Model van een hydraulische blaasbalg, Rijkswerf Rotterdam, ca. 1800 - ca. 1815

Identificatie

Titel(s)

Model van een hydraulische blaasbalg

Objecttype

demonstratiemodel

Objectnummer

NG-MC-55

Opschriften / Merken

opschrift, op het voetstuk: ‘ROTTERDAM: 1818’

Omschrijving

Model van een hydraulische blaasbalg op grondplank. Het bestaat uit een vat dat horizontaal is opgehangen in twee vorken en door middel van een hendel een kwart cirkel om zijn as heen en weer gedraaid kan worden. De ruimte binnenin is door een buis in de as-richting omgevormd tot een eindeloze cirkel, die weer eindig gemaakt wordt door een in de langsrichting geplaatst schot tussen buiten- en binnenwand boven op de buis. Aan de ene kant is aan weerszijden van dit schot een ingaand ventiel met zeemleren klep aangebracht, aan de andere zijde uitgaande ventielen, waarop een ventilatiepijp is aangesloten. Als nu het vat voor de helft gevuld wordt met water, wordt de ruimte die voor lucht overblijft in twee compartimenten gedeeld: door het vat heen en weer te draaien worden die afwisselend groter en kleiner, omdat het wateroppervlak horizontaal blijft. Zo wordt de luchtstroom tot stand gebracht. De ventilatiepijp is gebogen zodat het uiteinde gelijk loopt met de draaiings-as, en aansluit op een vaste pijp in een wand achter de blaasbalg. In de vloer tussen vat en wand is een dubbele watertank aangebracht: één deel is van boven afgesloten en verbonden met het andere door een gleuf onder in het schot; het afgesloten deel staat met een verticale pijp in verbinding met de ventilatiepijp.

Vervaardiging

Vervaardiger

modelmaker: Rijkswerf Rotterdam
naar ontwerp van: anoniem

Plaats vervaardiging

modelmaker: Rotterdam
naar ontwerp van: Verenigd Koninkrijk

Datering

1818 en/of ca. 1800 - ca. 1815

Materiaal en Techniek

Fysieke kenmerken

hout, messing en zeemleer

Materiaal

Afmetingen

hoogte 17 cm × breedte 18 cm × diepte 16,5 cm

Toelichting

De functie van deze tank is niet duidelijk. Het kan alleen voor demonstratie bedoeld zijn: indien gevuld met water en als de andere ventilatiepijp is afgesloten, zal het water in het open gedeelte omhoog gepompt worden. Volgens Obreen werd dit soort blaasbalgen sinds 1821 op de werven in Engeland gebruikt. Bij de overweging voor de algemene invoer van dit type blaasbalgen in Nederland in 1822, werd erop gewezen dat zij reeds geruime tijd in Rotterdam werden gebruikt (het model dateert zelfs van 1818). Zij schijnen al in de Bataafse Tijd in België ingevoerd te zijn.

Verwerving en rechten

Verwerving

overdracht van beheer 1883

Copyright

Publiek domein

Herkomst

...; transferred from the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, to the museum, 1883

Bibliografie en afkortingenlijst voor de herkomst (pdf)

Relaties

Gerelateerd

Model van een dubbele hydraulische blaasbalg

Documentatie

Modellen vertellen : bijzondere verhalen uit de Marinemodellenkamer van het Rijksmuseum, p. 132-135 met afb.
Catalogus der verzameling van modellen van het Department van Marine, p. 10, cat.nr. 55
Mokyr 1976

Duurzaam webadres

Als u naar dit object wilt verwijzen gebruik dan de duurzame URL: http://hdl.handle.net/10934/RM0001.COLLECT.242780

Vragen?

Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!