres

Als u naar dit object wilt verwijzen, gebruik dan de duurzame URL:
https://id.rijksmuseum.nl/200315816

Inscriptions

inscription, on the crossbar:H.W. FRiCKE

Provenance

…; transferred from the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, to the museum, 1883

Object number: NG-MC-527

Entry

Model of a double-acting beam engine for use on land, mounted on a rectangular wooden base.

The model has a beam and a fly wheel. The model does not have a condenser. The piston is driven with the beam, which in turn drives the air pump, the cold water pump for the condenser and the crankshaft. The crankshaft drives the flywheel and on the other side the steam valve with an eccentric and a long connecting rod. The steam valve has two entries to the cylinder. The cover of the air pump is missing.

H.W. Fricke (1809-1876), Engineer 1st class of the Dutch Navy,¹J.M. Obreen, Catalogus der verzameling modellen van het Departement van Marine, The Hague 1858, no. 527. was recommended to the King in 1854 to be rewarded 750 Dutch guilders for making a number of models.²HNA 2.12.01 Min. Marine, inv. no. 3975, Exh. 30/3/1854 N70, 5/4/1854 N65.

Scale (derived) 1:20.

Literature

D. van den Bosch, Verklaring van het stoomwerktuig, Amsterdam 1852, p. 77 para. 36 ff.; J.M. Obreen, Catalogus der verzameling modellen van het Departement van Marine, The Hague 1858, no. 527; J. Bourne, A Treatise on the Steam-Engine in its Various Applications to Mines, Mills, Steam Navigation, Railways, and Agriculture, London 1861 (5th ed.), pp. 36-37, fig. 51; M.J.C. Klaassen and P.M. Bosscher, Gedenkboek Korps Officieren van de Technische Dienst der Koninklijke Marine, s.l. 1977, pp. 2-34; J.M. Dirkzwager, ‘De Nederlandse Marine als pionier in de technische ontwikkeling. De radervoortstuwing in het tweede kwart van de 19de eeuw’, Tijdschrift voor Zeegeschiedenis 10 (1991), no. 1, pp. 41-58, pp. 43-44, fig. 1; J.M. Dirkzwager, ‘Problemen en oplossingen bij de ontwikkeling van de stoomvaart in Nederland’, Erfgoed van Industrie en Techniek 3 (1992), pp. 74-90, p. 76

Citation

J. van der Vliet, 2016, 'H.W. Fricke, Model of a Double-Acting Beam Engine, Netherlands, 1840', in J. van der Vliet and A. Lemmers (eds.), Navy Models in the Rijksmuseum, online coll. cat. Amsterdam: https://data.rijksmuseum.nl/200315816

(accessed 11 December 2025 03:44:05).

Footnotes

¹J.M. Obreen, Catalogus der verzameling modellen van het Departement van Marine, The Hague 1858, no. 527.
²HNA 2.12.01 Min. Marine, inv. no. 3975, Exh. 30/3/1854 N70, 5/4/1854 N65.