Halfmodel van een stoombatterij

Rijkswerf Vlissingen, 1865

Gepolychromeerd en geheel beplankt mallenmodel van een stoombatterij, boven de waterlijn zwart en eronder grijs. Het stelt een omgebouwd linieschip voor: op het bovendek is een bovenbouw aangebracht met daarop twee koepels en een uitschuifbare schoorsteen, de huid boven de waterlijn is verticaal gemaakt, met als gevolg dat het elliptisch achterschip is veranderd in een spitsgat. De achtersteven is vervangen door een verticale achtersteven, met daarachter een schroefraam en een roersteven met roer. De koepels zijn veertienzijdig, iedere zijde met een schietgat, en hebben een platte bovenkant. Vlakke zeeg, rondspant Schaal 1:50 (volgens Obreen).

Soort kunstwerkscheepsmodel, halfmodel
ObjectnummerNG-MC-1185
Afmetingenhoogte 31 cm x breedte 142,2 cm x diepte 16,5 cm
Fysieke kenmerkenhout

Identificatie

Titel(s)
Halfmodel van een stoombatterij
Objecttype
Objectnummer
NG-MC-1185
Beschrijving
Gepolychromeerd en geheel beplankt mallenmodel van een stoombatterij, boven de waterlijn zwart en eronder grijs. Het stelt een omgebouwd linieschip voor: op het bovendek is een bovenbouw aangebracht met daarop twee koepels en een uitschuifbare schoorsteen, de huid boven de waterlijn is verticaal gemaakt, met als gevolg dat het elliptisch achterschip is veranderd in een spitsgat. De achtersteven is vervangen door een verticale achtersteven, met daarachter een schroefraam en een roersteven met roer. De koepels zijn veertienzijdig, iedere zijde met een schietgat, en hebben een platte bovenkant. Vlakke zeeg, rondspant Schaal 1:50 (volgens Obreen).
Opschriften / Merken
- opschrift, rechtsboven, op een stuk papier, in inkt: ‘Voornaamste bepalingen. / [followed by measurements and armament]’
- opschrift, linksboven, op een ovaal blauw label: ‘DE RUITER / Gepantserde / Stoombatterij’
- etiket, rechtsboven: ‘1185’ voormalig inventarisnummer
Onderdeel van catalogus

Vervaardiging

Vervaardiging
- modelmaker: Rijkswerf Vlissingen, Vlissingen
- naar ontwerp van Bruno Johannes Tideman, Nederland
Datering
1865
Zoek verder op

Materiaal en techniek

Fysieke kenmerken
hout
Afmetingen
hoogte 31 cm x breedte 142,2 cm x diepte 16,5 cm

Toelichting

De kiel van het linieschip van 74 stukken De Ruyter werd in 1831 in Vlissingen gelegd; bouwmeester was A.E Tromp. Nog op stapel staande in 1843 werd het veranderd in een fregat van 51 stukken; tewaterlating in 1853; omgebouwd tot schroefstoomfregat in 1859-1860, en tot stoombatterij van 63.50 m en 14 stukken in 1862-1863; gesloopt in 1874.

Dit werk gaat over

Persoon
Onderwerp

Verwerving en rechten

Copyright
Publiek domein
Herkomst
...; transferred from the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, to the museum, 1883

Documentatie

Duurzaam webadres

Als u naar dit object wilt verwijzen, gebruik dan de duurzame URL:
https://id.rijksmuseum.nl/20054162

Inscriptions

inscription, top left, on an oval blue label:DE RUITER / Gepantserde / Stoombatterij
inscription, top right, on a piece of paper, in ink:Voornaamste bepalingen. / [followed by measurements and armament]
label, top right:1185 former inventory label

Provenance

...; transferred from the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, to the museum, 1883

Object number: NG-MC-1185

Entry

Polychromed and fully planked wooden half bracket model of a steam battery mounted on a rectangular white, wooden backboard.

The side of the ship is sloped vertically above the waterline and painted black. A superstructure with two turrets and a telescopic funnel is situated on the flush upper deck. The two turrets have fourteen sides with a loophole in each side and a flat roof. Five gun ports are recessed in the side and one of a pair in the forward and the aft bulkheads. The stern is pointed and features an empty aperture for a screw propeller and a small rudder. The sheer is flat. The hull is round and painted a metallic bronze colour below the waterline.

The model represents the conversion of a ship of the line into a floating steam battery. Above the waterline most of the original sides and rigging was cut away to make way for an armoured superstructure – with sloping sides housing the main battery and fitted with two gun turrets on top. The original elliptical stern was removed and the original sternpost replaced by a new vertical one with a propeller frame.

The keel of the 74-gun ship De Ruyter was laid down in Flushing in 1831. De Ruyter was built by August Elize Tromp (1801-1871). While still on the stocks in 1843, the ship was converted to a 51-gun frigate and finally launched in 1853. De Ruyter was converted to a screw steamer from 1859 to 1860, and was again converted from 1862 to 1863, this time to 14-gun steam battery measuring 63.50 metres in length. De Ruyter was finally broken up in 1874.¹A.J. Vermeulen, De schepen van de Koninklijke Marine en die der gouvernementsmarine 1814-1962, The Hague 1962, pp. 2, 55.

Scale (according to Obreen)²J.M. Obreen et al., handwritten inventory list for items 944 to 1431, 1884, manuscript in HNA 476 RMA, inv. no. 1089, no. 1185. 1:50.

Literature

J.M. Obreen et al., handwritten inventory list for items 944 to 1431, 1884, manuscript in HNA 476 RMA, inv. no. 1089, no. 1185; A.J. Vermeulen, De schepen van de Koninklijke Marine en die der gouvernementsmarine 1814-1962, The Hague 1962, pp. 2, 55; A. van Dijk, Voor Pampus. De ontwikkeling van de scheepsbouw bij de Koninklijke Marine omstreeks 1860, Amsterdam/The Hague 1987 (Bijdragen tot de Nederlandse Marinegeschiedenis, vol. 4), pp. 101-10

Citation

J. van der Vliet, 2016, 'Rijkswerf Vlissingen, Half Model of a Steam Battery, Flushing, 1865', in J. van der Vliet and A. Lemmers (eds.), Navy Models in the Rijksmuseum, online coll. cat. Amsterdam: https://data.rijksmuseum.nl/20054162

(accessed 20 December 2025 12:43:17).

Footnotes

¹A.J. Vermeulen, De schepen van de Koninklijke Marine en die der gouvernementsmarine 1814-1962, The Hague 1962, pp. 2, 55.
²J.M. Obreen et al., handwritten inventory list for items 944 to 1431, 1884, manuscript in HNA 476 RMA, inv. no. 1089, no. 1185.