Titel(s)

Gebedsnoot met reliëfs van de Geboorte van Christus en de Aanbidding der Koningen

Objecttype

• gebedsnoot

Objectnummer

BK-2010-16-1

Omschrijving

Een kleine in zilveren omhulsel gevatte gebedsnoot, bestaande uit twee miniatuur-reliëfs van de Geboorte van Christus en de Aanbidding der Koningen. Beide reliëfs zijn van buxushout en gemonteerd in twee scharnierende, zilveren halve bolletjes met sluiting en een klein kettinkje. Het zilveren bolletje is geheel gedecoreerd met uiterst verfijnd Gotisch graveerwerk: enerzijds dieren tussen bladeren (een aapje, een hond, een uil en andere vogels), anderzijds vijf figuurtjes: Eva, een man die in de grond schept met een schop, een man met een valk, een man die in het water staat en een man met een pook en vuur. Het zijn voorstellingen van de Vier Elementen (aarde, lucht, water en vuur) en tevens mogelijk verschillende maatschappelijke standen. De dieren vertegenwoordigen de 'omgekeerde wereld' van lust en kwaad. Rondom is het zilveren bolletje met een getordeerde draad van bleek goud versierd, terwijl op de boven- en onderzijde een gouden rozetje is.

Vervaardiger

• beeldhouwer: Adam Dircksz (atelier van)

Plaats vervaardiging

Noordelijke Nederlanden

Datering

ca. 1500 - ca. 1530

Fysieke kenmerken

buxushout, zilver, goud

Materiaal

• buxushout
• zilver
• goud

Techniek

houtsnijwerk / graveren (inkerven)

Afmetingen

diameter 48 mm

Wat

• Mary, Joseph and the new-born Christ (Nativity)
• annunciation of Christ's birth to the shepherds (and/or shepherdesses) at night; a host of singing angels in the air
• the Tiburtine sibyl and Augustus: the sibyl reveals to the emperor a vision of the Madonna in heaven
• Moses taking off his sandals - EE - Mary in the burning bush
• adoration of the kings: the Wise Men present their gifts to the Christ-child (gold, frankincense and myrrh)
• de vier elementen en ether, het vijfde element
• Eve (not in biblical context)

Credit line

• Aankoop uit het Ebus Fonds/Rijksmuseum Fonds

Verwerving

aankoop 22-sep-2010

Copyright

Publiek domein

Is deel van

• Gebedsnoot (BK-2010-16)

• Jacob Cornelisz van Oostsanen (ca. 1470-1533) : de Renaissance in Amsterdam en Alkmaar, p. 231, afb. 32.1
• Handzaam verzamelen, p. 14, 20-22, afb. 4, 6-9
• 'Gebedsnoot', Jaarverslag 2010 Rijksmuseum Amsterdam, p. 32.