Model van een optische telegraaf

anoniem, ca. 1830

Optische telegraaf van Antoine Lipkens, van 1831 tot 1839 in gebruik tussen Den Haag, Rotterdam, Breda, Dongen, Helvoirt en 's-Hertogenbosch. De lijn werd in 1832 uitgebreid naar Bergen op Zoom, Bath, Ossendrecht, Waarde, Kruiningen, Heinkenszand, Arnemuiden, Vlissingen, Koudekerke en Domburg. Door de tenen schijven volgens een bepaald patroon in horizontale of verticale stand te draaien konden 63 seinen worden gegeven. De telegraaf was gemakkelijk in een kerktoren aan te brengen. Dit model is waarschijnlijk voor demonstraties of oefeningen gebruikt.

Soort kunstwerkdemonstratiemodel, instructiemodel
ObjectnummerNG-MC-823
Afmetingenhoogte 110,2 cm x breedte 32,5 cm x diepte 32 cm
Fysieke kenmerkenhout, messing, touw, riet en textiel

Identificatie

Titel(s)
Model van een optische telegraaf
Objecttype
Objectnummer
NG-MC-823
Beschrijving
Model van een optische telegraaf, op vierkante grondplank. Op een voetstuk is een mast gezet, die aan de hoeken van de grondplank is verstaagd. De mast heeft drie ra's, naar boven toe steeds korter, met ronde gevlochten schijven aan de uiteinden. Deze kunnen in horizontale en in verticale stand gezet worden met hendels aan het voetstuk. Aan de top van de mast een vlaggestok met Nederlandse driekleur.
Onderdeel van catalogus

Vervaardiging

Vervaardiging
- modelmaker: anoniem, Nederland
- naar ontwerp van Antoine Lipkens, Nederland
Datering
ca. 1830
Zoek verder op

Materiaal en techniek

Fysieke kenmerken
hout, messing, touw, riet en textiel
Afmetingen
hoogte 110,2 cm x breedte 32,5 cm x diepte 32 cm

Toelichting

Met Lipkens telegraaf konden 63 seinen worden gegeven. Hij was goedkoop, effectief, en gemakkelijk op hoge gebouwen aan te brengen. Van 1831 tot 1839 werden deze telegrafen gebruikt tussen Den Haag, Breda en 's Hertogenbosch, in 1832 uitgebreid met een lijn van Breda naar Vlissingen, die bij Bath splitste naar fort Lillo bij Antwerpen.

Dit werk gaat over

Onderwerp

Verwerving en rechten

Copyright
Publiek domein
Herkomst
...; transferred from the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, to the museum, 1883

Documentatie

- Ineke; Slingerland, Wim Jansen-Jonker, Het graf van Antonie Lipkens bij de Oude Toren, uit: De Hekkensluiter, 10, 2013, 1, pagina pp. 19-31
- R. Korving, 'De optische telegraaf van Chappe', Erfgoed van Industrie en Techniek 2 (1993) nr. 1, p. 2-11.

Duurzaam webadres

Als u naar dit object wilt verwijzen, gebruik dan de duurzame URL:
https://id.rijksmuseum.nl/200315917

Provenance

...; transferred from the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, to the museum, 1883

Object number: NG-MC-823

Entry

Model of an optical telegraph, mounted on a square base.

A mast is raised on a pedestal, with shrouds running to the corners of the base. The mast has three brass yards with round screens made of plaited reed at the ends. These can be set in either a horizontal or a vertical position by means of handles at the base. At the top of the mast, is a flagpole with the Dutch tricolour.

The telegraph designed by Anton Lipkens (1782-1847) could transmit 63 signals. It was cheap, effective and easily positioned on any tall building. A line of Lipkens’ telegraphs was used from 1831 to 1839, enabling communication between the towns of The Hague, Breda and Den Bosch, and was extended in 1832 by a line from Breda to the port of Flushing, which split at Bath to Fort Lillo near Antwerp. Lipkens’ telegraph was inspired by the 1795 design by Lord George Murray.

Scale unknown.

Literature

J.M. Obreen, Catalogus der verzameling modellen van het Departement van Marine, The Hague 1858, no. 823; E.A.B.J. ten Brink and C.W.L. Schell, Geschiedenis van de Rijkstelegraaf 1852-1952, The Hague 1954, pp. 10-14, fig. 7; R. Korving, ‘De optische telegraaf van Chappe’, Erfgoed van Industrie en Techniek 2 (1993), no. 1, pp. 2-11; C.C.P. van Romburgh, ‘De revolutionaire verreschrijver’, in H. Stevens (ed.), The Art of Technology: The Navy Model Collection in the Amsterdam Rijksmuseum, Amsterdam/Wormer 1995, pp. 30-33; R. Korving and B. van der Herten, Een tijding met de snelheid des bliksems. De optische telegraaf in de Nederlanden (1800-1850), Alphen aan den Rijn 1997, pp. 74-85; A.J. Hoving, Message in a Model: Stories from the Navy Model Room of the Rijksmuseum, Florence, OR 2013, pp. 128-31

Citation

J. van der Vliet, 2016, 'anonymous, Model of an Optical Telegraph, Netherlands, c. 1830', in J. van der Vliet and A. Lemmers (eds.), Navy Models in the Rijksmuseum, online coll. cat. Amsterdam: https://data.rijksmuseum.nl/200315917

(accessed 10 December 2025 13:15:42).