Pieter de Hooch

Het enige, mogelijke zelfportret van Pieter de Hooch hangt in het Rijksmuseum. We zien een jonge man van negentien in deftige kleding.

Over De Hooch zelf weten we maar heel weinig. Wel is bekend dat hij nooit rijk geworden is van zijn sublieme schilderijen, ook al werden ze als inspiratie gebruikt door veel collegakunstenaars, onder wie Johannes Vermeer.

De doorkijkjes in de schilderijen van De Hooch – een blik uit een kamer door een deuropening naar een andere kamer – zijn een handelsmerk van de kunstenaar en voorlopers van virtual reality: de blik van de kijker wordt door het huis geleid.

Baby’s en kleine kinderen spelen een prominente rol in De Hoochs geschilderde wereld. In Een vrouw met een kind in een kelderkamer reikt de dienstmeid de zoon des huizes een kannetje bier aan.

Weinig andere kunstenaars waren zo bedreven in het schilderen van het spel van licht in een interieur als De Hooch. In Het aanreiken van een brief in een voorhuis doet hij iets gedurfds: hij geeft het tafereel weer in tegenlicht. Buiten schijnt de zon, en binnen is er slechts gedempt licht.

Een fraaie verbeelding van huiselijkheid zien we in De Hoochs schilderij Moedertaak. Het warme zonlicht dat binnenvalt is even voelbaar als de moederliefde.

De Hooch was briljant in het weergeven van de effecten van lichtval. Scherp geobserveerd is de matte reflectie van het zonlicht op een vloer van marmer.

In Delft, waar Pieter de Hooch zijn loopbaan begon, schilderde hij onder andere veel achtertuinen met daarin de bewoners van de bijbehorende huizen. Dit is een van de mooiste: Een zomertafereel met een amoureus koppel.

Met hun verstilde stemming lijken veel interieurs van De Hooch op stillevens. In Binnenhuis met vrouwen bij een linnenkast figureren de menselijke figuren als aankleding en ze zijn even belangrijk als de meubels, zoals de linnenkast, de rieten wasmand of het stoeltje met kussen.

De Hoochs vaak zonovergoten interieurs zien er zo echt uit dat je er in gedachte doorheen kunt lopen. Toch zijn ze zorgvuldig in het atelier verzonnen en niet gebaseerd op bestaande vertrekken.