Podcast American Photography

29 min

Uit de serie Podcast: In het Rijksmuseum

04-02-2025 - Humberto Tan en conservator Mattie Boom

De tentoonstelling American Photography biedt met meer dan 200 werken een indruk van de rijke en diverse geschiedenis van de fotografie in de Verenigde Staten door de ogen van Amerikaanse fotografen. Van intieme, alledaagse momenten tot historische keerpunten. Je ziet hoe fotografie sinds de uitvinding in de 19de eeuw overal doordrong: van kunst, reclame en privégebruik. Fotografie is overal!

In de podcast hoor je hoe de tentoonstelling tot stand is gekomen, welke verrassende keuzes zijn gemaakt. Wat zijn de favorieten van conservator Mattie Boom? Ze vertelt erover in gesprek met Humberto Tan.

Luister

Lees hieronder het volledig uitgeschreven gesprek

00:00:00 Mattie Boom: Het zelfportret van de jonge instrumentmaker met geloken ogen die dicht zijn. Een prachtig portretje, niet groter dan...

00:00:10 Humberto Tan: Een groot luciferdoosje.

00:00:12 Mattie Boom: Precies zo'n lucifersdoosje.

00:00:13 Humberto Tan: Lange lucifers.

00:00:16 Mattie Boom: Het is een daguerreotypie waarvoor het Rijksmuseum een fantastisch systeem ontwikkeld heeft om dit sterk spiegelende, verzilverd koperen plaatje goed te kunnen zien. Je gaat hem voor het eerst heel goed zien.

00:00:34 Humberto Tan: Een groot overzicht van Amerikaanse fotografie in Europa. Dat is wat de tentoonstelling American Photography belooft. Meer dan 200 werken geven een indruk van de rijke en diverse geschiedenis van de Amerikaanse fotografie. Van intieme, alledaagse momenten tot historische keerpunten. Fotografie drong door in de 19e eeuw van kunst, nieuws, reclame tot privégebruik. Fotografie is overal. Mijn naam is Humberto Tan en dit is: 'In het Rijksmuseum', de podcast van het Rijksmuseum waarin we bijzondere verhalen vertellen over voorwerpen en hun makers. Verdeeld over 4 verdiepingen en 80 zalen zie je meer dan 8.000 voorwerpen. In deze bonusaflevering: Mattie Boom, conservator fotografie, over de tentoonstelling 'American Photography'.

00:01:35 Humberto Tan: Hoe zien de foto's eruit? Ga naar rijksmuseum.nl/podcast. Mattiee Boom, straks meer over jou. De expositie over Amerikaanse fotografie is heel breed. Waarom dat onderwerp in het Rijksmuseum?

00:01:59 Mattie Boom: Het Rijksmuseum is nog niet zo heel lang geleden begonnen met het verzamelen van fotografie. Pas sinds 1989, bij 150 jaar fotografie, is besloten dat het Rijksmuseum ook een fotocollectie moest hebben. De Rijkscollecties fotografie die er lagen bij het ministerie in Den Haag en op allerlei plekken, zijn toen naar Amsterdam gegaan. Er is besloten dat wij eerst de 19e eeuw zouden verzamelen. Het Stedelijk op het Museumplein deed al 20e-eeuwse fotografie. Wij begonnen dus met de 19e eeuw. Het Rijksmuseum had in het Prentenkabinet werken op papier, prenten, tekeningen en ook fotografie in den brede en internationaal verzameld. In de eerste periode zijn wij gaan focussen op de Franse fotografie, die was in de 19e eeuw leidend.

00:02:57 Mattie Boom: Tijdens de renovatie van het museum konden wij een hele wandeling door het museum maken, van de middeleeuwen naar de 16e, 17e, 18e, 19e en de 20e eeuw. Wij waren blij, want het is raar om fotografie bij het jaar 1900 te laten stoppen. Wij konden die 20e eeuw in, maar moesten wel een focus hebben. Je verzamelt fotografie, je verwerft foto's, series, losse foto's, kleine dingen, grote dingen. Je wilt focus hebben. Wij zijn weer met het Stedelijk Museum gaan praten en die wilde zich concentreren op Oost-Europa en Rusland. Wij wilden al lang Amerika doen, omdat dat leidend land was geweest in de 20e eeuw.

00:03:52 Humberto Tan: Toen al had je dat?

00:03:53 Mattie Boom: Ja, en heel invloedrijk. Vanaf dat moment, nu zo'n beetje 17 jaar, zijn wij stelselmatig Amerikaanse fotografie gaan verzamelen. We zijn de eerste keer daarmee naar buiten getreden tijdens de openingstentoonstelling, 'Modern Times', van de Philips-vleugel in 2014. Mijn oud-collega, hoofd van de Nederlandse 17e-eeuwse schilderkunst, zei: jullie hebben in zo'n korte tijd een prachtige Amerikaanse school gemaakt. Dat is een soort jargon bij ons voor: al die dozen die je in het depot hebt staan en op land geordend zijn. Wij hadden een Amerikaanse school gemaakt. Dat was aanleiding om daar mee door te gaan en in Amerika op zoek te gaan naar bijzondere voorbeelden. Dat hoefden niet eens bekende fotografen te zijn.

00:04:57 Mattie Boom: Het was goed als we dat vonden, maar we zochten ook naar de kleine meesters, de anonieme beelden, de amateurfotografen, de kleine toepassingen. Dat hebben we een jaar of 17 gedaan. En toen, 7 jaar geleden, rond 2018 stond die tentoonstelling voor op de rol. Bij ons heeft dat een lange looptijd.

00:05:24 Humberto Tan: Dat is een looptijd van meer dan 7 jaar.

00:05:27 Mattie Boom: Ja.

00:05:28 Humberto Tan: Jullie hadden dus al het idee van dat verzamelen van Amerikaanse fotografie?

00:05:33 Mattie Boom: Ja.

00:05:33 Humberto Tan: Daar willen wij uiting aan geven door een expositie.

00:05:36 Mattie Boom: Ja.

00:05:37 Humberto Tan: Dat is nog maar het idee. De uitvoering van zo'n expositie om te komen tot thema's, tot de selectie van foto's, fotografen, wat een monnikenwerk.

00:05:48 Mattie Boom: Iedereen roept dan: waar begin je, waar eindig je? Voor ons was leidend dat het een overzicht van Amerikaanse fotografen moest zijn. Het beeld van Amerika door de ogen van Amerikaanse fotografen. Dat is in feite maar een hele kleine beperking. Jij kondigt een groot overzicht aan. Maar ik denk dat je 100, zo niet meer, overzichten van de Amerikaanse fotografie kunt geven. In de meer dan 200 foto's die wij laten zien, kan je nooit een echt overzicht van de Amerikaanse fotografie geven.

00:06:28 Humberto Tan: Je kan niet compleet zijn?

00:06:30 Mattie Boom: Nee, dat kan niet. Je zult altijd fotografen missen. Wij zijn begonnen met een powerpoint te maken van ongeveer 1.600 beelden. Dat was onze groslijst. Die haalden we uit fotoboeken die we in de collectie van het Rijksmuseum hebben. Daar blader je doorheen en denkt: geweldig, die foto willen we. In ons achterhoofd hadden we al thema's. Dat was portret, landschap, het gebruik van fotografie thuis, fotografie in de publieke ruimte, reclame, advertisement en de raakvlakken tussen fotografie en kunst. Dat vulde zo'n beetje al die zalen in de bovenvleugel van de tentoonstellingsruimte in het Rijksmuseum. Dat hadden we de hele tijd in ons achterhoofd zitten. Toen hebben we besloten om in Amerika die collecties zelf te bekijken. Een boek is leuk, maar je moet het in het echt zien.

00:07:29 Humberto Tan: Je moet de echte druk zien, alles.

00:07:30 Mattie Boom: Doet die het aan de wand goed? Is het een mooie druk of voorbeeld? We gingen ieder jaar naar de AIPAD in New York en naar andere steden. Een keer waren wij in Boston om de foto van Charles Sheeler te zien, de beroemde fotograaf van de Fordfabriek in 1928. Die foto is een icoon. Je ziet de fabriek en de loopbruggen, echt een megacomplex. Die belangrijke foto staat op de cover van allerlei boeken. Die wilden we zien, want het archief van Schiller lag daar in het museum in Boston. Al kijkend, zei ik tegen mijn collega Hans Rooseboom: ik vind die foto in het echt een beetje tegenvallen.

00:08:24 Humberto Tan: Waarin zat dat tegenvallen?

00:08:26 Mattie Boom: Ik kan dat moeilijk uitleggen, maar het moet kracht hebben, balans. Je moet begeesterd zijn wanneer je hem in het echt ziet. Dat ding moet veel mooier zijn dan ik dacht.

00:08:43 Humberto Tan: Hij moet een wauweffect hebben, als je hem ziet?

00:08:45 Mattie Boom: Ja, toen kwam onze collega daar met nog een doos. Je bekijkt een heel oeuvre. In die doos zat een serie naakten. Ik dacht: Charles Sheeler, fotograaf aan het begin van de 20e eeuw. Het leken wel de beroemde naakten van de beroemde modefotograaf Irving Penn. Helemaal in het kader gedrukt, prachtige studies. Die moeten we hebben, dachten we. De Fordfabrieken zitten op een andere manier in de tentoonstelling, op een folder. We gaan voor die twee naakten uit 1918, Irving Penn, avant la lettre. Zo ga je naar die verschillende instellingen om dingen te bekijken die je in het boek prachtig vindt en die in het echt ook moeten werken.

00:09:41 Humberto Tan: Dat is mooi wat jij zegt. Je begon dus zeven jaar geleden al met die tentoonstelling. Je gaat op reis en hebt een bepaald idee van thema's en fotografen, wat soms tegenvalt. Is er iemand afgevallen waarvan je 100% overtuigd was dat deze er wel in zou zitten?

00:09:58 Mattie Boom: Dat was van tevoren nog behoorlijk open. Je hebt je voorkeuren en denkt: die hoeft er van mij niet in. Iedereen kent de grote namen en de bekende beelden. Het was de bedoeling dat we moesten verrassen. Dit van Sheeler is er zo één waarvan ik nooit gedacht had dat hij af zou vallen.

00:10:27 Humberto Tan: Ik zat ook te denken: Mapplethorpe staat erin, maar met een zelfportret terwijl hij bekend staat om zijn licht en zwaar erotische werk. Maar dan zeg je: dat niet, dat weten we. Maar dat zelfportret van Mapplethorpe spreekt het meest aan en past in deze expositie. Is dat het denken?

00:10:47 Mattie Boom: Ja, en het is een soort puzzel met allerlei opties en mogelijkheden. Wij kregen op een goed moment een hele grote groep Robert Mapplethorpe geschonken. We wilden die twee foto's er juist in hebben. In twee lange zalen waarin we portretten, de mensen, de verhalen daarachter, en de benaderingen van die fotograaf laten zien. We waren in Los Angeles, in zo'n buitenwijk in het depot van het LACMA om die laatste foto te zien, waarin je ziet dat hij helemaal aangetast is door aids. Aanvankelijk wilden we eerst die reeks, maar die hebben we toch laten afvallen. Dit was de benadering zoals de fotograaf het begin jaren tachtig opvatte. Het verval, de neergang en de ziekte hebben we er afgelaten. Die eerste benadering waarbij hij zichzelf op verschillende manieren weergeeft en portretteert, vonden we erg interessant. Echt een zelfportret. In dat derde portret domineerde natuurlijk die ziekte. Toen hebben we gedacht: we houden het bij deze twee fantastische portretten die wij nog niet zo lang in de collectie hebben.

00:12:09 Humberto Tan: Wat ik bijzonder en mooi vind in de collectie, los van de beelden en de samenstelling, is dat je de fotograaf aan het woord laat. Dat is iets wat bij veel 16e, 17e en 18e-eeuwse werken niet mogelijk meer is. Behalve dan in brieven. Heb je erover getwijfeld om de audio van de fotografen zelf te gebruiken?

00:12:30 Mattie Boom: Ik vind dat een belangrijke toevoeging. Wij laten het werk zien. Kunnen het kort toelichten. Het boek geeft veel meer informatie. Maar als je de werken bekijkt is het is beter om de fotograaf zelf aan het woord te laten.

00:12:48 Humberto Tan: Veel mensen zeggen: je moet de foto zelf het verhaal laten doen, anders is het niet krachtig genoeg. Hoezo moet de fotograaf dat verder uitleggen? Je kan ook zeggen: fotografie spreekt voor zichzelf.

00:12:59 Mattie Boom: Dat moet ook. Voor ons moet het altijd een krachtig werk zijn, dat in één keer uitlegt wat je wil zeggen op zo’n moment. Maar die benadering van de fotograaf is ook goed, die hebben we nu nog. Ik kan iedereen die fotografeert, ook jou, van alles vragen over je project en waar je mee bezig bent.

00:13:23 Humberto Tan: Zeker.

00:13:24 Mattie Boom: Dat is belangrijk. Waar je inderdaad voor de 17e en 18e eeuw, en in de fotografie voor de 19e eeuw, vaak voor een raadsel staat. Wat gebeurt hier? Wat was de gedachte van de fotograaf toen hij die foto maakte. Dat is speculeren. Fotografen hebben weinig over hun werk gepraat in die 19e eeuw. In de 20e eeuw gaat het los. We horen en lezen van alles, filmpjes op YouTube waarin de fotograaf zelf aan het woord is. Ik vind dat een belangrijke toevoeging. Natuurlijk is het Rijksmuseum van het beeld. Dat beeld moet het hel doen aan de muur.

00:14:11 Humberto Tan: Zelfstandige zeggingskracht. Wat verraste jou het meest, behalve die naakten uit 1918, bij het samenstellen van deze collectie, en de studie en reizen die je gedaan hebt?

00:14:27 Mattie Boom: Wat ik interessant heb gevonden aan dit project is, de breedte, de diversiteit, de achtergronden van de verschillende fotografen. Dat wilden we ook echt laten zien. Je als je in de fotografie zit, merk je dat die canon, waarmee ik nog gestudeerd heb, wel een beetje versleten is. Als je in Amerika naar de musea gaat, vind je prachtige tentoonstellingen over die groep Kamoinge-fotografen. African Americans konden niet naar de academie. Die zijn bij elkaar gaan zitten, hebben zelf elkaars werk bekeken, bekritiseerd, het afdrukken in de donkere kamer geleerd, samen naar tentoonstellingen gegaan. Dit zie je op dit moment in Amerikaanse musea tentoongesteld worden. Er wordt meer onderzoek naar gedaan. Daar hebben we een aantal foto's van in de collectie en in de tentoonstelling. Heel spannend. Die canon die ik een beetje versleten vind, is gekeerd en er zijn hele nieuwe terreinen ineens vrijgekomen, waar je nu met een ander soort oog naar kunt gaan kijken.

00:15:44 Humberto Tan: Dat is een hele mooie, daar had ik nooit bij stilgestaan. Bijvoorbeeld hoe het werk van de inheemsen over hun eigen landschappen zijn gebruikt in Amerikaanse commercials. Die proberen dat terug te pakken om te zeggen: jullie gebruiken het commercieel, maar dit is waar wij wonen. Dit is ons gebied en heeft ook een andere betekenis behalve commercieel om een sigarettenmerk te verkopen. Was je je daar al bewust van?

00:16:08 Mattie Boom: Ja, dat wisten we. Dat landschap waar jij over praat, is van een wat oudere Native American fotograaf, Hulleah Tsinhnahjinnie. We zijn bij haar op bezoek geweest. Ze woont en werkt aan de universiteit van Davis en is een soort mentor voor een groep Native American kunstenaars, die in de huidige tijd steeds vaker met fotografie werken. Toen ik aan Sara Sens, de andere Native American fotografe vertelde dat dat werk van Hulleah er in zat, zei ze: nu kom ik helemaal naar Amsterdam. Dat zijn terreinen die je nog helemaal niet kent. Het MoMA heeft in de jaren 70 een grote tentoonstelling gemaakt over zwarte kunstenaars en vergeten dingen te laten zien die door zwarte mensen gemaakt waren. Ze hebben alleen getoond waar zwarte mensen op te zien waren.

00:17:14 Humberto Tan: Waarom zou je?

00:17:16 Mattie Boom: Toen is er 20, 30 jaar later, een tentoonstelling gemaakt en is het boetekleed aangetrokken. Dat was een history of neglect. Wij hebben verwaarloosd, niet goed gekeken. Er is een wereld te ontdekken. Dat zit in deze tentoonstelling op veel manieren. Je vindt aspecten van Amerika terug die je nog niet kende. Dat was voor ons heel belangrijk. Het moest verrassend zijn. De meeste dingen herkennen we uit de literatuur en uit overzichtswerken. Maar er is ook een heleboel wat je nog niet kent, wat je daar ter plekke zag, en wat mensen ons aanreikte als wij in het museum waren. Dat is een spannende zoektocht geweest naar een andere kijk op Amerika.

00:18:17 Humberto Tan: Dan ga ik jou een vraag stellen die je waarschijnlijk onmogelijk kan beantwoorden. Je kan drie keer raden wat ik ga vragen. Je bent zo lang bezig met een project waarbij je moeite moet doen om fotografen te bereiken, foto's binnen te halen, een uitgebalanceerde expositie te maken. Kan je dan toch een top drie maken van de werken waar je het meest trots op bent dat die in de expositie terecht zijn gekomen? Dat het je gelukt is.

00:18:43 Mattie Boom: Ik denk het wel. Natuurlijk kan ik een top drie maken. Wat mij betreft, is het een top 200, maar ik kan een top drie maken.

00:18:53 Humberto Tan: Ga eens van drie naar twee naar één.

00:18:54 Mattie Boom: Van drie naar twee naar één. Ik ben heel blij met een foto die we al lang in de collectie hadden en die we nu eindelijk tevoorschijn mochten toveren. Dat is een grote foto van een vrouwenborst, gemaakt door Kate Millett. Zij was een belangrijke feministische schrijfster die ook kunst maakte. Zij was bevriend met belangrijke kunstenaars, Laurie Anderson, Yoko Ono. Omdat ze zo'n succes had gehad met dat feministische boek, had ze een kunstenaarskolonie buiten New York gesticht speciaal voor vrouwen. Zij had daar kennisgemaakt met de fotografe Sophie Keir, en dat werd haar vriendin. Samen hebben zij een hele reeks foto's gemaakt. Ik heb Sophie Keir uitgebreid zitten schrijven. Het bleek dat die foto van die blote vrouwenborst is...

00:20:00 Humberto Tan: Het is echt een portret van een borst.

00:20:02 Mattie Boom: In feite wel.

00:20:03 Humberto Tan: Vol in beeld.

00:20:03 Mattie Boom: Dat is de borst van Sophie Keir. Die is gemaakt voor tentoonstellingen die Kate Millett maakte, die in Europa, in Amsterdam, maar ook in Parijs te zien waren, 'Lesbia Erotica'. Ik vond het toch fijn dat we die foto uit het begin van onze collectie, hij zat er vanaf het begin in, uit de la konden halen en op zaal konden tonen. In de zaal waarin het gaat over de raakvlakken tussen fotografie en kunst. Dat is dan nu mijn nummertje drie.

00:20:39 Humberto Tan: Nummer twee.

00:20:40 Mattie Boom: Nummer twee is de Fitz. Dat is eigenlijk de tweede foto van een levend mens die in Amerika gemaakt is. We hebben het over januari 1840. Het fotografieprocedé werd in augustus 1839 geïntroduceerd. Dat was een daguerreotypie, een foto op een verzilverd koper plaatje. Voordat je een foto had gemaakt was je een hele dag bezig. Het licht moest goed zijn. Twee fotografen in New York, Wolcott en Johnson, gingen dat uitproberen aan de hand van de handleiding en het traktaatje dat erbij zat. Het lukte ze om van alles vast te leggen. Landschapjes, je zette de lens open en het kwam binnen. Stillevens lukte ook. Maar mensen? No way, dat lukt niet.

00:21:39 Humberto Tan: Vanwege de lange sluitertijd waarschijnlijk.

00:21:42 Mattie Boom: De lange sluitertijd, het feit dat er altijd beweging in die foto zat. Toen hebben zij een jonge instrumentmaker, Henry Fitz, aangezocht en gezegd: kan jij niet een verbetering aan die camera maken, zodat we de plaat sneller kunnen belichten? Toen heeft Fitz een camera gemaakt met een spiegel erin, die veel lichtsterker was. Hij heeft een zo lichtsterk mogelijke lens uitgezocht en toen was het wel mogelijk. Er is een foto van Robert Cornelius van december 1839. Deze is van januari, begin februari 1840. Dat zijn de vroegste foto's die in Amerika van een mens, een Amerikaan gemaakt zijn.

00:22:30 Humberto Tan: Die foto hebben jullie gewoon?

00:22:31 Mattie Boom: Die foto hebben we niet in de collectie, maar in bruikleen bij het National Museum for American History Smithsonian in Washington aan de Museum Mall. Pas drie dagen geleden kwam 's nachts het bericht door dat de bruikleen was goedgekeurd. Het was de laatste bruikleen die nog niet was goedgekeurd. Dat komt omdat het belangrijk erfgoed is. Het moest langs een speciale commissie. Mocht het ding Amerika wel verlaten, dat was de vraag. Dus hij komt. Fitz Junior, het zelfportret van de jonge instrumentmaker met geloken ogen, hij heeft zijn ogen dicht. Het is een prachtig portretje. Het is niet groot.

00:23:20 Humberto Tan: Een groot lucifersdoosje.

00:23:22 Mattie Boom: Precies zo'n luciferdoosje.

00:23:22 Humberto Tan: Lange lucifers?

00:23:25 Mattie Boom: Ja, maar het is een daguerreotypie. Het Rijksmuseum heeft een fantastisch systeem ontwikkeld om die daguerreotypieën die sterk spiegelen goed te kunnen zien. Het is een verzilverd koper plaatje, een soort spiegeltje. Je gaat hem voor het eerst goed zien. Dat is mijn nummer twee.

00:23:46 Humberto Tan: Ik ben wel benieuwd naar nummer één. Dit is wel een hele bijzondere foto. We gaan naar de nummer één.

00:23:50 Mattie Boom: Ja, nummer één is toch wel de 'Osage Chief', uit Saint Louis, Missouri Historical Society. Dat is één van de eerste foto's van een Native American, die in Amerika gemaakt is rond 1846, '47. Dat is 'De man kijkt ons aan', geportretteerd door een goede fotograaf die in de stad Saint Louis een beroemde studio had. Een hele goeie fotograaf. Hij had in de krant gelezen dat deze Chief KeoKuk, wat waakzame vos betekent, met 20 mensen van zijn gemeenschap op een goede dag in Saint Louis zou zijn. Hij wilde ze naar de studio hebben en het lukte hem om 20 mensen in twee dagen te portretteren. Dit is er één van, de beroemde chief. Het mooie is natuurlijk dat er geromantiseerde beelden waren van Native Americans met hoofdtooien en in traditionele dress. Maar hier staart dat realistische beeld je aan, kijkt je aan. Het is een fantastisch beeld. Dan zie je wat de fotografie vermag. Het is een heel sterk medium. Die schilders konden hun penceeltjes en schilderboxje inpakken. Die daguerreotypie is veel beter.

00:25:27 Humberto Tan: Mattie, jij gaat met pensioen, maar als ik jou hoor praten over Kate Millett en Henry Fitz en noem maar op, dan denk ik: waar gaat deze passie, nieuwsgierigheid en energie blijven als je met pensioen gaat?

00:25:42 Mattie Boom: Ik heb nog een hele stapel mappen liggen van dingen waar ik wat aan wil doen. Als zo'n project naar het einde loopt, merk je dat het weer gaat kriebelen. Dat zal altijd wel zo blijven. Ik blijf nog steeds onderzoek doen en artikelen publiceren over dingen die ik vind of die me opvallen. Je hebt al gelijk weer allerlei plannen, daar gaat niet veel aan veranderen. Ik hoef alleen niet meer vijf keer in de week naar Amsterdam met de trein.

00:26:19 Humberto Tan: Je kan gewoon thuisblijven.

00:26:21 Mattie Boom: Ik blijf thuis, maar kom natuurlijk nog best vaak in Amsterdam. Zo gaat dat bij mensen die het Rijksmuseum verlaten vanwege de pensioengerechtigde leeftijd. Daar kan ik alle boeken in zien, maar heb thuis ook nog vreselijk veel boeken. Ik woon in Leiden waar ik terechtkan in de Universiteitsbibliotheek. Daar hebben we het klassieke Prentenkabinet waar ik gestudeerd heb.

00:26:46 Humberto Tan: Maar eerst je laatste werk bij het Rijksmuseum, deze expositie. Wat hoop je dat luisteraars van deze podcast, of ze nu zijn geweest of nog gaan, aan deze expositie overhouden.

00:27:00 Mattie Boom: Ik denk een genuanceerder beeld van Amerika. We hebben lang een beeld gehad van Amerika als het leidend, meest machtige land of staat in de 20e eeuw. Je krijgt nu een heel breed en gevarieerd beeld. Mensen zien ook waartoe fotografie en de fotografen in staat zijn, door zelf projecten te maken en te bedenken. Door dingen in beeld te brengen, waarvan jij vindt dat ze in beeld gebracht moeten worden. Door ook te bedenken: dat aspect is vergeten, dat moet ik doen. We hebben die prachtige foto van Serrano, die zich ten doel gesteld had om meer aandacht aan dakloze mensen te geven. Hij had een tent opgezet in de metro. Het was rond 1990 in New York. Daar haalde hij mensen naar binnen en heeft hij ze op prachtige, bijna majestueuze manier geportretteerd in grote monumentale projecten.

00:28:13 Mattie Boom: Daar zie je de mens met namen als Drome, Paine, noem het maar op. Daar begint hij in 1990 mee. Eigenlijk doet hij dat nog steeds. Een paar jaar terug, hingen zijn foto's, een nieuwe serie foto's, hetzelfde onderwerp, die hij toen gemaakt had, in New York, in de parken. Dat is de kracht van de fotografie. Je laat zien wat er gebeurt, dicht bij huis of buiten. Je ontmoet mensen. Leg de dingen vast waarvan jij vindt dat ze vastgelegd moeten worden. Dat is de kracht van de fotografie.

00:28:56 Humberto Tan: Tot zover deze bonusaflevering van 'in het Rijksmuseum'. De tentoonstelling 'American Photography' is te zien van 7 februari tot en met 9 juni 2025. Tegelijkertijd is ook een indrukwekkende tentoonstelling van Carrie Mae Weems te zien 'Painting the Town', foto's die ze maakte in Portland tijdens Black Lives Matter-protesten. Niet eerder was haar werk in Nederland te zien.

Abonneer je op In het Rijksmuseum met je favoriete podcastspeler

Met dank aan

In het Rijksmuseum is powered by ING.