Vouwwaaier met blad, waarop met gouache aan de voorkant 'Psyche in het paleis van Amor' en op de achterkant een symmetrisch opgebouwde combinatie van bloemen en landschappen, op een schildpad montuur, anoniem, ca. 1650 - ca. 1675

Titel(s)

Vouwwaaier met blad, waarop met gouache aan de voorkant 'Psyche in het paleis van Amor' en op de achterkant een symmetrisch opgebouwde combinatie van bloemen en landschappen, op een schildpad montuur

Objecttype

• vouwwaaier

Objectnummer

BK-NM-10465

Omschrijving

Vouwwaaier met een dun leren blad, dat a l'anglaise op het montuur van schildpad is aangebracht. Het montuur is gedeeltelijk uitgesneden met cirkels en druppelvormen. Aan de voorkant op het blad een fel gekleurde voorstelling met als centrale figuur waarschijnlijk de koningsdochter Psyche, die door de - voor haar onzichtbare- god Amor naar zijn paleis was gebracht. Zij is in een rijk interieur gezeten aan een tafel met een vliegende cupido (Amor?) naast zich, voor een bed met baldakijn. Op de tafel gouden borden en schalen, die aangereikt worden door een vrouw links van de tafel. Rechts van Psyche komt een vrouw aanlopen voor het buffet met gouden vaatwerk. Zijn deze twee vrouwen Psyche's zusters, die haar door afgunst gedreven aanzetten tot het ontrafelen van de geheime identiteit van haar geliefde, die haar alleen 's nachts (in het donker!) bezocht? Een derde vrouw staat naast een gouden koelvat en houdt een kan in haar hand. Links een groep musicerende mannen. De figuren zijn gekleed in historiserende kostuums. Onder aan de voorstelling aan weerskanten een rand van gouden festoenen en bloemen. Op de achterkant van het blad - over de schildpad benen heen geschilderd - een, op het eerste gezicht symmetrisch opgebouwde, centrale voorstelling bestaande uit een op voluten steunende vaas geflankeerd door bloemen. De plaasting van deze (pioen?)rozen en blauwe bloemen is echter asymmetrisch. Links hiervan een heuvellandschap met bomen en rechts hiervan een heuvellandschap met bomen en een houten hek. Het geheel is omgeven door een smalle zwarte rand met gouden ornamenten. In een ongedateerd album met 53 pentekeningen van de schilder Hendrik Pola (1676-1748) en gedichten van Pieter Langendijk (1683-1756) onder de titel 'De Fabel van Psiche...' wordt mogelijk een verklaring gegeven waarom men het tafereel met de zusters zo belangrijk vond: 'Onnoozle Psiche geeft uw zusters nog geschenken! Maar gij [de zusters] zult eeuwig uw verraaderij gedenken,/ Daar zal uw nijdig hart op Psiches deugden smaalen,/ Terwijl ze in eeuwigheid daar door zal zegepraalen.' R.P.K., inv. RP-T-1964-129, fol. 13 recto, fol. 14 verso).

Vervaardiger

• waaiermaker: anoniem
• waaierschilder: anoniem

Plaats vervaardiging

waaiermaker: Frankrijk (mogelijk)
waaierschilder: Nederland (mogelijk)

Datering

ca. 1650 - ca. 1675

Fysieke kenmerken

Leer, gouache, schildpad, metaal

Materiaal

• blad: leer
• blad: gouache (waterverf)
• montuur: schildpad
• sluitpin: metaal

Techniek

monture à l'anglaise / bevestigen / schildertechniek / snijden

Afmetingen

blad: spanwijdte ca. 33 cm
benen: lengte ca. 18 cm

Verwerving

aankoop 1896

Copyright

Publiek domein

Gerelateerd

• Vouwwaaier met dubbel blad van papier, waarop met gouache aan de voorkant een combinatie van scènes uit de Odyssee van Homerus en op de achterkant Zephyrius die een bloemenkrans boven Flora houdt, op een ivoren montuur ajour en in reliëf gesneden
• Vouwwaaier rmet blad van papier waarop met aquarel een voorstelling van Hermes, met ovaal vrouwenportret, kijkend naar drie personen onder hem, op een montuur van parelmoer in reliëf gesneden met verguld zilver

• Accessorize! 250 objects of fashion and desire, p. 244-245
• Waaiers en waaierbladen 1650-1800, Bianca M. du Mortier, p. 8-9, cat.nr. 1
• Modefabriek 24th Edition (2008).