Wouter van Troostwijk

De Amsterdammer Van Troostwijk hield van het boerenland. Hij beeldde het af in koel natuurlijk licht, met als terugkerend motief een boerenhoeve of schuur. De kleuren zijn overwegend helderblauw en diepgroen met een paar frisse accenten door een witte koe, een figuur in hemdsmouwen of een laken dat bleekt in de zon.

Nonchalant achterover wippend op zijn stoel, nodigt de schilder ons uit om zijn atelier als het ware binnen te stappen. Hij won al met 25 jaar een gouden medaille voor zijn werk maar drie jaar later was hij helaas al overleden, volgens overlevering door het te lang tekenen ‘s avonds buiten in de kou.

Elke schilder, of hij nu landschap, vee of mensen wil afbeelden, moet zijn oog scherpen door levenslange observatie. Van Troostwijk was er een meester in. Hij tekende mensen in al hun dagelijkse bezigheden met een fijn gevoel voor een karakteristieke houding.

Op zijn stille, winterse Raampoortje in Amsterdam toont Van Troostwijk de beslotenheid van de vroeg-19de-eeuwse stad. Maar uiteindelijk gaat het hier weer om het licht: het koud-grijze ijs en de sneeuw op de daken vinden hun tegenwicht in het roodbruin van de baksteen, dakpannen en de roze avondlucht.

Boven alles was Van Troostwijk een veeschilder. Eindeloos tekende hij koeien, schapen en paarden die vervolgens werden opgenomen in een grotere compositie met een sterk licht-donker contrast. Die lichtval brengt de koe tot leven en verstopt de melkende vrouw in de schaduw.

In zijn zelfportretten, etsen en tekeningen laat Van Troostwijk zien dat hij de wereld met humor bekijkt. Zo lijkt deze rustende jager wel uitgedroogd en zijn slapende honden uitgeput. De kunstenaar tekende en etste zo’n prent zelf.

Van Troostwijks familie was rijk en hij hoefde niet van zijn kunst te leven. Om zijn kunstvrienden op de kunstmarkt niet voor de voeten te lopen, exposeerde hij daarom weinig. Maar hij trok er wel graag samen met hen op uit om naar de natuur te tekenen.

De kunstenaar schilderde en tekende niet alleen, hij legde zich ook toe op het etsen en behaalde daarmee een hoog niveau en zijn eerste succes. De gedetailleerdheid van deze ramskop is ongelooflijk.

Van Troostwijk tekende opvallend vaak naar geklede modellen in plaats van het traditionele academische naakt. Boeren, melkmeisjes of straatjongens boden hem meer natuurlijke levendigheid. Hij plaatste de figuren vervolgens in een landschap of veestuk.

Een jonge meestertekenaar, zo zou je Van Troostwijk kunnen typeren. Zijn werk is een observatie van gewone dagelijkse scènes samen met een open blik die de wereld omarmt. Een stille intimiteit die je niet meer vergeet.