Aan de slag met de collectie:
Model van een baggermolen
anoniem, ca. 1800
Nederlandse rivieren en havens slibben dicht doordat zand dat met de stroming wordt meegevoerd zich ophoopt op de bodem. Om te voorkomen dat waterwegen te ondiep worden moet regelmatig worden gebaggerd. Omstreeks 1800 gebeurde dit met een door paarden aangedreven molen. Deze ‘rosmolen’ bracht een ketting in beweging met schoepen die het slib opschepten. Op het voordek van dit model zijn de stallen voor de paarden te zien.
- Soort kunstwerkscheepsmodel, demonstratiemodel
- ObjectnummerNG-MC-28
- Afmetingenhoogte 40 cm x breedte 69 cm x diepte 38 cm
- Fysieke kenmerkenhout, messing en touw
Identificatie
Titel(s)
Model van een baggermolen
Objecttype
Objectnummer
NG-MC-28
Beschrijving
Model van een overkapte ketting-baggermolen met op het achterdek gesitueerde rosmolen. De ketting wordt aangedreven met een raderwerk, dat ook een windas benedendeks voor het ankertouw aandrijft, voor de voortbeweging van het vaartuig. De diepte van de bak, waarover de ketting met schoepen loopt, wordt geregeld met een groot verticaal rad met windas en takels. De bovenkant van de bak is midden in de rosmolen geplaatst en de modder wordt daar onderdoor via een goot langs achter afgevoerd. Op het voordek zijn de stallen en een pomp.
Onderdeel van catalogus
Vervaardiging
Vervaardiging
modelmaker: anoniem, Nederland
Datering
ca. 1800
Zoek verder op
Materiaal en techniek
Fysieke kenmerken
hout, messing en touw
Afmetingen
hoogte 40 cm x breedte 69 cm x diepte 38 cm
Toelichting
Het nieuwe van dit ontwerp was de plaatsing van de rosmolen, waardoor de lange transmissie-as, zoals te zien op NG-MC-27, kwam te vervallen.
Dit werk gaat over
Onderwerp
Tentoonstellingen
Verwerving en rechten
Copyright
Herkomst
...; transferred from the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, to the museum, 1883
Documentatie
- G. Doorman, 'Hollandse oude baggermolens', De Ingenieur (1951) nr. 38.
- 'Aandrijving door spierkracht', Scheepshistorie (2010) nr. 10, p. 14-31, afb. 25.
Duurzaam webadres
Als u naar dit object wilt verwijzen, gebruik dan de duurzame URL:
Vragen?
Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!
anonymous
Model of a Dredger
Netherlands, c. 1800
Conservation
- Richard Schoevaart, juni 1998: cleaned; woodworm treatment; retouched
Provenance
...; transferred from the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, to the museum, 1883
Object number: NG-MC-28
Entry
Wooden construction model of a covered, horse-powered chain dredger.
The horse mill, which is situated on the aft deck, drives the belt via cogwheels and a winch below deck for the anchor cable, which is used for traction. A large vertically placed wheel with pulleys controls the depth of the dredge. The upper part of the dredge surfaces in the middle of the horse mill and the mud is led off to a gully at the back. The stables and pump are situated on the foredeck.
The innovation of this design lay in the improved positioning of the horse mill, which enabled the use of gearwork without the long transmission axle, like the one on model NG-MC-27.
Similar models are in the collections of D. Hudwig & Co, Rotterdam,1G. Doorman, ‘Hollandse oude baggermolens’, De Ingenieur 38 (1951), pp. 1-5. the Nationaal Baggermuseum in Sliedrecht2Sliedrecht, Nationaal Baggermuseum, inv. no. M0216. and the Science Museum in London.3London, Science Museum, inv. no. 1946-90.
Literature
J.M. Obreen, Catalogus der verzameling modellen van het Departement van Marine, The Hague 1858, no. 28; G. Doorman, ‘Hollandse oude baggermolens’, De Ingenieur 38 (1951), pp. 1-5; C. Singer et al. (eds.), A History of Technology, 5 vols., Oxford 1957-58, vol. 4, p. 639; R.M. Haubourdin et al., De physique existentie dezes lands. Jan Blanken, inspecteur-generaal van de waterstaat (1755-1838), exh. cat. Amsterdam (Rijksmuseum) 1987, no. 72; A.J. Hoving, ‘Aandrijving door spierkracht’, Scheepshistorie 10 (2010), pp. 14-31
Citation
J. van der Vliet, 2016, 'anonymous, Model of a Dredger, Netherlands, c. 1800', in J. van der Vliet and A. Lemmers (eds.), Navy Models in the Rijksmuseum, online coll. cat. Amsterdam: https://data.rijksmuseum.nl/200314891
(accessed 11 December 2025 22:00:44).Footnotes
- 1G. Doorman, ‘Hollandse oude baggermolens’, De Ingenieur 38 (1951), pp. 1-5.
- 2Sliedrecht, Nationaal Baggermuseum, inv. no. M0216.
- 3London, Science Museum, inv. no. 1946-90.