Aan de slag met de collectie:
Aap met omgevallen lakstandaard
Yanagawa Shinegobu (vermeld op object), 1812
Een aap heeft een lakstandaard omgegooid en de snoepjes liggen nu op de grond. In de voet staan de cijfers 1,3,4,6,8,12. Dit zijn de korte maanden uit het aapjaar 1812. Met één anoniem haiku gedicht.
- Soort kunstwerkprent, surimono, egoyomi (kalenderblad)
- ObjectnummerRP-P-1991-631
- Afmetingenblad: hoogte 137 mm x breedte 185 mm
- Fysieke kenmerkenkleurenhoutsnede; blinddruk; lijnblok in zwart met kleurblokken; metaalpigmenten
Identificatie
Titel(s)
Aap met omgevallen lakstandaard
Objecttype
Objectnummer
RP-P-1991-631
Beschrijving
Een aap heeft een lakstandaard omgegooid en de snoepjes liggen nu op de grond. In de voet staan de cijfers 1,3,4,6,8,12. Dit zijn de korte maanden uit het aapjaar 1812. Met één anoniem haiku gedicht.
Opschriften / Merken
verzamelaarsmerk, recto, gestempeld
Onderdeel van catalogus
Catalogusreferentie
- Goslings 72
- Forrer 174
Vervaardiging
Vervaardiging
prentmaker: Yanagawa Shinegobu (vermeld op object), Japan
Datering
1812
Zoek verder op
Materiaal en techniek
Fysieke kenmerken
kleurenhoutsnede; blinddruk; lijnblok in zwart met kleurblokken; metaalpigmenten
Afmetingen
blad: hoogte 137 mm x breedte 185 mm
Toelichting
Een surimono is een luxe uitgevoerde prent waarop beeld met één of meerdere gedichten gecombineerd is. Bij het drukken van een surimono werd vaak gebruik gemaakt van dikker papier, blinddruk en metaal pigmenten, zoals koper- en zilverpoeder. De prenten werden vaak in opdracht van dichters gemaakt en als exclusief geschenk aan vrienden en relaties gegeven. Een egoyomi is een kalender prent, waarop de aanduiding voor de maanden verstopt zit in het ontwerp. Vaak werden egoyomi net als surimono in eigen beheer uitgegeven en aan vrienden kado gedaan. In Japan gebruikte men tot 1873 een maankalender, waarbij de volgorde van de lange en de korte maanden jaarlijks varieerde. Omdat er maar een klein aantal uitgevers kalenders mocht maken, waren particulier uitgeven kalender prenten tegen de regels van de overheid. Om deze regels te omzeilen werden de kalendergegevens verstopt in het prentontwerp.
Dit werk gaat over
Onderwerp
Verwerving en rechten
Credit line
Schenking van de heer J.H.W. Goslings, Epse
Verwerving
schenking 1991
Copyright
Herkomst
…; collection Catherine Ball (collector's mark);…; purchased from the dealer Hotei Japanese Prints, Leiden, by J.H.W. Goslings (1943-2011), Epse, near Deventer, 1986;{Coll. cat. Goslings 1999, p. 37, cat. no. 72} by whom donated to the museum, 1991
Documentatie
- Roger S. Keyes, ‘The Van Reed Surimono Album’, The Stanford Museum 3 (1974), p. 9.
- Jan H. Willem Goslings, ‘Calendar prints: egoyomi and surimono’, Andon 4 (1990) no. 40, p. 105-109. no. 7.
Duurzaam webadres
Als u naar dit object wilt verwijzen, gebruik dan de duurzame URL:
Vragen?
Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!
Yanagawa Shinegobu
Monkey Pushing over a Lacquered Tray
Japan, 1812
Inscriptions
stamped: lower right, in black ink, with mark of Catherine Ball
Provenance
…; collection Catherine Ball (collector's mark);…; purchased from the dealer Hotei Japanese Prints, Leiden, by J.H.W. Goslings (1943-2011), Epse, near Deventer, 1986;1Coll. cat. Goslings 1999, p. 37, cat. no. 72 by whom donated to the museum, 1991
Object number: RP-P-1991-631
Credit line: Gift of J.H.W. Goslings, Epse
Context
While most surimono were commissioned by poets for distribution among their friends, in this instance it is the designer, Shigenobu, who participated in the custom. This print and RP-P-1958-548 by Gakutei are examples of designers distributing their own prints.
In addition to the print catalogued here, a similar example dating from 1819 is known, featuring the popular hero Kintaro holding a hare by its ears with one hand, the numerals for the short months indicated on a fan in his other hand. It also features an unsigned poem, apparently by Shigenobu himself.2Fujisawa Morihiko korekushon surimono o chuushin to shite (The Fujisawa Morihiko Collection: with a Stress on Surimono) Tokyo: Ota Memorial Museum of Art, 1998, p. 156.
The artist
Biography
Yanagawa Shigenobu (1787?–1833) was Katsushika Hokusai's pupil and son-in-law. He used the art-names Yanagawa and Reisai. In the 1820s, he moved to Osaka, where he continued designing prints.
Entry
A monkey pushes over a lacquered serving tray on a high foot, takatsuki, the sweets that had been laid out on it falling to the floor.
Apparently, this surimono was issued by the designer who also provided the poem, thus being a variant on the practise of poets acting as amateur designers. The numerals for the short months of the New Monkey Year 1812, 1, 3, 4, 6, 8 and 12, appear in gold on the foot of the serving tray.
One anonymous haiku poem, apparently by Yanagawa Shigenobu, the designer of the print.
Issued by the designer
Signature reading: Yanagawa hitsu
Literature
M. Forrer, Surimono in the Rijksmuseum Amsterdam, Leiden 2013, no. 174
Citation
M. Forrer, 2013, 'Yanagawa Shinegobu, Monkey Pushing over a Lacquered Tray, Japan, 1812', in Surimono from the Goslings Collection in the Rijksmuseum, online coll. cat. Amsterdam: https://data.rijksmuseum.nl/200467501
(accessed 11 December 2025 05:41:57).Footnotes
- 1Coll. cat. Goslings 1999, p. 37, cat. no. 72
- 2Fujisawa Morihiko korekushon surimono o chuushin to shite (The Fujisawa Morihiko Collection: with a Stress on Surimono) Tokyo: Ota Memorial Museum of Art, 1998, p. 156.