Verleiding van de mens, Hieronymus Wierix, naar Ambrosius Francken (I), naar Willem van Haecht (I), 1578

Titel(s)

Verleiding van de mens
Vanitas vanitatvm et omnia Vanitas (titel op object)
De val en de redding van de mensheid (serietitel)

Objecttype

• prent

Objectnummer

RP-P-2005-99

Catalogusreferentie

• Hollstein Dutch 1797

Opschriften / Merken

• verzamelaarsmerk, verso linksonder, gestempeld: Lugt 2760
• verzamelaarsmerk, verso linksonder, gestempeld: Lugt 2228
• signatuur en datum, midden onder, gegraveerd: ‘W. haecht compo. et & 1578’
• onderschrift, linksonder, gegraveerd: ‘Noijt en vondt man den grond van dees lichte vrrouwe...weelde in droeffiz groot’
• onderschrift, midden onder, gegraveerd: ‘One homme ne sonda coeur de femme impudicque...en grand martire’
• onderschrift, rechtsonder, gegraveerd: ‘Den grond disses ehrlosen Weijbs ma nimmer viden sach...auss wollust in trubsal gerade.’

Omschrijving

Allegorie op de ijdelheid van de mens. Een naakte vrouw (Vanitas) ligt op een hemelbed, ze wordt bekeken door Onkuisheid (Impudicitia), een sater die het laken van haar aftrekt en een schietlood bij haar schaamstreek laat pendelen. Onder haar voeten liggen attributen van wetenschap en krijgskunst. Onder haar kussen liggen aardse rijkdommen die van het bed vallen en door een gat in de vloer verdwijnen. Het bed is gedecoreerd met waarschuwende scènes uit het Oude Testament: links Salomo's afgoderij en rechts Delila die Simsons haar afknipt. Geheel links staat een man, de Wereldse Mens (Mundanus Homo), die aan de verleidelijke naakte vrouwen in het vertrek is blootgesteld. Naast hem de Vergankelijke Wellust (Peritura Voluptas) en Kortstondige Vreugde (Brevis Laetitia). Geheel rechts de Lichamelijke Lust (Caro), ze houdt een touw in de hand dat is vastgebonden aan een valluik waar de man op staat. De voorstelling wordt verduidelijkt in de Nederlandse, Franse en Duitse onderschriften in de marge.

Vervaardiger

• prentmaker: Hieronymus Wierix (vermeld op object)
• naar tekening van: Ambrosius Francken (I) (vermeld op object)
• naar ontwerp van: Willem van Haecht (I) (vermeld op object)
• schrijver: Willem van Haecht (I) (mogelijk)
• uitgever: Willem van Haecht (I) (vermeld op object)

Plaats vervaardiging

Antwerpen (stad)

Datering

1578

Fysieke kenmerken

gravure

Materiaal

• papier

Techniek

graveren (drukprocedé)

Afmetingen

blad: hoogte 238 mm × breedte 323 mm

Wat

• (personifications of) 'Vanitas', the vanity of human life; Fragilità humana, Fugacità delle grandezze & della gloria mondana, Meditatione della morte, Opera vana, Piacere vano, Vana gloria, Vanità (Ripa)
• Indecency, Impudence; 'Sfacciatigine' (Ripa)
• fathoming, sounding (+ variant)
• Licentiousness, Lasciviousness; 'Lascivia', 'Licenza' (Ripa)
• Licentiousness, Lasciviousness; 'Lascivia', 'Licenza' (Ripa)
• 'Velocità della vita humana', 'Vita breve' (Ripa)
• man in a general biological sense (+ variant)
• Lust, Luxury, 'Luxuria'; 'Lussuria' (Ripa) ~ personification of one of the Deadly Sins

Credit line

• Aankoop uit het F.G. Waller-Fonds

Verwerving

aankoop 2005

Copyright

Publiek domein

• The Wierix family : part VIII, Zsuzsanna van Ruyven-Zeman, Marjolein Leesberg, Jan Van der Stock, p. 137, cat.nr. 1797
• Redding door Gods Genade. De samenstelling van een prentenserie van Willem van Haecht (1578), Y. Bleyerveld, p. 20-25
• Bartholomeus Spranger : splendor and eroticism in imperial Prague : the complete works, Sally Metzler, p. 199, fig. 49.
• Willem van Haecht en Agostino Carracci Of de lotgevallen van een obscene inventie, H. Leeflang, p. 12-16