Aan de slag met de collectie:
Model van een carronade van 30 pond in een batterij
Rijkswerf Vlissingen, 1838
De carronade was een uitvinding van de Schotse gieterij Carron. In het Engels werd het een smasher genoemd, naar de vernietigende kracht op korte afstand. Door de beperkte omvang en de schuifslede voor het opvangen van de terugslag was dit geschut ook op kleinere schepen inzetbaar. Het model toont alle benodigde accessoires: kogelrek, kruithoorns, beurstonnen, kartetsen en kardoes-kokers.
- Soort kunstwerkdemonstratiemodel, geschutsmodel
- ObjectnummerNG-MC-796
- Afmetingenhoogte 49 cm x breedte 70 cm x diepte 53 cm
- Fysieke kenmerkenhout, messing, touw, leer, wol en verf
Identificatie
Titel(s)
Model van een carronade van 30 pond in een batterij
Objecttype
Objectnummer
NG-MC-796
Beschrijving
De houten loop, lang 35 cm en met een kaliber van 31 mm, is zwart geverfd en heeft een vizier op de tappenband, een broekingring en een eleveerschroef door de druif met regendop. De bovenslede heeft een licht trapezevormig lichaam met messing beslag en ringen, de voor- en achterkant zijn afgerond. Tegen de achterkant de bakskoker in messing beslag met baksijzer en bovenop het spoor voor de eleveerschroef, aan de voorkant de oren met tapas en de wervelbout lopend in de gleuf van de onderslede. De onderslede is een houten raam, aan de voorkant afgerond, gedeeltelijk met messing beslagen en voorzien van twee bouten; voor steunt hij op een bordes aan de binnenkant van de poortdrempel. Aan de achterkant verbreedt de onderslede en is een weinig afgerond. In het midden en achter wordt het raam ondersteund door klossen met wielen: de wielen in het midden lopen in de lengterichting; de wielen achter staan met hun assen radiaal ten opzichte van de spilbout. Het scheepsdeel heeft een poort, afgesloten met een valpoort met een rond gat voor de loop; aan weerszijden diagonaal verband. De accessoires omvatten een kogelrek met negen kogels hangend onder de onderslede, vier kartetsen in een rek tegen de scheepswand, twee kruithorens, een zetter/wisser, een krasser/laadlepel, een krabber/schep, een koevoet, een opzetstang, een pijpjestas, een duimeling, een ruimnaald, twee beurstonnen, twee kardoeskokers. Schaal 1:5 (Obreen).
Opschriften / Merken
etiket, op het scheepsdeel: ‘796’ voormalig inventarisnummer
Onderdeel van catalogus
Vervaardiging
Vervaardiging
modelmaker: Rijkswerf Vlissingen, Vlissingen
Datering
1838
Zoek verder op
Materiaal en techniek
Fysieke kenmerken
hout, messing, touw, leer, wol en verf
Afmetingen
hoogte 49 cm x breedte 70 cm x diepte 53 cm
Toelichting
Het model werd op 17 april 1837 besteld bij de Rijkswerf te Vlissingen. Op 16 juni 1838 werd het in de modelkamer geplaatst.
Dit werk gaat over
Onderwerp
Verwerving en rechten
Copyright
Herkomst
…; Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, June 1838;{HNA 2.12.01 Min. Marine, Exh. 16/6/1838 N21.} transferred to the museum, 1883
Documentatie
- L.K. Turk, Gegevens en tekeningen van geschut en munitie, verstrekt op verschillende schepen en sloepen van de Koninklijke Marine, c. 1848, Nederlands Scheepvaartmuseum, Amsterdam MS 359, p. 174.
- J.N. Calten, Leiddraad bij het onderrigt in de zee-artillerie, Delft 1832, hfdst. 2-5 met platen en afbeeldingen.
Gerelateerde objecten
Onderdelen
Duurzaam webadres
Als u naar dit object wilt verwijzen, gebruik dan de duurzame URL:
Vragen?
Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!
Rijkswerf Vlissingen
Model of a 30-Pounder Carronade on Deck
Flushing, 1838
Inscriptions
- label, on the part of the ship:796 former inventory label
Provenance
…; Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, June 1838;1HNA 2.12.01 Min. Marine, Exh. 16/6/1838 N21. transferred to the museum, 1883
Object number: NG-MC-796
Entry
Model of a 30-pounder carronade in position on deck, with all its accessories.
The wooden barrel is 35 cm long and has a 31 mm calibre, is painted black and has a sight on the second reinforcement, a breech ring and an elevating screw through the button with a rain cap. The carriage, with brass fittings and rings, is slightly trapezoidal in plan, with the fore end and rear rounded off. To the rear, a traversing plate with traversing crow and a slot for the elevating screw are positioned, to the front the lugs and lug bolt, and the pintle moving between the longitudinal beams of the slide. The slide has a wooden frame, rounded off at the front, partly sheathed with brass and has two fighting bolts in the crescent on the inside of gun port. At the rear, the frame broadens and the back is slightly rounded, with two brass rollers in the transom, their axes radial to the bolt. In the middle, the slide is supported by a cross-beam with two rollers running in a longitudinal direction. The slide is set in a gun port, shut with a port-lid with a hole for the muzzle. The ship’s side shows diagonal trussing. The accessories are a rack with nine cannonballs hanging underneath the slide, four rounds of case shot in a rack against the ship’s side, two powder flasks, a rammer/sponge, scratcher/ladle, wad hook/spoon, a crowbar, an artilleryman’s pouch, a thumbstall, a priming iron, a tangent sight, two budge barrels and two cartridge boxes.
The model was ordered on 17 April 1837 from the Flushing Navy dockyard.2HNA 2.12.01 Min. Marine, Exh. 17/4/1837 N50. On 6 June 1838 it was added to the Navy Model Room.3HNA 2.12.01 Min. Marine, Exh. 16/6/1838 N21.
Scale (according to Obreen)4J.M. Obreen, Catalogus der verzameling modellen van het Departement van Marine, The Hague 1858, no. 796. 1:5.
Literature
J.N. Calten, Leiddraad bij het onderrigt in de zee-artillerie, Delft 1832, chapters 2-5 with pl. and fig.; L.K. Turk, Gegevens en tekeningen van geschut en munitie, verstrekt op verschillende schepen en sloepen van de Koninklijke Marine, s.l. [c. 1848], manuscript in NSM, inv. no. A.0356(0006), p. 174; J.M. Obreen, Catalogus der verzameling modellen van het Departement van Marine, The Hague 1858, no. 796; W.G.M.H. Canisius, ‘De ontwikkeling van scheepsgeschut bij de Nederlandse marine in 1780-1880’, Erfgoed van Industrie en Techniek 2 (1993), no. 2, pp. 43-62, no. 3, pp. 80-87, p. 51
Citation
J. van der Vliet, 2016, 'Rijkswerf Vlissingen, Model of a 30-Pounder Carronade on Deck, Flushing, 1838', in J. van der Vliet and A. Lemmers (eds.), Navy Models in the Rijksmuseum, online coll. cat. Amsterdam: https://data.rijksmuseum.nl/200315908
(accessed 6 December 2025 18:21:28).Footnotes
- 1HNA 2.12.01 Min. Marine, Exh. 16/6/1838 N21.
- 2HNA 2.12.01 Min. Marine, Exh. 17/4/1837 N50.
- 3HNA 2.12.01 Min. Marine, Exh. 16/6/1838 N21.
- 4J.M. Obreen, Catalogus der verzameling modellen van het Departement van Marine, The Hague 1858, no. 796.