Het belangrijkste blauwe pigment in De Nachtwacht

Het pigment smalt is het belangrijkste blauwe pigment in Rembrandts schilderijen. Het is ook in De Nachtwacht gebruikt.

1 Onder de microscoop (50 keer vergroting) zien smaltdeeltjes eruit als kleine scherfjes blauw glasSmalt is een fijngemalen blauw glas en werd gemaakt door kwarts (zand) te smelten met potas (als flux) en geroosterde kobalterts (dit geeft de blauwe kleur) bij ongeveer 1200 °C. In de 17e eeuw kwam de kobalterts via Saksen (Duitsland), naar Nederland, waar een groot productiecentrum was.


2 De paarse verf (links) is verkregen door smalt te mengen met een rood pigment; smalt gemengd met rode en gele pigmenten geeft een bruine verf (rechts)Rembrandt gebruikte smalt niet alleen in blauwe kleuren, maar hij mengde het ook met rood om paars te maken, of met geel om groen te maken, en om zijn bruine kleuren mee te verlevendigen. Hij gebruikte smalt ook om de verf dikker te maken en sneller te laten drogen.