Aan de slag met de collectie:
Model van de vuurtoren J.C.J. van Speyk te Egmond
anoniem, 1838
Op 5 oktober 1833 werd de opbrengst van de loterij verantwoord. Na aftrek van kosten had de loterij ? 6484,98 opgebracht. Er waren 5723 loten verkocht en 911 prijzen verloot.
- Soort kunstwerkpronkmodel
- ObjectnummerNG-MC-829
- Afmetingenhoogte 160 cm x breedte 112 cm x diepte 110 cm
- Fysieke kenmerkenhout, brons, glas, gips en zand
Identificatie
Titel(s)
Model van de vuurtoren J.C.J. van Speyk te Egmond
Objecttype
Objectnummer
NG-MC-829
Beschrijving
Houten model van een ronde vuurtoren op een vierkant gebouw. Het hele model is met zand bestreken en in twee kleuren grijs geverfd. Het mausoleumachtige gebouw, dat in feite om de voet van de toren heengebouwd is, heeft aan de landzijde een verlaagde ingang, geflankeerd door de latijnse opschriften. De toren heeft vijf ronde vensters mat kransen aan de zeezijde, en aan de landzijde twee kransen met gekruiste ankers, en het opschrift J.C.J. VAN SPEYK onder sterren en boven de Militaire Willemsorde gehangen aan twee palmtakken. De tienkantige kuip heeft een ronde omloop met een balustrade van fakkels; van de tien vensters zijn de vier aan landzijde geblindeerd. Tienkantige koepel met windvaan. Schaal 1:20 (Obreen).
Opschriften / Merken
- opschrift, onder, rechts van de deuropening: ‘REX GULIELMUS I / HANC PHARUM / SUMTU / COLLEGII / SPEI NAUTICAE / ET QUIBUS FACINUS / INVICTI JUVENIS / ADMIRATIONE FUIT / MUTATAM / PUBLICUM MONUMENTUM / FECIT APPELLAVITQUE / TURRUM JANI VAN SPEYK. / INAUGUB. MDCCCXXXVIII.’
- opschrift, onder, links van de deuropening: ‘JANUS CAROLUS JOSEPHUS VAN SPEYK. / PRAEFECTUS / SCAPHAE BELLICAE NO II / INSCALDI / AD ANTWERPIAM / AB SEDITIOSIS BELGIS OPPRESSUS / DECUS VEXILLI NEERLANDICI / INTEGRE SERVATYUM / VITAE PRAETULIYT / PULVERUM PYRIUM INCENDIT / SIBI MORTEM / ET IMMORTALEM GLORIAM PEPERIT / NONIS FEBRUARIS MDCCCXXXI.’
- opschrift, midden boven: ‘j.c.j. VAN SPEYK.’
Onderdeel van catalogus
Vervaardiging
Vervaardiging
- modelmaker: anoniem, Nederland
- naar ontwerp van J. Valk, Nederland
- naar ontwerp van Johan David Zocher, Nederland
Datering
- 1838
- 1840
Zoek verder op
Materiaal en techniek
Fysieke kenmerken
hout, brons, glas, gips en zand
Afmetingen
hoogte 160 cm x breedte 112 cm x diepte 110 cm
Toelichting
De toren is een monument ter nagedachtenis van J.C.J. Van Speyk, die in 1831 bij Antwerpen zijn kanonneerboot in de lucht liet springen toen die in handen van de Belgische vijand dreigde te vallen. Het initiatief voor het monument kwam van het College Zeemanshoop, en gekozen werd om de vuurtoren van Egmond-aan-Zee, hoog 25 m, als monument in te richten.
Dit werk gaat over
Persoon
Onderwerp
Plaats
Verwerving en rechten
Copyright
Herkomst
...; transferred from the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, to the museum, 1883
Documentatie
J.C. de Leeuw, 'Het monument opgerigt ter eere van J.C.J. van Speyk te Egmond aan Zee', Bouwkundige Bijdrage I, (1843), p. 180-183, pl. XI.
Duurzaam webadres
Als u naar dit object wilt verwijzen, gebruik dan de duurzame URL:
Vragen?
Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!
anonymous
Model of a Lighthouse
Netherlands, Netherlands, Netherlands, 1840
Inscriptions
- inscription, top centre:j.c.j. VAN SPEYK.
- inscription, bottom, left from the doorway:JANUS CAROLUS JOSEPHUS VAN SPEYK. / PRAEFECTUS / SCAPHAE BELLICAE NO II / INSCALDI / AD ANTWERPIAM / AB SEDITIOSIS BELGIS OPPRESSUS / DECUS VEXILLI NEERLANDICI / INTEGRE SERVATYUM / VITAE PRAETULIYT / PULVERUM PYRIUM INCENDIT / SIBI MORTEM / ET IMMORTALEM GLORIAM PEPERIT / NONIS FEBRUARIS MDCCCXXXI.
- inscription, bottom, right from the doorway:REX GULIELMUS I / HANC PHARUM / SUMTU / COLLEGII / SPEI NAUTICAE / ET QUIBUS FACINUS / INVICTI JUVENIS / ADMIRATIONE FUIT / MUTATAM / PUBLICUM MONUMENTUM / FECIT APPELLAVITQUE / TURRUM JANI VAN SPEYK. / INAUGUB. MDCCCXXXVIII.
Provenance
...; transferred from the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, to the museum, 1883
Object number: NG-MC-829
Entry
Wooden model of a lighthouse with a round base, positioned on top of a square building, mounted on a square base.
The entire model is covered in sand and painted in two shades of grey. The building, which looks like a mausoleum, surrounds the foot of the tower, and has a lowered entrance on the landward side, flanked by Latin inscriptions. The tower has five round windows decorated with wreaths on the seaward side, and on the landward side two wreaths with crossed anchors within them, and the inscription ‘j.c.j. VAN SPEYK’ between stars above, and a military decoration hanging from palm branches, below. The top has a round balcony with a balustrade, representing a row of torches; the lighting part has ten sides, of which the four facing landwards are blind; it has a dome-shaped roof with a weather vane shaped as an arrow.
The Van Speyk lighthouse is a memorial in remembrance of Lieutenant Jan van Speyk (1802-1831), who died in an action on the river Scheldt near Antwerp, blowing up his ship and sacrificing himself before allowing the ship to be captured by the Belgian enemy. For this he was worshipped as a hero. The initiative to erect a monument in his honour was taken by the College Zeemanshoop. In the end it was decided that the 25 metres tall lighthouse of Egmond aan Zee would be transferred into a monument, while retaining its function as a lighthouse.
Scale (according to Obreen)1J.M. Obreen, Catalogus der verzameling modellen van het Departement van Marine, The Hague 1858, no. 829. 1:20.
Literature
J.C. de Leeuw, ‘Het monument opgerigt ter eere van J.C.J. van Speyk te Egmond aan Zee’, Bouwkundige Bijdrage 1 (1843), pp. 180-83, pl. XI; J.M. Obreen, Catalogus der verzameling modellen van het Departement van Marine, The Hague 1858, no. 829; L. Crommelin and H. van Suchtelen, Nederlandse vuurtorens. Bouw en organisatie, Nieuwkoop 1978, pp. 54-59, 75; S. de Vries, De lucht in gevlogen, de hemel in geprezen. Eerbewijzen voor Van Speyk, Haarlem 1988, pp. 41-42, 75-78
Citation
J. van der Vliet, 2016, 'anonymous, Model of a Lighthouse, Netherlands, 1838', in J. van der Vliet and A. Lemmers (eds.), Navy Models in the Rijksmuseum, online coll. cat. Amsterdam: https://data.rijksmuseum.nl/20053991
(accessed 10 December 2025 04:52:32).Footnotes
- 1J.M. Obreen, Catalogus der verzameling modellen van het Departement van Marine, The Hague 1858, no. 829.