Document Nederland: Het Café

00:00:01 Stacii Samidin: Café de Moskes, dat is een grenscafé tussen Breda en België, tussen Nederland en België. Hier zie je dan een W. C., wat gescheiden is tussen dames en heren. Daar loopt de grens dwars doorheen.

00:00:18 Interviewer Henk van Straten: Dit is Stacii Samidin. Een jonge fotograaf uit Rotterdam. In opdracht van het Rijksmuseum trok hij een aantal maanden door het land om het Nederlands café vast te leggen. Zoals bijvoorbeeld café de Moskes in een dorpje onder Breda, waar de Nederlands-Belgische grens dwars doorheen loopt. Een dorpscafé, doorrookt, jaren '50 interieur en stamgasten.

00:00:39 Stacii Samidin: We komen over de grenscafeé en komen dan naarbinnen zonder een camera. Dan begint het eigenlijk. Het is een heel spanningsveld natuurlijk, waar alle stereotype beelden naar je toe worden gegooid van, wat zullen zij zeggen, maar het is net zo een kennismaking als met een andere wereld. Het is wat je doet als je jezelf wil openstellen, heel makkelijk.

00:00:59 Interviewer Henk van Straten: Want je komt binnen. Tatoeages overal, nek, hoofd, gouden tanden. Die lui draaien zich om, o, er komt iemand binnen en die zien jou. Heb je dan de neiging om ook snel het lontje te blussen? Dus door te zeggen van, hallo, ik kom met goede bedoelingen of is het gewoon, hallo, goedemiddag.

00:01:20 Stacii Samidin: Het eerste is dat: goedemiddag. Alles goed?

00:01:25 Interviewer Henk van Straten: Zitten ze dan met argwanende oogjes?

00:01:28 Stacii Samidin: De hele normale dingen. Zo begin je. Ik kom niet invallen en zeggen, [onhoorbaar]. Ik ben een fotograaf en kom even kiekjes maken. Nee, ik wilde ook voelen of het wel de juiste café was waarin ik ook het beeld kon schieten.

00:01:42 Interviewer Henk van Straten: Zie je dan langzaam een soort argwaan omslaan in openheid en vertrouwen of meteen vertrouwen?

00:01:50 Stacii Samidin: Het was altijd gelijk open. Dat was iets wat mij heel erg opviel. Alle cafés waar wij in kwamen waren direct open.

00:02:01 Interviewer Henk van Straten: Dit is In het Rijks, de podcast van het Rijksmuseum, waarin we bijzondere verhalen vertellen over kunstwerken en hun makers. Hoe meer je weet, hoe meer je ziet. Ik ben Henk van Straten, schrijver en journalist. In deze aflevering van In het Rijks ga ik met Stacii Samadin in gesprek over de bijzondere fotoserie voor document Nederland. Sinds 1975 vraagt het Rijksmuseum elk jaar een Nederlandse fotograaf om een maatschappelijk thema vast te leggen. Deze keer was de beurt aan Stacii met de vraag of hij op zoek wilde gaan naar zijn definitie van het Nederlands café.

00:02:45 Stacii Samidin: Ja, het was gewoon gelijk een speelveld voor mij. Ik kreeg alleen het Nederlands café in mijn gedachtegang, die laat ik daar dan ook gelijk op los. Alles wat erin kwam ging als een spinnenweb. Ik ging het uit elkaar halen, ontleden, net als bij taal. Waar denk ik aan bij het Nederlands café? Waar denken andere mensen bij het Nederlands café aan? Je zoekt natuurlijk een weg naar een beeld die andere mensen nog niet kennen.

00:03:09 Interviewer Henk van Straten: Ja, dat is volgens mij heel duidelijk het geval bij het eindresultaat, dat het niet de de stereotype Nederlandse cafés zijn.

00:03:18 Stacii Samidin: Het gaat bijna niet meer om het fysieke Nederlands café als fysiek iets. Het is meer een mens, wat ik heb gefotografeerd. Als heel de tentoonstelling één vorm mag geven, dan is het wel een mens met verschillende emoties en verschillende karakters, maar die in elke situatie wel open staat.

00:03:38 Interviewer Henk van Straten: Dus die cafés zijn voor jou meerdere elementen van het mens zijn?

00:03:42 Stacii Samidin: Ja, ook wat ik in het begin zei. Alle fotografie die ik maak is eigenlijk één op één met de situatie of mijn karakter in dat moment in die situatie. Zodoende ook de selectie die nu geselecteerd is, is eigenlijk steeds een stukje emotie wat bij elkaar een netwerk vormt van een soort van één persoon. 00:04:00 Interviewer Henk van Straten: Mensen lijken ook op de foto's de voornaamste aantrekkingskracht te vormen, terwijl een meer conventionele fotograaf of iemand die deze opdracht had gekregen, had misschien meer gedacht, ik ga voornamelijk interieurs van cafés fotograferen en een soort van eenzame barfly aan de bar met een biertje. Jij hebt echt een soort radicaal andere manier gekozen hierin, dat je zelfs straatbeelden ziet en cafés van buitenaf.

00:04:26 Stacii Samidin: Het ontleden bijna van het onderwerp, het woord café is bijna weggelaten. Kijken waaruit die bestaat. Wie zijn diegenen of elementen, dat kunnen mensen zijn, maar ook objecten of zelfs interieurs met die titel het Nederlands café voor me. Daar ging ik vooral naar uit.

00:04:43 Interviewer Henk van Straten: Je hebt het ontleed, maar je hebt zelfs ook een beetje de uiterste kanten van het spectrum van café opgezocht door plekken te fotograferen, die een hoop mensen niet eens zouden associëren met het café in Nederland. Ja, dat vind ik zo cool, dat een Shisha lounge ook gewoon een café is.

00:05:00 Stacii Samidin: In de breedste zin zeker.

00:05:01 Interviewer Henk van Straten: Ja, absoluut. Het vastleggen van subculturen. Dat is de kern van Stacii's fotografie. Dan zoekt hij ook nog graag groepen op die lastig benaderbaar zijn. Kleine gesloten gemeenschappen, die het niet zo hebben op buitenstaanders, zoals straatbendes in Los Angeles, de achterbuurten van Nairobi of jongeren in de banlieues van Parijs. Stacii [onhoorbaar] met groot gemak binnen subculturen die anderen als bedreigend zouden ervaren. Dat heeft alles te maken met de kleine en gesloten gemeenschap in Rotterdam, waar Stacii zelf vandaan komt.

00:05:35 Stacii Samidin: Ik ben geboren in een wijk in Rotterdam-Oost en opgegroeid met een hele hechte familie gemeenschap. Dat heeft mij in zo een gesloten wereld gebracht, waar ik in vertrouwde op een hele positieve manier, dat voor de buitenwereld heel anders werd gezien. Een subcultuur was ik toentertijd. Het stereotype beeld van de jongeren in de jaren '90. Dat was ik eigenlijk, maar dan op een hele slechte manier afgebeeld. Wat voor mij toentertijd geen goed en slecht was, omdat ik niet anders wist.

00:06:09 Interviewer Henk van Straten: Stacey voldeed dus naar eigen zeggen aan het stereotype beeld, Surinaamse Molukse achtergrond, weinig kansen, hangend op straat. Zijn leven bestond uit vechten en graffiti spuiten. Maar Stacii kon veel meer. Hij was slim en deed het goed op school. Al in zijn tienerjaren was hij bezig met fotografie.

00:06:27 Stacii Samidin: Maar ik begon met de compactcamera, met een telefoon eigenlijk. Daarmee begon ik beelden te maken. Ik groeide gewoon mee met wat er toentertijd was.

00:06:36 Interviewer Henk van Straten: Je hebt dus wel de beslissing genomen om zo een eerste cameraatje te kopen?

00:06:40 Stacii Samidin: Ja, maar toentertijd nog echt niet met het benul wat ik ermee kon.

00:06:45 Interviewer Henk van Straten: Maar je had toch interesse, want anders... Ik heb nooit zo een ding gekocht. Snap je?

00:06:49 Stacii Samidin: Ik vond het echt leuk om te doen. Ik vond het leuk om dingen vast te leggen. Ja, dat zat in mijn systeem, maar wel met het opgroeien. Ik zie nu jongeren opgroeien met bijvoorbeeld de iPad. Die groeien daarmee op. Zo groeide ik eigenlijk ook mee met camera's.

00:07:08 Interviewer Henk van Straten: In 2009 doet Stacii mee aan een fotoproject voor jongeren. Het blijkt een openbaring.

00:07:14 Stacii Samidin: Dat was de eerste keer dat ik in een groep jongeren zat die uit alle hoeken van Rotterdam kwamen met een eigen probleem. Hetzelfde probleem als ik eigenlijk. We wilden verder gaan, verder dan dat er nu al was op dat moment. Het was voor mij de eerste keer dat ik ging praten. Ik praatte nooit daarvoor, niet op die manier.

00:07:35 Interviewer Henk van Straten: Wat bedoel je niet op die manier?

00:07:36 Stacii Samidin: Horen, zien, zwijgen. Dat was de regel die ik altijd heb meegekregen, ook toentertijd. Nog steeds.

00:07:42 Interviewer Henk van Straten: Je ontdekte ineens dat dat dus anders kon, dat je ook wel meer je hart kon laten zien en kwetsbaar kon zijn misschien of eerlijk kon praten over dingen.

00:07:50 Stacii Samidin: Je hoefde niet altijd die muur voor je te houden. Ik kon ook over dingen praten waarmee andere mensen zeker ook zitten. Op dat moment ben je daar niet bewust van, zeker als puber niet. Dan denk je dat je in je eigen wereld leeft.

00:08:01 Interviewer Henk van Straten: Maar dat kwam dus door die groep ineens. Dat was voor jou dus ook een soort bevrijding, bijna, of een ontdekking dat daar kon.

00:08:08 Stacii Samidin: Ja, meer een ontdekking. Daar begon echt de reis in de maatschappij.

00:08:13 Interviewer Henk van Straten: Tijdens het project komt Stacii in contact met documentaire fotograaf Kees Spruijt. Kees neemt Stacii onder zijn vleugels en leert hem het vak van fotograaf. Stacii ziet hem als zijn mentor en eerste grote inspiratiebron, en niet alleen waar het fotografie betreft.

00:08:29 Stacii Samidin: Die heeft mij in zijn armen genomen en heeft me eigenlijk een hele andere kant van de wereld letterlijk laten zien. Dat klinkt allemaal heel poëtisch, maar op dat moment was het wel echt zo. Hij leerde mij eigenlijk alles. Niet alleen als fotograaf, maar ook als mens. Hij bracht mij een hele andere werelden. Ik kwam opeens bij de gemeentes, B. N.'ers, nog steeds de achterbuurten of onderwerpen waar heel veel mensen niet kwamen.

00:08:59 Interviewer Henk van Straten: Het jongerenproject biedt Stacii nieuwe kansen. Hij exposeert in het Nederlands fotomuseum en hij gaat studeren aan de Willem de Kooning Academie in Rotterdam.

00:09:07 Stacii Samidin: Toen dacht ik, nu ben ik klaar om naar de Kunstacademie te gaan. Ik had me ook in alle kunstacademies ingeschreven en in Rotterdam was ik ook goedgekeurd. Dus ik bedoel, Rotterdam was natuurlijk de keus, Willem de Kooning.

00:09:22 Interviewer Henk van Straten: Wat heb je geleerd daar?

00:09:23 Stacii Samidin: Op de akademie als allereerst te groeien als mens geleerd, dat er meerdere mensen zijn die ook op een andere manier denken en eruitzien. Dat was het allereerste wat ik had geleerd. Daarna was hacking in het leven. Dat is het herprogrammeren van de vaste patronen.

00:09:40 Interviewer Henk van Straten: Dus je kwam daar als een heel ander mens van die opleiding vandaan?

00:09:44 Stacii Samidin: Ja, daar kan ik wel heel bewust vanaf, heel anders, ook in het echte leven, heel anders als daarvoor. Nog steeds speels, wel bewust speels.

00:09:54 Interviewer Henk van Straten: Echt een terras doorgemaakt.

00:09:56 Stacii Samidin: Zeker, volwassen worden. 100 procent steun die je krijgt. Je leert zoveel van de andere mensen. Hoe ze zijn, vooral dat.

00:10:06 Interviewer Henk van Straten: Op zo een kunstacademie krijg je natuurlijk allerlei rangen, standen en mensen. Maakte dat jou ook ooit onzeker of heeft die ambitie je altijd geholpen bij het aangaan van connecties met mensen en interacties?

00:10:20 Stacii Samidin: Ja, altijd. Ik ben altijd heel hongerig voor het netwerken. Zeker als we over hiërarchie praten. Als je mij laat zien dat die bestaat, dan wil ik natuurlijk daar komen. Dus dat is heel simpel. Ook in het hacken daarvan. Er bestaat een bepaalde hiërarchie overal. Je wilt de beste worden in wat je doet. Zeker niet om de prijzen te winnen, maar voor je eigen gemeenschap en toekomst.

00:10:43 Interviewer Henk van Straten: Dat knokken is gebleven.

00:10:45 Stacii Samidin: Ja, dat is heel het verhaal tot het hoofdstuk waar je nu bent, is het knokken geweest. Het fysieke geweld omzetten, transformeren in het maken van beeld, wat net zo radicaal is, zijn ontspanning heeft, maar veel toegankelijker is.

00:11:07 Interviewer Henk van Straten: De rode draad in het werk van Stacii is altijd subculturen geweest. Eerst was dat de cultuur waarin hij opgroeide, toen andere groepen in Rotterdam en daarna de wereld over. Van Stacii is het zijn levenswerk en hij noemt het societies.

00:11:23 Stacii Samidin: Alle vakken waren gebaseerd op societies. Het was mijn enige geloof. Dat geloofde ik ook als enige. Ik ging er ook echt naar op zoek. De theorieën ging ik opzoeken in het buitenland. Ik kreeg de mogelijkheid om te gaan reizen binnen de akademietijden. Ik begon in Rotterdam bij mijn eigen omgeving. Door het inzicht met die tentoonstelling Nederlands fotomuseum begon dat te broeien naar andere groepen. De vraag was ook, kan jij ook andere groepen fotograferen? Zodoende begon ik met verschillende groepen in Rotterdam, die net zulke associaties hadden als die ik heb. Via de akademie begon ik naar buitenlandse reizen te gaan. Daar ging ik heel erg op zoek naar de roots van deze jongens. Waar kwam het vandaan dat wij zo zijn en op die manier anders denken dan de andere mensen. Dat inzicht had ik toentertijd opeens wel. Dat ik opeens een overzicht kreeg van verschillende soorten groepen. Ik ging dus terug naar Zuid-Amerika, maar ook binnen Europa naar de balieues in Frankrijk. Ook daar kwam ik weer diezelfde soorten patronen tegen of dezelfde soort structuren van mensen en de manier waarop zij leven met de ambities die zij hadden, die jongens achter die lach, dezelfde soort activiteiten.

00:12:33 Interviewer Henk van Straten: Maar bijvoorbeeld in die banlieues, loop je dan camera in je eentje daar gewoon naartoe? En dan hallo, ik ben Stacii. Of wordt je dan meteen van je camera beroofd? Hoe pakte je dat aan?

00:12:49 Stacii Samidin: Wat jij zegt is een beetje waar. Ik ging daar gewoon heen. Ik liep daar naar binnen. Het is heel makkelijk. Op Google kun je typen welke wijken al bekend staan als heel moeilijk of als achterbuurten. Daar ging ik ook direct naar op zoek. Daar lag ook mijn antwoord, maar ik ging daar niet met camera. Ik ben een fotograaf die niet heel graag met een camera loopt.

00:13:10 Interviewer Henk van Straten: Had jij dan van tevoren al wel via Facebook contact gezocht met iemand daar en dat je in ieder geval daar een soort van verwelkomd werd? Of liep je echt koud naar binnen zonder dat iemand je ooit nog gezien had en ging het zo?

00:13:23 Stacii Samidin: Het verschilt per plek. Bij de één kreeg ik contacten. Dan ben ik ook via een contact binnen kunnen komen en heb ik daar mijn netwerk kunnen uitbreiden. Bij een andere plek ben ik ook gewoon heen gegaan en eigenlijk daar gebleven. Een beetje daar leven in de buurt en op die manier kennismaken met andere mensen. De eerste regel, die je ook hebt als mens is, hallo zeggen tegen een ander mens. Dan krijg je gewoon een heel ander antwoord als je geen hallo zegt. Daar begint het eigenlijk al. Hele simpele dingen.

00:13:53 Interviewer Henk van Straten: Heb je je weleens onwelkom gevoeld? Heb je weleens gevoeld dat mensen naar je kijken van, wie ben jij? Wat moet je hier? Wie denk je wel niet dat je bent dat je zomaar hier binnen kunt lopen?

00:14:06 Stacii Samidin: Persoonlijk niet dat gevoel. Wel ogen als vernieuwing, maar nooit dat gevoel gekregen.

00:14:14 Interviewer Henk van Straten: Ook niet dat je je bedreigd voelde of agressie?

00:14:18 Stacii Samidin: Nee, zeker niet, maar dat komt ook, omdat als we teruggaan naar het verhaal. Ik kom uit een wereld, waar dat voor mij heel normaal was. Je weet wanneer een dokter, een dokter is, een advocaat, een advocaat of muzikanten, een muzikant is. Ik denk, dat is gewoon het vinden van elkaar als mens. Daarom hebben mensen ook een identiteit, waar jij je goed voelt. Dat maakt jouw omgeving en dat was zodoende ook bij het onderwerp wat ik doe. Ik voel me daar goed.

00:14:44 Interviewer Henk van Straten: De manier waarop Stacii het leven in de achterbuurten van Nairobi fotografeert of de straatbendes van Los Angeles is dezelfde als waarmee hij het Nederlands café heeft vastgelegd. Ook dit sluit nauw aan bij zijn levenswerk: societies.

00:14:58 Stacii Samidin: Bij mij begint eigenlijk alles bij het woord, bij taal. Dat was bij het Nederlands café, waarbij ik gelijk aan het stereotype beeld dacht. Dat kan bij een titel ook en ik noem mijn levenswerk societies. Het is ook een doorgroeitheorie van mij, waarbij ik elk onderwerp ook zo aanpak. Net zo ook bij het Nederlands café, waarbij ik eigenlijk eerst kijk naar de taal, het café, wat het betekent en daarna kijken wat voor interpretatie je eraan kan geven. Zodoende kwam ik tot het gegeven dat het identiteit van mensen binnen het café super warm is. Dat trok mij erg aan, dat wilde ik gaan fotograferen.

00:15:36 Interviewer Henk van Straten: Stacey reist het land door op zoek naar bijzondere cafés. Van Limburg tot Friesland, van buurtcafé tot clubhuis, maar hoe begin je met zo een groot en veelzijdig onderwerp als het Nederlands café?

00:15:48 Stacii Samidin: Ik begon bij het meest stereotyperende café. De bruine café is heel erg, wat je al kent. Van daaruit moet je eigenlijk gaan puzzelen naar iets wat helemaal niet daarop lijkt, maar wel hetzelfde idee heeft. We kwamen ook in Friesland, waar ook een Indonesisch café is. [onhoorbaar] Indonesië die ook weer een hele contradictie... Helemaal in Friesland, eerst door de weilanden rijden. Je denkt dat je verdwaalt ben. Je gaat de dijk op langs de zee. Dan kom schapen tegen die op de weg lopen. Dat zien wij niet heel vaak. Dan kom je ergens waar je bijna geen bereik hebt. In een heuveltje zit dan het café. Dan kom naar binnen en dan één op één denk je, het is een hele andere wereld. Ik ben nu in Bali.

00:16:30 Interviewer Henk van Straten: Is dat het contrast met de polder [onhoorbaar]?

00:16:32 Stacii Samidin: Maar ook daarin is die aantrekkingskracht van, maar kijken hoe deze mensen zich durven te presenteren.

00:16:38 Interviewer Henk van Straten: Precies en dat is wat jij ziet.

00:16:40 Stacii Samidin: Dat is wat ik zie.

00:16:41 Interviewer Henk van Straten: Dat is wat jij ziet en morele implicaties of de culturele lading die het heeft voor anderen, dat is irrelevant voor jou, bijna.

00:16:49 Stacii Samidin: Wat ik jou geef is een eerlijk en oprecht beeld zonder oordeel. Wel met de titel en de naam waarvan het vandaan komt, maar geef wel een eerlijk en oprecht beeld, heel rustig.

00:17:00 Interviewer Henk van Straten: Als fotograaf wil Stacii dus jou, de toeschouwer, een objectief beeld geven, maar dat niet alleen. Tijdens het project ontdekte hij ook dat zijn beelden grote betekenis kunnen hebben voor de geportretteerde zelf. Een aantal van de cafés die je ook gefotografeerd heb, die gaan sluiten of zijn zelfs al gesloten. Is dat toeval?

00:17:20 Stacii Samidin: Ik denk toeval. Ik ben nu een halfjaar minimaal op reis geweest door Nederland naar de verschillende cafés. Die zijn allemaal door een soort situatie, emotie heen gelopen, waar de één is gaan sluiten en ik op het moment onbewust, nog als laatste een ode kon geven in het Rijksmuseum.

00:17:38 Interviewer Henk van Straten: Wat vet is dat.

00:17:40 Stacii Samidin: Bij het teruggeven van de beelden deed dat zoveel met mij. Bijvoorbeeld in Crooswijk waar we kwamen bij café Oké, liet ik het beeld zien van een hond van de eigenaar. Op de achtergrond stond een man die net overleden was en die heel belangrijk was voor de zaak, bijvoorbeeld. Die man kreeg helemaal kippenvel. Toen dacht ik, kijk, dit is precies waarom wij nu fotograferen. Het is niet voor de sensatie dat ik in het Rijk sta, maar is juist voor de mensen die nu de kans krijgen om daar te staan, ook dat zo te presenteren op een hele goeie manier, dat ik zoveel kan teruggeven aan onbewust, aan mensen. Dat doet superveel. Iets voor altijd vastleggen. Maar die droom om in de kunstboeken te komen is dit, op eigen wijze.

00:18:26 Interviewer Henk van Straten: De laatste flarden van het bestaan van iets voordat het gewoon voorgoed vergaan is.

00:18:30 Stacii Samidin: Ja, zo zie je hoe belangrijk zes keer zeven millimeter film kan zijn voor iemand zijn leven. Super hard. Als je daar ook een bepaalde aandacht aan hebt gegeven, zo serieus als het kan, een bepaalde passie, daar doe je het voor.

00:18:54 Interviewer Henk van Straten: Net als bij zijn eerdere werk kiest Stacii ook nu weer voor plekken waar andere misschien minder snel een voet over de drempel zouden zetten. Zoals bij motorclub Satudarah. Had je dat idee meteen? Ik ga naar een clubhuis van Satudarah.

00:19:05 Stacii Samidin: Ja, in ieder geval een clubhuis die niet het hoekje zou passen van het Nederlands café die wij kennen.

00:19:11 Interviewer Henk van Straten: Dat kun je wel zeggen, want je gaat daar niet naar binnen om een biertje te bestellen als buitenstaander, althans dat is niet slim, denk ik. Dat is een vooroordeel natuurlijk.

00:19:20 Stacii Samidin: Ja, dat is ook weer een vooroordeel. Daarentegen zijn wij daar geweest en staan zij ook heel erg open voor andere mensen. We hebben ze wel benaderd omdat ik wel een doel had, om daar niet gewoon te gaan drinken, maar wel een beeld te maken. Satudarah is natuurlijk gevoelig.

00:19:36 Interviewer Henk van Straten: Maar ik denk dat misschien zelfs jij niet daar gewoon zonder enige aankondiging naar binnen had kunnen lopen en dat kunnen zeggen, hallo, doe mij twee biertjes of zo.

00:19:46 Stacii Samidin: Kijk, een café é heef een bepaald uiterlijk en identiteit, wat je ook aantrekt. Als jij daar niks te zoeken hebt, ga je daar ook niet heen. Zo simpel is dat ook weer. Daar kan ook geen theorie aan gevonden worden. Net als dat ik wel daar kon komen om beeld te maken. Dat is ook een hele andere soort doel wat ik had, dan dat ik daar gewoon een biertje sta te drinken. Het mooiste vond ik dat ze niet op ons letten. Het leven ging door en dat vind ik het mooie aan elk café die we hebben bezocht. Dat het leven gewoon doorging. Het stond niet stil toen wij binnenkwamen en daarmee werd ook gezegd, jullie zijn niet heel anders. Het ging gewoon door. Daardoor kreeg ik het gevoel en kon daarom ook inspireren om het beeld te maken.

00:20:31 Interviewer Henk van Straten: Dus jij was plaatjes aan het schieten en zij sloegen er geen acht op.

00:20:35 Stacii Samidin: Nee, ik ben geen plaatjesschieter. Ik schiet ook niet heel vaak. Dat is ook weer iets.

00:20:39 Interviewer Henk van Straten: Oké.

00:20:40 Stacii Samidin: Ik ben niet daar als een wilde aan het losschieten.

00:20:46 Interviewer Henk van Straten: Af en toe op het moment dat jij denkt, dit is pas een foto.

00:20:47 Stacii Samidin: Dit is het beeld en zo selecteer ik ook mijn beeld. One shot one kill. Ik ben wel heel erg bewust met het maken van mijn beeld.

00:20:55 Interviewer Henk van Straten: Precies, want dat analoge fotograferen, dat is natuurlijk veel moeilijker in de zin van, dat elke foto is veel meer waard of moet goed zijn. Je kunt niks terug krijgen. Je kunt niks verwijderen. Je kunt niks. Het gaat allemaal niet.

00:21:07 Stacii Samidin: Ja, als het goed is, als je een fotograaf bent, weet je ook wat voor beeld je maakt. Zo ook met techniek. Als iets donker is, dan kan je het blijkbaar niet zien. Zo kan je ook die foto niet maken. Het analoge werkt net zoals het digitale, qua techniek. Alleen zit er nog steeds de handelingen met [onhoorbaar]. Met je handen werken, kijken, omgeving optisch observeren, reflecteren en actie. Het is heel anders. De beleving is anders.

00:21:33 Interviewer Henk van Straten: Dus het feit dat jij analoog schiet, is niet eens alleen omdat je de uiteindelijke foto wezenlijk vindt verschillen van een foto van een digitale camera.

00:21:42 Stacii Samidin: Zeker.

00:21:43 Interviewer Henk van Straten: Maar ook het proces zelf, het gegeven van de analoge camera, het handwerk, het rauwe.

00:21:49 Stacii Samidin: Magie van het licht, korrels, het is een hele chemie wat daar ontstaat. Daarbuiten ook die morele waarden van de meesters in je achterhoofd hebben, waarom ze fotografeerden en de manier waarop ze fotograferen. Dat allemaal.

00:22:04 Interviewer Henk van Straten: Bijna filosofische beslissingen om analoog te schieten.

00:22:08 Stacii Samidin: 100 procent. Voor mij staat de tijd stil op dat moment. Dus qua spiritualiteit zit het daar zeker 100 procent in. Ook de energie die ik kan ontvangen van degene die voor mij staat. Het wordt een leider, omdat alleen het positieve en toch heel intimiderend. Mensen weten wie voor je staat. Het is zo intimiderend, dat het bijna echt is. Het is ook echt. Alleen in je hoofd speelt een stereotype beeld af. Die probeer ik te doorbreken. Dat is het herprogrammeren van het mental bewustzijn. Dat probeer ik met elke klik die ik schiet met het analoge. Dat je die rol hoort, klak, schieten, kijken, rust, klaar, we zijn klaar.

00:22:50 Interviewer Henk van Straten: Stacey Samidin. De tentoonstelling document Nederland: het café met foto's van Stacii is te zien tot en met 12 januari 2019 in het Rijksmuseum.