Doelroer met tondelslot en achttiende-eeuwse lade, anoniem, 1611

Titel(s)

Doelroer met tondelslot en achttiende-eeuwse lade

Objecttype

• doelgeweer

Objectnummer

NG-2002-23-9

Opschriften / Merken

• merk, loop, gebeiteld en gestempeld: ‘1611’, Op de loop staat op een ring voor de kulas het jaartal 1611 gebeiteld en op het ronde gedeelte van de loop twee maal een merk in de vorm van een blad gestempeld.
• nummer, buik van de kolf, gesneden: ‘XXIIII’ (Vermoedelijk het gewicht van de kogel die met dit geweer kon worden verschoten. XXIIII betekent dan 24-int-pond d.w.z. 24 kogels per pond aan gewicht. Dat komt overeen met een kaliber van ongeveer 14 mm en een lopende kogel van ca. 12 mm. (loopend betekent dat de kogel, die altijd iets kleiner was dan de doorsnede van de ziel van de loop, daarin geladen kon worden door zijn eigen gewicht en zonder hulp van de schutter.) Overigens komt het resultaat van deze berekening niet overeen met het feitelijke kaliber van de loop van het onderhavige geweer [Puype, 1996].)
• inscriptie, kolfplaat, gestempeld met losse letters: ‘VAN GOES’ (De inscriptie zou naar de plaats Goes kunnen verwijzen, of naar een eigenaar met deze naam [Puype, 1996].)

Omschrijving

De slotplaat heeft aan de uiteinden een puntje. De loop is van het zgn. halber Kistenlauf type, voorzien van een geelkoperen vizier en korrel; de ring voor de achthoekige kulas is gebeiteld met het jaartal 1611; het ronde gedeelte van de loop is twee maal gestempeld met een merk in de vorm van een blad. De notenhouten kolf is aan de onderkant voorzien van een grote steunklos waarin acanthusbladeren en een leeuw zijn uitgesneden; het cijfer XXIIII is in de buik van de kolf gekerfd. Het voorheen vergulde, geelkoperen beslag bestaat uit een trekkerplaat, een trekkerbeugel en een kolfplaat met een puntig, gegolfd bovenstuk gestempeld met VAN GOES; de laadstok is van staal.

Vervaardiger

• geweermaker: anoniem

Plaats vervaardiging

Goes

Datering

1611

Materiaal

• ijzer
• messing
• notenhout
• verguldsel
• staal

Techniek

beitelen / stempelen / snijden / kerven / vergulden

Afmetingen

geheel: lengte 144,2 cm
loop: lengte 105,3 cm
kaliber: diameter 12,1 mm
gewicht 5,2 kg

Credit line

• Aankoop uit de Collectie H.L. Visser, met steun van het Prins Bernhard Cultuurfonds, het Ministerie van OCenW, het Ministerie van Defensie, het VSBfonds, de BankGiro Loterij en het Rijksmuseum Fonds

Verwerving

aankoop 2002

Copyright

Publiek domein

• The Visser collection : arms of the Netherlands in the collection of H.L. Visser, Jan Piet Puype, R. Roth
• J.P. Puype, De glorie van de Nederlandse geweermakerij in de zeventiende eeuw : toelichting bij een speciale tentoonstelling in: Armamentaria : Jaarboek Legermuseum, 2003-2004, Aflevering 38, Delft 2003),fig. 3, p. 10-11.
• M. Thierbach, Die Handfeuerwaffen der sächsischen Armee Zeitschrift für historische Waffenkunde; 3 (1902-1905) 4, 94.
• W.T. ODea, Making Fire London 1964 (series: Science Museum illustrated booklet) 1964, p. 2.
• A. Hoff, Feuerwaffen Braunschweig 1969, p. 13-16.
• Documentatiemap.