Aan de slag met de collectie:
Halfmodel van een linieschip van 84 stukkens
Rijkswerf Vlissingen, ca. 1836
Geheel beplankt gepolychromeerd mallenmodel of blokmodel (stuurboord) van een driemaster. Acht en veertig geschutpoorten verdeeld over drie dekken. Rond achterschip met wulf en hek van twee verdiepingen, uitvoerig versierd, met westergang aan de bovenste verdieping, gesteund door versierde knieën. Op de verschansing boven het hek gesneden lofwerk met het monogram van koning Willem I; tegen de westergang het (halve) Rijkswapen. Recht roer met vierkante roerkoning. De zeeg loopt iets op aan beide uiteinden, twee berghouten en één reehout. Het model is van alle rusten met jufferblokken voorzien. Het onderwaterschip is rond, maar achter scherp weggesneden. Schaal 1:50 (schaal op model).
- Soort kunstwerkscheepsmodel, werfmodel, halfmodel
- ObjectnummerNG-MC-283
- Afmetingenhoogte 36,2 cm x breedte 140,5 cm x diepte 16,5 cm
- Fysieke kenmerkenhout en messing
Identificatie
Titel(s)
- Halfmodel van een linieschip van 84 stukkens
- Halfmodel van een linieschip van 84 stukken
Objecttype
Objectnummer
NG-MC-283
Beschrijving
Geheel beplankt gepolychromeerd mallenmodel of blokmodel (stuurboord) van een driemaster. Acht en veertig geschutpoorten verdeeld over drie dekken. Rond achterschip met wulf en hek van twee verdiepingen, uitvoerig versierd, met westergang aan de bovenste verdieping, gesteund door versierde knieën. Op de verschansing boven het hek gesneden lofwerk met het monogram van koning Willem I; tegen de westergang het (halve) Rijkswapen. Recht roer met vierkante roerkoning. De zeeg loopt iets op aan beide uiteinden, twee berghouten en één reehout. Het model is van alle rusten met jufferblokken voorzien. Het onderwaterschip is rond, maar achter scherp weggesneden. Schaal 1:50 (schaal op model).
Opschriften / Merken
- opschrift, op het roer: ‘NM’ voormalig eigendomsmerk
- schaalverdeling, rechtsonder: messing schaalverdeling in duimen
- opschrift, rechtsonder, op een stuk papier, in inkt: ‘Voornaamste Afmetingen / [followed by measurements]’
- etiket, linksonder: ‘283’ voormalig inventarisnummer
- opschrift, linksboven, op een stuk papier, in inkt: ‘Volgens de resolutie van den 27 February / 1843 Nº 69 D. / [followed by armament]’
- opschrift, midden boven, op een ovaal bruin metalen label: ‘de KONING der NEDERLANDEN / LINIE-SCHIP van 84 St.’
Onderdeel van catalogus
Vervaardiging
Vervaardiging
modelmaker: Rijkswerf Vlissingen, Vlissingen
Datering
ca. 1836
Zoek verder op
Materiaal en techniek
Fysieke kenmerken
hout en messing
Afmetingen
hoogte 36,2 cm x breedte 140,5 cm x diepte 16,5 cm
Toelichting
Het model werd waarschijnlijk in 1836 afgemaakt; in 1847 werd het teruggestuurd naar Vlissingen om te worden gepolychromeerd. Het linieschip van 84 stukken Neptunus, lang 57.80 m, werd gebouwd door C. Soetermeer in Vlissingen in 1821-1835 en was de laatste driedekker van de Nederlandse Marine. Herdoopt Koning der Nederlanden in 1844, omgebouwd tot drijvende batterij van 32 stukken en herdoopt Neptunus in 1858-1860, afgevoerd 1876.
Dit werk gaat over
Persoon
Onderwerp
Verwerving en rechten
Copyright
Herkomst
...; transferred from the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, to the museum, 1883
Documentatie
- Bruno Johannes Tideman, Memoriaal van de Marine, bevattende opgaven betrekkelijk de afmetingen, constructie, (...) van Nederlandsche oorlogsschepen en omtrent enige havens, dokken, sluizen, werven enz., Amsterdam, 1876-1880, 2de afd., p. 8.
- Catalogus Rijksmuseum Nederlands Scheepvaartmuseum, Amsterdam 1943, p. 43, cat.nr. 70.
Gerelateerde objecten
Gerelateerd
Duurzaam webadres
Als u naar dit object wilt verwijzen, gebruik dan de duurzame URL:
Vragen?
Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!
Rijkswerf Vlissingen
Half Model of an 84-Gun Ship of the Line
Flushing, c. 1836
Inscriptions
- inscription, top left, on a piece of paper, in ink:Volgens de resolutie van den 27 February / 1843 Nº 69 D. / [followed by armament]
- inscription, top centre, on an oval brown metal label:de KONING der NEDERLANDEN / LINIE-SCHIP van 84 St.
- inscription, bottom right, on a piece of paper, in ink:Voornaamste Afmetingen / [followed by measurements]
- scale, bottom right: brass scale in inches
- label, bottom left:283 former inventory label
- inscription, on the rudder:NM former property mark
Provenance
...; transferred from the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, to the museum, 1883
Object number: NG-MC-283
Entry
Polychromed wooden half bracket or block model, fully planked, of the starboard side of a three-masted ship, mounted on a rectangular wooden backboard painted white.
The side of the ship is fully planked and is painted black, with two white bands spanning the gun deck and main deck. The upper deck, quarterdeck and poop are closed. Forty-eight shadowed gun ports are indicated in three tiers. The forecastle, quarterdeck and poop are detailed with square hances. The sheer rises slightly towards both ends. Two wales and a sheer rail are indicated. The bow features a fully detailed beakhead, without its figurehead, a beakhead bulkhead and a platform, a black knighthead and a cathead. The stern is round and the elaborately decorated taffrail has two storeys and a semi-circular stern gallery at the middle level. The upper storey has a sternwalk above the gallery, bearing the coat of arms of the Kingdom of the Netherlands, and is supported by decorated knees. The helm port and a straight, square-headed rudder are specified below the stern gallery. The taffrail is carved with foliage and the monogram of Willem I is marked in a crowned cartouche surrounded by trophies. The hull is round and painted a metallic copper colour below the waterline, but the stern is very sharp. The position of three masts and the bowsprit is shown in a truncated form.
Left and right of the hull just below the waterline two small square holes can be seen, possibly for mounting a metal leg.
The model was built in Flushing and probably completed in 1836. It was sent back to Flushing to be painted in 1847. The 84-gun ship of the line Neptunus, 57.80 metres long, was built by Cornelis Soetermeer (1782-1842) in Flushing in 1821-35.1J.M. Obreen, Catalogus der verzameling modellen van het Departement van Marine, The Hague 1858, no. 283. Neptunus was the last three-decker in the Dutch Navy. Renamed Koning der Nederlanden in 1844, the ship was converted to a floating battery of 32 guns and renamed Neptunus in 1858-60. Neptunus was decommissioned in 1876.2A.J. Vermeulen, De schepen van de Koninklijke Marine en die der gouvernementsmarine 1814-1962, The Hague 1962, p. 3.
Scale (on model) 1:50.
Literature
J.M. Obreen, Catalogus der verzameling modellen van het Departement van Marine, The Hague 1858, no. 283; B.J. Tideman, Memoriaal van de Marine, bevattende opgaven betrekkelijk de afmetingen, constructie, ... van Nederlandsche oorlogsschepen en omtrent enige havens, dokken, sluizen, werven enz., Amsterdam 1876-80, 2de afd., p. 8; Catalogus Rijksmuseum Nederlands Scheepvaartmuseum, coll. cat. Amsterdam 1943, p. 43 no. 70; A.J. Vermeulen, De schepen van de Koninklijke Marine en die der gouvernementsmarine 1814-1962, The Hague 1962, p. 3; A.J. Hoving, Message in a Model: Stories from the Navy Model Room of the Rijksmuseum, Florence, OR 2013, pp. 142-45
Citation
J. van der Vliet, 2016, 'Rijkswerf Vlissingen, Half Model of an 84-Gun Ship of the Line, Flushing, c. 1836', in J. van der Vliet and A. Lemmers (eds.), Navy Models in the Rijksmuseum, online coll. cat. Amsterdam: https://data.rijksmuseum.nl/200315761
(accessed 6 December 2025 19:06:54).Footnotes
- 1J.M. Obreen, Catalogus der verzameling modellen van het Departement van Marine, The Hague 1858, no. 283.
- 2A.J. Vermeulen, De schepen van de Koninklijke Marine en die der gouvernementsmarine 1814-1962, The Hague 1962, p. 3.