Navigatie

toegeschreven aan Goutum, Claes Andrieszoon, ca. 1590 - ca. 1596

Om de juiste positie en koers te bepalen beschikte de schipper over een heel arsenaal aan instrumenten. Op Nova Zembla werden onder meer gevonden: een astrolabium catholicum, een fragment van een koperen lengtewijzer, een graadstok, een hoekmeetinstrument en een kaartpasser.

Soort kunstwerkgraadstok
ObjectnummerNG-NM-7749-1
Afmetingenlengte 69,8 cm x breedte 1,1 x diepte 1,3 cm

Identificatie

Titel(s)
Graadstok of Jacobsstaf van hout met vierkante doorsnede en graadverdelingen
Objecttype
Objectnummer
NG-NM-7749-1
Beschrijving
Graadstok, een houten stok met vierkante doorsnede. Op twee tegenoverliggende zijden zijn complementaire graadverdelingen van 0-90 graden ingekrast. Bij de graadverdelingen staan naast getallen ook inscripties gestempeld waaruit blijkt welke zijde werd gebruikt voor het aflezen van de hoogte (bij het waarnemen van de hoogte van de Poolster) en welke voor de topsafstand (bij het waarnemen van de zonshoogte). De schuif, die 43.4 cm lang moet zijn geweest, ontbreekt. De stok welke oorspronkelijk 85 cm moet zijn geweest is afgebroken.
Opschriften / Merken
- inscriptie, vlakke kant, keerzijde, gesneden: ‘Dit is die Noersters siede Gout om deught’ Graadverdeling? (strepen, sterren en cijfer 40 t/m 90, per 5-tallen)
- inscriptie, vlakke kant, gesneden: ‘Dit is die son sijde Claes Andriesson Goutom [of ... Andriessen Goutijk]’ Graadverdeling? (strepen en sterren)
Catalogusreferentie
- H. Jaspers (1968) p. 491-500
- C.A. Cox (1952) p. 35-47
- E.G.R. Taylor (1956) p.128-129
- Mar. Gesch. der Nederl. II (1977) p. 189
- Documentatiemap.
- D.W. Waters (1958) p. 53-56
- E.G.R. Taylor en M.W. Richey (1962) p. 37-40
- J.K.J. de Jonge (1876) p.15-16 nr.17

Vervaardiging

Vervaardiging
toegeschreven aan Goutum, Claes Andrieszoon, Amsterdam
Datering
ca. 1590 - ca. 1596
Zoek verder op

Materiaal en techniek

Materiaal
Techniek
Afmetingen
lengte 69,8 cm x breedte 1,1 x diepte 1,3 cm

Toelichting

Graadstokken dienden, m.b.v. een schuif of kruis, voor het waarnemen van respectievelijk de hoogte of de topsafstand (het complement van de hoogte) van een hemellichaam. Claes Andriesz. Goutum is de waarschijnlijke maker en eigenaar van deze graadstok. Hij is mogelijk identificeerbaar als Claes Andriesz. Goutijk. Hij overleed tegelijk met Willem Barents tijdens de terugreis op 20 juni 1597, bij de noordwestkust van Nova Zembla.

Dit werk gaat over

Persoon
Onderwerp
Plaats

Verwerving en rechten

Documentatie

- H. Jaspers (1968) p. 491-500
- C.A. Cox (1952) p. 35-47
- E.G.R. Taylor (1956) p.128-129
- Mar. Gesch. der Nederl. II (1977) p. 189
- Documentatiemap.
- D.W. Waters (1958) p. 53-56
- E.G.R. Taylor en M.W. Richey (1962) p. 37-40
- J.K.J. de Jonge (1876) p.15-16 nr.17

Duurzaam webadres

Als u naar dit object wilt verwijzen, gebruik dan de duurzame URL:
https://id.rijksmuseum.nl/200415870