Model van een tijdsein

Rijkswerf Vlissingen, ca. 1854

Model van een seinpaal op een houten grondplank. Het model bestaat uit een paal met vier kruislings geplaatste ronde metalen roosters aan de top, bevestigd tegen een verticale plank. De roosters kunnen bediend worden met een mechanisme halverwege de verticale plank: door een hefboom met gewicht, opgesloten als de roosters in verticale positie staan, los te laten schieten de roosters in horizontale stand. De paal kan bovendien geschoten worden met een ketting die over schijven loopt, maar niet voordat het seinmechanisme is verwijderd.

  • Soort kunstwerkdemonstratiemodel
  • ObjectnummerNG-MC-827
  • Afmetingenmodel: hoogte 119 cm x breedte 30,6 cm x diepte 27,1 cm, capsule: hoogte 120,5 cm x breedte 34,4 cm x diepte 30,5 cm
  • Fysieke kenmerkenhout en messing

Rijkswerf Vlissingen

Model of a Time Signal

Flushing, c. 1854

Inscriptions

  • label, on the base:827 former inventory label

Conservation

  • Ab Hoving, oktober 2008: missing part reconstructed (mechanism); retouched

Provenance

…; transferred from the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, to the museum, 1883

Object number: NG-MC-827

Entry

Model of a time signal, mounted on a rectangular base.

The model consists of a pole with four circular metal gratings at the top, mounted against a vertical plank. The grating can be manipulated by means of a mechanism halfway up the plank: a weighted lever, locked when the gratings are vertical, can be released so the gratings slide into a horizontal position. A chain-and-pulley system allows the entire pole to be hoisted up, but not before the operating mechanism is removed.

This model is a slightly improved version of model NG-MC-826.1J.M. Obreen, Catalogus der verzameling modellen van het Departement van Marine, The Hague 1858, no. 827. It was probably made when the first time signal in the Netherlands was erected in Flushing in 1854. In 1846, the Leiden professor Frederik Kaiser (1808-1872) proposed this type of time signal for synchronising the chronometers on ships, instead of the more expensive time balls,2F. Kaiser, ‘Het plan ter oprigting van een tijdmeter-observatorium te Rotterdam verdedigd en toegelicht’, Nieuwe Rotterdammer Courant (1846), nos. 260-262, 264. and they were introduced to all Dutch ports in the 1850s.3F. Kaiser, ‘De tijdseinen der Nederlandse Marine’, Verhandelingen en berigten betrekkelijk het zeewezen (1860), no. 1, pp. 139-225.

Scale unknown.

Literature

F. Kaiser, ‘Het plan ter oprigting van een tijdmeter-observatorium te Rotterdam verdedigd en toegelicht’, Nieuwe Rotterdammer Courant (1846), nos. 260-262, 264; J.M. Obreen, Catalogus der verzameling modellen van het Departement van Marine, The Hague 1858, no. 827; F. Kaiser, ‘De tijdseinen der Nederlandse Marine’, Verhandelingen en berigten betrekkelijk het zeewezen (1860), no. 1, pp. 139-225; E. Dekker, ‘Frederik Kaiser en zijn pogingen tot hervorming van het sterrenkundig deel van onze zeevaart’, Tijdschrift voor de geschiedenis der geneeskunde, natuurwetenschappen, wiskunde en techniek 13 (1990), no. 1, pp. 23-41, p. 29-36

Citation

J. van der Vliet, 2016, 'Rijkswerf Vlissingen, Model of a Time Signal, Flushing, c. 1854', in J. van der Vliet and A. Lemmers (eds.), Navy Models in the Rijksmuseum, online coll. cat. Amsterdam: https://data.rijksmuseum.nl/20053989

(accessed 6 December 2025 23:35:38).

Footnotes

  • 1J.M. Obreen, Catalogus der verzameling modellen van het Departement van Marine, The Hague 1858, no. 827.
  • 2F. Kaiser, ‘Het plan ter oprigting van een tijdmeter-observatorium te Rotterdam verdedigd en toegelicht’, Nieuwe Rotterdammer Courant (1846), nos. 260-262, 264.
  • 3F. Kaiser, ‘De tijdseinen der Nederlandse Marine’, Verhandelingen en berigten betrekkelijk het zeewezen (1860), no. 1, pp. 139-225.