Barbara Hepworth

00:00:00 Ludo van Halem: Dat ze van de tuin een landschap maken. Je krijgt echt het idee dat er een aantal figuren staan, beetje in de verte, het zijn grote beelden, maar als je voldoende afstand hebt, dan zie je ze echt eigenlijk als een soort gestaltes. Omdat ze ook zo groot zijn, geven ze een zekere wijdheid aan de tuin. De tuin is dan ineens een landschap geworden.

00:00:22 Janine Elbring: In de tuinen van het Rijksmuseum sta je deze zomer oog in oog met negen beelden van de bekende Britse beeldhouwer Barbara Hepworth. De monumentale beelden lijken op het eerste gezicht abstract, maar zijn wel degelijk gebaseerd op vormen uit de natuur en de mens. Mijn naam is Janine Abbring, en dit is: in het Rijksmuseum. De podcast van het Rijksmuseum, waarin we bijzondere verhalen vertellen over voorwerpen en hun makers. Met in deze bonusaflevering, de beelden van Barbara Hepworth. Ik praat hierover met Ludo van Halem, conservator beeldende kunst twintigste eeuw. Hij laat ons kennismaken met de beelden, de kunstenaar en de persoon die Hepworth was. Voor we beginnen, wil je weten hoe die beelden eruit zien? Ga dan naar Rijksmuseum.nl/podcast. Ludo, hoe zou jij Hepworths werk in het algemeen omschrijven aan iemand die het nog nooit heeft gezien?

00:01:19 Ludo van Halem: Het zijn vaak afgeronde organische vormen, beelden van groot formaat. Hoewel ze ook wel hele kleine, intieme werken heeft gemaakt. In hout, in steen en in brons. En heel karakteristiek voor haar werk is dat ze haar beelden vaak open breekt door er gaten in te maken, ovaal of rond. Je kan er doorheen kijken, er zitten holtes in. Het is abstract, het zijn geen mensbeelden. Soms wel heel erg gestileerd, de ruimtelijkheid van dat beeld, dat je er doorheen kan kijken, die perforaties is heel erg karakteristiek voor het werk van Barbara Hepworth. Daarnaast heeft ze ook nog beelden gemaakt waarin ze die holtes heeft overspannen met een waaier van draden. Dat is eigenlijk ook heel typerend voor haar werk, uit de jaren 40 van de twintigste eeuw. Ze doet dit minder bij grote monumentale buitenbeelden want het is natuurlijk heel kwetsbaar, maar als je zo een beeld in een museum ziet, dan herken je dat onmiddellijk als het werk van Barbara Hepworth.

00:02:14 Janine Elbring: Is het een werk wat jou raakt?

00:02:15 Ludo van Halem: Zeker wel, je verhoud je als mens in de ruimte tot een object. Dat is bij de traditionele beeldhouwkunst, de figuratieve beeldhouwkunst, de classicitische beeldhouwkunst, zoals we die al sinds de renaissance kennen, toch vaak minder het geval. Dat zijn personages en die hebben allemaal attributen en vaak een enorme heroïek bij. Maar dit is heel erg aanraakbaar, het zijn bijna een soort natuurlijke vormen. Je kan ertussen staan, de huid van die beelden, die heeft een tactiliteit en dat betekent eigenlijk dat er een soort nabijheid is die je ervaart als bezoeker, het heeft ook een soort intimiteit.

00:02:53 Janine Elbring: Dus eigenlijk zeg je: het beeld is onderdeel van dat landschap en jij bent ook onderdeel van dat landschap, dus op die manier verhoud je je ook tot het kunstwerk?

00:03:00 Ludo van Halem: Ja, klopt. Dat is ook wat Barbara Hepworth zelf wilde. Zij wilde echt dat het beeld ook iets was waar je als mens je toe zou verhouden, dat je ernaast kon gaan staan, dat je schaal en ruimte zou ervaren. Wat interessant is is dat een aantal van die beelden ook als een soort abstracte mens figuren heeft opgevat die met elkaar als het ware in gesprek gaan.

00:03:23 Janine Elbring: Het woord aanraakbaar is ook wel gevallen, en dat was één van de eerste dingen die ik mij afvroeg toen ik ter voorbereiding van deze podcast me in haar werk ging verdiepen. Die gladde vormen, die ronde, die gaten en je hebt wel de neiging om natuurlijk als bezoeker iets te doen - wat vermoed ik niet mag - namelijk eraan zitten.

00:03:41 Ludo van Halem: Ja, dat kan ik me heel goed voorstellen dat je dat wil. Helaas is het zo dat de beelden niet van het Rijksmuseum zelf zijn, die zijn allemaal geleend van andere eigenaren.

00:03:51 Janine Elbring: Je kunt het natuurlijk niet toestaan dat mensen het gaan aaien?

00:03:53 Ludo van Halem: Die vinden het niet heel erg prettig als daar heel veel aanrakingen plaatsvinden.

00:03:58 Janine Elbring: Maar dat ik dat gevoel kreeg, dat is denk ik begrijpelijk?

00:04:00 Ludo van Halem: Dat is heel begrijpelijk, en dat is eigenlijk ook wat Barbara Hepworth zelf heel graag zou willen.

00:04:05 Janine Elbring: Dat je er bijna in wilt kruipen, dat idee.

00:04:08 Ludo van Halem: Ja.

00:04:09 Janine Elbring: Wat weten we over haar? Dat is twintigste-eeuwse kunstenaar, ze is overleden in 1975.

00:04:13 Ludo van Halem: Geboren in 1903, ze is niet heel erg oud geworden, komt uit de Wakefield in Yorkshire in Noord-Engeland. Ze is eigenlijk al heel vroeg naar kunstopleidingen gegaan. Dat was vrij uitzonderlijk in die tijd, dat een jong meisje uit een gegoede familie zo een ambitie had. Het was al heel snel duidelijk dat ze beeldhouwer wilde worden. Dat pad is ze ook echt opgegaan, ze wilde heel graag de Prix de Rome winnen, dat was in het begin van de twintigste eeuw een hele eervolle prijs, dat je een beurs zou kunnen winnen om een tijdje in Italië te studeren. Helaas heeft ze niet gewonnen, maar ze kreeg wel een andere beurs en heeft die gebruikt om toch naar Italië te gaan en zij heeft daar de echte ambachtelijke techniek van het hakken in marmer onder de knie gekregen. Ze was daar samen met haar eerste echtgenote John Skeeping. Samen kregen ze ook een kind en toen zijn ze teruggegaan naar Engeland, naar Londen. En toen kwam haar carrière ook echt wel op gang, het zijn vaak in het begin nog wat figuratieve beelden, wel afgerond en heel gestileerd, maar in de loop van de jaren 20 en de jaren 30 kwam ze eigenlijk terecht in een groep kunstenaars die een hele sterke affiniteit hadden met het internationale constructivisme, principes van geometrie waren daarin leidend, een abstractie gebaseerd op mathematische en geometrische vormen, en dat heeft zij ook in de jaren 30 heel erg sterk uitgedragen onder andere door mee te werken aan publicaties en door te exposeren met verwante kunstenaars. Dus zij was echt een moderne, abstracte kunstenaar die direct in steen en in hout werkte.

00:05:46 Janine Elbring: Als we kijken naar de kunstwerken die in de tuin van het Rijksmuseum komen te staan, negen verschillende sculpturen in totaal. In deze podcast pikken we er denk ik twee of drie uit om te bespreken en om wat dieper op haar werk in te gaan. Ik dacht: misschien is het fijn om eerst River Form en Figure for Landscape samen te vatten. Om met River Form te beginnen, hoe zou je dat werk kort omschrijven?

00:06:08 Ludo van Halem: River Form is een abstracte sculptuur uit het midden van de jaren 60, oorspronkelijk gemaakt in hout, en later in brons afgegoten, het is een langgerekte beetje ovale vorm, capsule-achtige vorm.

00:06:23 Janine Elbring: En ook weer met die gaten erin.

00:06:25 Ludo van Halem: Met een uitholling en drie grote gaten, het bijzondere ook is dat ze bij de bronzen versie de uitholling een andere kleur heeft gegeven dan de buitenkant van het beeld. Dat is ook iets wat zo vaak doet: de holtes of bepaalde vlakken een andere kleur krijgen door een ander patina te gebruiken. Het bijzondere van dit beeld is dat als het regent, dan blijft er een plasje instaan, dat wordt een soort pool.

00:06:48 Janine Elbring: Ja, want dat vroeg ik me af: weersinvloeden hebben natuurlijk ook zo een invloed op kunstwerken als ze buiten staan.

00:06:55 Ludo van Halem: Ja. Maar hier was het echt wel de bedoeling dat er dus water in kon blijven staan. Als het te veel wordt, dan loopt het er ook uit door die gaten. Als het zonnetje dan gaat schijnen, dan krijg je eigenlijk een reflectie op dat wateroppervlak en dat licht dat speelt dan echt in het binnenste van die sculptuur, en dat is echt een fantastisch effect.

00:07:12 Janine Elbring: Was de keuze dan voor dat brons eigenlijk ook een pragmatische keuze? Omdat natuurlijk als zoiets van hout is, dan kun je dat niet in het landschap zetten. Dan is het binnen een paar jaar natuurlijk weg of kapot.

00:07:22 Ludo van Halem: Ja, houten beelden zijn buiten gewoon kwetsbaar en heel erg afhankelijk van klimaatomstandigheden en de droging van het hout heeft het lang genoeg kunnen rusten. De oorspronkelijke houten versie van het beeld ging eigenlijk al vrij snel scheuren. Helaas natuurlijk, dat kan je niet altijd voorspellen. Toen heeft ze besloten om dus ook een bronzen versie te maken die in meerdere exemplaren is vervaardigd.

00:07:44 Janine Elbring: Ja, dus eigenlijk inderdaad een beetje een pragmatische keuze omdat het dan langer houdbaar is eigenlijk.

00:07:49 Ludo van Halem: Ja, en om het buiten te kunnen zetten.

00:07:51 Janine Elbring: Wat was haar belangrijkste inspiratiebron?

00:07:54 Ludo van Halem: Het landschap, zonder meer. Zij voelde zo een enorme sterke verbondenheid met het landschap. Met haar vader maakte ze tochtjes in de auto door dat landschap van Yorkshire, en toen had ze al een hele sterke verbinding met die omgeving, en later in Cornwall gaan wonen.

00:08:09 Janine Elbring: Kun je dat landschap omschrijven?

00:08:10 Ludo van Halem: Ja, dat is een kustlandschap, helemaal in het westelijke puntje van Engeland. Je kijkt uit over de zee, St. Ives ligt aan een baai. Er is een haventje met kleine vissersbootjes en spectaculaire rotsformatie langs de kust, glooiende heuvels waar soms ook ineens rotsformaties uit opduiken. Er staan nog heel veel prehistorische stenen in dat landschap, die rechtopstaande stenen, waar ze ook een enorme verbinding mee had. De zee, en de kust, en de rotsen, en dat glooiende landschap, dat is wel iets wat haar heel erg diep heeft geraakt.

00:08:41 Janine Elbring: Natuurlijk de zee die ook weer stenen uitholt, dat gevoel dat zie je wel terug in dat werk.

00:08:47 Ludo van Halem: Klopt, de uitgespoelde holtes, of een baai achtige vorm, en dan ook de verschillende kleuren, want de zee is daar echt fabelachtige blauw omdat er eigenlijk geen kalk in het water zit, is dat veel blauwer dan bijvoorbeeld de Noordzee. Je ziet ook die kleurcombinatie vaak wel terugkeren in haar werk, beelden die beschilderd zijn met een blauwe binnenkant, dus ze speelt heel erg ook met een soort associatie met dat landschap. Vooral zo een beeld als River Form, zou je kunnen zeggen: dat is een heel erg landschappelijk beeld.

00:09:18 Janine Elbring: Rechtopstaand zei je net al. Dat is natuurlijk vooral van toepassing op Figure for Landscape, een meer rechtopstaand sculptuur, kun je dat omschrijven?

00:09:30 Ludo van Halem: Ja, je zou het kunnen omschrijven als een soort mantel die iemand helemaal om zich heen heeft getrokken over het hoofd. Je slaat je armen dicht.

00:09:40 Ludo van Halem: Ja, maar dan een onzichtbaar iemand?

00:09:42 Ludo van Halem: De persoon is daaruit verdwenen en alleen de mantel is overgebleven. Dus er is een holte in dat beeld die omsloten wordt door een figuur achtige vorm.

00:09:51 Janine Elbring: Beetje alien achtig vind ik.

00:09:52 Ludo van Halem: Je kan er dwars doorheen kijken, het heeft soms inderdaad ook een beetje een spook achtig effect. Ik kan me voorstellen dat als je dat beeld in het donker ziet met een beetje licht erbij, dat het toch een wat spook achtig gestalte lijkt te zijn.

00:10:04 Ludo van Halem: Want het is twee en een halve meter hoog.

00:10:06 Ludo van Halem: Ja, het is groot en heel indrukwekkend. Het moet ook tussen begroeiing staan, dat is wel een een fijne plek in de tuin van haar atelier in St. Ives wat nu een museum is, staat het ook echt helemaal in de begroeiing, en ik heb ook zelfs foto's gezien waarbij de planten door het beeld heen groeien.

00:10:23 Janine Elbring: Als de omgeving en het landschap zo belangrijk is in connectie tot het kunstwerk, hoe pak je dat aan als kunstenaar? Want hoe zorgt ze er dan voor dat die beelden ook dat werkelijk in dat landschap passen? Want je maakt het niet op die plek. Dus hoe pakte ze dat aan?

00:10:38 Ludo van Halem: Nee, je maakt die beelden in je atelier. Ze kunnen op meerdere plekken staan. Beelden zijn ook in oplagen gemaakt, er zijn drie of zes of zeven van.

00:10:47 Janine Elbring: Maar hoe zorgde ze er dan voor dat ze wist dat het zou passen in die omgeving?

00:10:51 Ludo van Halem: Dat is denk ik toch doordat zij zelf ook heel veel in die omgeving rondwandelde. Ze liep vaak rond in het landschap, in de natuur rond St. Ives en Cornwall. Ze zorgde er wel voor dat ze zich niet helemaal in dat atelier terugtrok, maar echt ook naar buiten ging en zich daar ook probeerde voor te stellen hoe die beelden in zo een landschap zouden kunnen passen. Daar was ze voortdurend mee bezig. Zo een titel van zo een beeld zegt eigenlijk al heel veel, Figure for Landscape, dat is een soort kerngedachte van Hepworth. Heel veel van haar beelden zijn figuren die in het landschap moeten staan. En die figuren dat zijn wij natuurlijk eigenlijk altijd. Wij zijn degenen die ons tot onze omgeving moeten verhouden en daarvoor moeten zorgen.

00:11:32 Janine Elbring: En zelfs misschien een conversatie mee moeten voeren als ik kijk naar de titel van een derde werk, wat ook bij het Rijksmuseum komt te staan: conversation with Magic Stones, wat is dat voor werk?

00:11:41 Ludo van Halem: Ja, dat is werk vrij laat uit haar oeuvre, een beelden groep, zijn zes ook weer meer dan manshoge abstracte, rechthoekige beelden met inkepingen erin.

00:11:51 Janine Elbring: Ja, het is echt hoekig dit.

00:11:52 Ludo van Halem: Ja, dat is heel hoekig en naast die drie staande beelden liggen eigenlijk drie veel kantige stenen, in dit geval een soort magische stenen, want er staan ook allemaal tekens op, er staat een cirkel op, of er zijn een soort onregelmatige uitsparingen ingemaakt, één steen heeft ook weer zo een soort bassin waar water in blijft staan. Je ziet echt ook dat ze hier geprobeerd heeft om een soort onderlinge relatie tussen die vormen te creëren. Die staande beelden, dat zijn echt personages, je zou kunnen zeggen dat die inkepingen in dat beeld een gesprek suggereren, monden bijna, en ze staan ook een beetje scheef.

00:12:29 Janine Elbring: Een groepsgesprek.

00:12:30 Ludo van Halem: Een soort groepsgesprek, een groepje mensen dat bij elkaar staat en een beetje staat te kletsen en zich een beetje draait. Maar in dit geval gaat het gesprek over die magische stenen, het is wat sprookjesachtig.

00:12:41 Janine Elbring: Ook weer groot, twee meter 70.

00:12:43 Ludo van Halem: Meer dan manshoog, die staande figuren en die stenen, die zijn echt denk ik één meter 25 in het vierkant.

00:12:51 Janine Elbring: Dus Conversation with Magic Stones is echt een beeldengroep eigenlijk, waar je als bezoeker doorheen kan lopen, terwijl bijvoorbeeld River Form, maar ook Figure for Landscape meer echt sculpturen zijn, met die overduidelijke Hepworth kenmerkende openingen erin.

00:13:06 Ludo van Halem: Ja, dat is een soort één op één verhouding die je dan met zo een beeld hebt. En Conversation with Magic Stones daar neem je deel aan een groepsgesprek.

00:13:15 Janine Elbring: Ik wil nog even naar die openingen in die beelden, want dat is iets natuurlijk wat zo typerend is voor haar werk. Dat ze niet een beeldhouwer was die een blok hout nam en daar iets afhaalde maar eigenlijk een blok hout nam en daar iets uit haalde. Waarom koos ze voor die werkwijze?

00:13:33 Ludo van Halem: Ik denk dat ze echt ook een soort ruimte in het beeld zelf wilde creëren, en ook een ruimte die doorloopt, dat je er doorheen kan kijken, dat je er als het ware visueel in kan gaan, dat je voorstelt dat het een bijna soort beschutte ruimte zou zijn, maar ook niet de suggestie wekken dat je daarin opgesloten zit. Dat er altijd wel een soort blik op de wereld is.

00:13:57 Janine Elbring: En ook misschien natuurlijk verbeelden van wat de natuur misschien kan doen met materiaal?

00:14:02 Ludo van Halem: Ja, dat is natuurlijk de suggestie die zij van die landschappelijkheid in haar beelden wilde leggen. En als ze bijvoorbeeld een blok hout maakte en daar een ronde vorm van maakte en vervolgens een holte in uitholt en die holte een kleur geeft, dan heeft ze wel een heel abstract idee van een baai met een strand en een aanspoelende zee in gedachten. Dus die beelden, die gaan ook echt heel erg over de natuur.

00:14:25 Janine Elbring: En hoe werkte ze, was het echt noest handwerk?

00:14:28 Ludo van Halem: Absoluut. Zij was echt een beeldhouwer in de meest klassieke zin van het woord: echt hakken in steen en in hout, dye direct of direct carving.

00:14:37 Janine Elbring: En dat deed ze zelf?

00:14:38 Ludo van Halem: Dat deed ze zelf. Voor haar bronzen beelden maakten ze gips modellen, maar ze wilde ook wel perse dat gips zelf helemaal bewerken, dus ze bracht echt een laag aan op een armatuur van hout en metaalgaas. En als dat gips dan eenmaal hard was geworden, dan ging ze dat ook bewerken zoals ze hout en steen bewerkte, en je ziet ook in die beelden allemaal sporen van haar gereedschap. Dus zij was echt een beeldhouwer, en dat was toch een modernisering van beeldhouwer in de jaren 20 en 30, omdat de academische opleiding heel erg gericht was op het modeleren in gips en in was en in klei en terracotta.

00:15:13 Janine Elbring: Dus ze was ook wel een voorloper op dat gebied.

00:15:15 Ludo van Halem: In de twintigste eeuw was ze wel een voorloper op dat gebied, en ze ging dus eigenlijk weer helemaal terug naar de de oorsprong van beeldhouwkunst, het pure hakken in een hard materiaal.

00:15:25 Janine Elbring: Het oude ambacht.

00:15:26 Ludo van Halem: Ja, het oude ambacht, wat ze in Italië had opgepakt.

00:15:30 Janine Elbring: Ze had ook een bijzondere band met Nederland toch, waar bestond die uit?

00:15:34 Ludo van Halem: Ja, ze had een bijzondere band met Nederland, allereerst door een vriendschap met Piet Mondriaan in de jaren 30. Zij kreeg een relatie met schilder Ben Nicholson. Nicholson en zijn vrouw Winifred Nielson waren weer bevriend met Piet Mondriaan, die in Parijs woonde, en zij hebben samen ervoor gezorgd dat Mondriaan in 1938 naar Londen kon komen, want Mondriaan vertrouwde echt absoluut niet meer wat er in Nazi-Duitsland gebeurde. Die wilde echt weg uit Parijs. Die zag echt de bui al hangen van een invasie, nadat de abstracte kunsten ontaard was verklaard in 1937 op een grote tentoonstelling waar zijn werk ging. Mondriaan in Londen woonde eigenlijk vlakbij Nicholson, en Hepworth kwam daar veel over de vloer. Ze hebben ook een schilderij van hem gekregen, en raakte echt heel erg goed bevriend, toen Hepworth en Nielson zelf het gevoel kregen dat die oorlog op punt van uitbreken stond en dachten dat zeker daarbij de Londen al gebombardeerd zou worden. Toen zijn ze naar St. Ives in Cornwall gegaan en hebben toen ook heel erg hun best gedaan om Mondriaan mee te krijgen, maar Mondriaan koos er uiteindelijk voor om naar New-York te gaan.

00:16:36 Janine Elbring: En qua exposities in Nederland?

00:16:39 Ludo van Halem: Zij is voor het eerst in Nederland te zien geweest in 1938 op de tentoonstelling abstracte kunst in het stedelijk museum. Dat was eigenlijk ook een hele politieke tentoonstelling tegen die, als ontaard verklaarde abstracte kunst in Nazi-Duitsland.

00:16:50 Janine Elbring: Ja.

00:16:50 Ludo van Halem: Later heeft ze een hele goeie band opgebouwd met de toenmalige directeur van het Kröller-Müller Museum, Bram Hammacher, die een groot liefhebber van haar werk was, en in 1965 heeft het Kröller-Müller Museum een hele belangrijke tentoonstelling van haar werk georganiseerd. Het was de tentoonstelling waarmee het herbouwde rietveld-paviljoen in de beeldentuin van Kröller Müller werd geopend, en uiteindelijk heeft het Kröller Müller daardoor ook een hele belangrijke groep beelden van Hepworth verworven, waarmee in Nederland de belangrijkste collectie Hepworth op het Europese vasteland heeft gekregen.

00:17:23 Janine Elbring: En waarom heeft het Rijksmuseum nu ervoor gekozen om deze beelden in de tuin te zetten? Wat maakt haar werk nu nog relevant?

00:17:28 Ludo van Halem: Ik denk wat haar nu nog relevant maakt, dat is in de eerste plaats haar enorme betrokkenheid bij het landschap, en ik denk dat dat eigenlijk ook een soort baken voor ons is dat we heel goed naar onze omgeving moeten kijken en luisteren en zien wat ermee gebeurt in de huidige tijden van klimaatcrisis.

00:17:44 Janine Elbring: Je bedoelt, we moet er zuinig op zijn?

00:17:46 Ludo van Halem: We moeten er absoluut zuinig op zijn en we moeten ook echt zorgen dat we daar een sterke band mee houden, want dat is onze toekomst. Iets anders wat haar relevant maakt, is denk ik gewoon ook haar politieke overtuiging. De jaren 50 was ze groot voorstander van nucleaire ontwapening in de koude oorlog, maar zij is ook bevriend geraakt met Dag Hammarskjöld, tweede secretaris-generaal van de Verenigde Naties, en ze was iemand die ook echt uit volle overtuiging onderschreef dat de Verenigde Naties eigenlijk gewoon de sleutel zijn tot wereldvrede en veiligheid en welzijn. Hammarskjöld was een liefhebber van haar werk en wilde graag iets van haar op zijn kantoor hebben. Dat heeft ze aan hem uitgeleend. Dat was een beeldje, dat heette Single Form en hij is in 1961 omgekomen bij een vliegtuigongeluk in Afrika. Naar aanleiding daarvan heeft Hepworth een beeld gemaakt, wat ook Single Form heet, met als ondertitel memorial, dat staat ook in de tentoonstelling. Dat komt uit Battersea Park in Londen, en een paar jaar na Hammarskjöld zijn dood heeft zij een opdracht gekregen om dat beeld op groot formaat te maken voor het gebouw van de Verenigde Naties, waar dat nu nog steeds staat.

00:18:55 Janine Elbring: Op het moment dat wij deze podcast opnemen zijn nu bijna alle beelden neergezet toch? Die kun je niet allemaal op het gras neerzetten. Hoe gaat zoiets?

00:19:02 Ludo van Halem: Nee, er is een bijna onzichtbare betonnen fundering die eronder staat. Die beelden, de meeste wegen zo rond de 1500/1800 kilo en dat gaat met een grote kraan en een heel team van mensen die daarin gespecialiseerd is.

00:19:14 Janine Elbring: Met wat voor gevoel loop jij daar rond?

00:19:16 Ludo van Halem: Wat mij opviel toen een aantal beelden werden geïnstalleerd of op een plek stonden in het gedeelte van de tuin rond onze fontein, dat ze van de tuin een landschap maken. Je krijgt echt het idee dat er een aantal figuren staan, beetje in de verte, het zijn grote beelden, maar als je voldoende afstand hebt, dan zie je ze echt eigenlijk als een soort gestaltes. Omdat ze ook zo groot zijn, geven ze een zekere wijdheid aan de tuin. En die tuin is ineens dan een landschap geworden.

00:19:46 Janine Elbring: Denk je dat Barbara Hepworth zou vinden dat de tuin van het Rijksmuseum een geschikt landschap is voor haar beelden?

00:19:53 Ludo van Halem: Zij was zelf ook een groot liefhebber van tuinen en heeft de tuin van haar eigen atelier ook als soort buitenmuseum ingericht. Dus ja, ze was wel heel erg gesteld op dat soort omgevingen, en ik denk dat ze dit echt een prachtige plek had gevonden. Maar die beelden kunnen eigenlijk in elke groene omgeving een plek vinden, want dat is ook wel de kracht van haar werk. Dat is een hele eigen wereld, dat staat ook op zichzelf, het is heel kenmerkend en die beelden die verdwijnen niet in de omgeving.

00:20:18 Janine Elbring: Dit was een bonusaflevering van de podcast in het Rijksmuseum. De tentoonstelling Barbara Hepworth in de Rijksmuseum tuin is gratis te zien tot en met 23 oktober 2022. Vond je dit een leuke aflevering? Laat dan een review achter in Apple Podcast, dat helpt andere luisteraars deze aflevering beter te vinden.